Aleksander Kowalewski

Gen. bryg. st. sp. Aleksander KOWALEWSKI s. Wiktora i Zygmunty z Chylińskich, ur. 23 VIII 1897 w Krasnymstawie. Absolwent Korpusu Kadetów w Niżnym Nowgorodzie i Konstantynowskiej Szkoły Artyleryjskiej w Petersburgu. Żołnierz III Korpusu Wschodniego, w WP od 1918. Służył jako dowódca6i7 pap, szef Biura Rady Wojskowej i Biura Komitetu Uzbrojenia, dowódca 2 pac, szef art. DOK IV i dowódca 11 DP. Od 1928 w stanie spoczynku. Odznaczony Orderem Virtuti Militari 5 kl., Orderem Odrodzenia Polski, KW, MN, brak dalszych danych. L.S. 1388; CAW, Ap 16492, Orderem Virtuti Militari 47 3110, KKiMN 72–21611, Orderem Odrodzenia Polski 1/490, Odrz. 21.12.1932.

***

Był synem Wiktora. W 1897 ukończył Szkołę Junkrów, a trzy lata później Oficerską Szkołę Artylerii w Moskwie. Od 1900 zawodowy oficer armii carskiej. Do 1908 na stanowiskach dowódczych w artylerii, potem w szkole podoficerskiej i od 1909 inspektor poboru koni oraz komendant szkoły kucia koni w Warszawie. Od 1914 ponownie na stanowiskach dowódczych w 3 Brygadzie Artylerii Gwardii na froncie w walce z Niemcami (intendent baterii, dowódca parku artyleryjskiego, dowódca baterii). W 1916 dowódca dywizjonu na froncie – podpułkownik. W 1917, po rewolucji lutowej, wstąpił do I Korpusu Polskiego w Rosji, a następnie przeniesiony został do III Korpusu Polskiego w Rosji. W 1918 w Inspektoracie Polskich Sił Zbrojnych na Ukrainie przy gen. Michaelisie jako pułkownik. Po rozwiązaniu Korpusu przedarł się do Polski.

W grudniu 1918 rozpoczął służbę w Wojsku Polskim. 15 lutego 1919 objął dowództwo 6 Pułku Artylerii Polowej (w maju tego roku przemianowany na 7 Pułk Artylerii Polowej). W październiku 1919 przekazał dowództwo pułku mjr Adamowi Zarzyckiemu i objął stanowisko szefa Biura Komitetu Uzbrojenia. W 1920 podczas wojny z bolszewikami zajmował się na froncie sprawami uzbrojenia. Później szef biura w Komendzie Uzupełnień i członek komisji weryfikacji artylerzystów z armii carskiej. W latach 1922-1924 szef artylerii i służby uzbrojenia Okręgu Korpusu Nr IV w Łodzi.

1 grudnia 1924 Prezydent RP Stanisław Wojciechowski na wniosek Ministra Spraw Wojskowych, gen. dyw. Władysława Sikorskiego, awansował go na stopień generała brygady ze starszeństwem z 15 sierpnia 1924 i 12 lokatą w korpusie generałów.

W okresie od kwietnia 1925 do marca 1927 dowodził 11 Dywizją Piechoty w Stanisławowie. W międzyczasie był komendantem kursu dla wyższych oficerów artylerii. Z dniem 31 października 1928 przeniesiony został w stan spoczynku. Zamieszkał w Warszawie.

We wrześniu 1939 powołany do służby wojskowej i wyznaczony na dowódcę zgrupowania w Brzeżanach. Z gen. L. Billewiczem organizował kombinowaną Grupę Operacyjną na Podolu. Na wieść o napaści sił sowieckich na Polskę zarządził wycofanie się w kierunku południowo-zachodnim. 19 września przyjął walkę z oddziałami sowieckimi pod Żurawnem koło Stryja. Po powzięciu wiadomości o dyrektywie ogólnej marszałka Rydza-Śmigłego skapitulował. Dostał się do niewoli sowieckiej.

Wywieziony i więziony w obozie w Starobielsku początkowo w klasztorze, później w siedzibie NKWD. Zamordowany w Charkowie.

Postanowieniem nr 112-48-07 Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Aleksandra Kaczyńskiego z dnia 5 października 2007 został pośmiertnie awansowany do stopnia generała dywizji. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości "Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów".