Powiedz o tym miejscu
pl

Bolesław Roja

Dodaj nowe zdjęcie!

Bolesław Jerzy Roja (ur. 4 kwietnia 1876 w Bryńcach Zagórnych w pow. bóbreckim, zamordowany 27 maja 1940 w KL Sachsenhausen) – oficer Legionów Polskich, generał dywizji Wojska Polskiego II RP oraz poseł na Sejm RP II kadencji. Odznaczony Orderem Virtuti Militari.

Ukończył szkołę kadetów w Wiedniu. Mianowany w 1899 podporucznikiem, służył w 36 Pułku Obrony Krajowej w Kołomyi. Ze względu na zły stan zdrowia w 1905 został przeniesiony do rezerwy. Współpracował z wywiadem austro-węgierskim. Pracował jako urzędnik kancelaryjny w Krakowie, a także studiował prawo i medycynę na Uniwersytecie Jagiellońskim.

Po wybuchu I wojny światowej wstąpił do Legionów Polskich, w których był bliskim współpracownikiem Józefa Piłsudskiego. Po kryzysie przysięgowym odszedł z Legionów do wojska austriackiego. Po kilkumiesięcznym pobycie w Grazu powrócił do Krakowa, gdzie brał udział w działaniach niepodległościowych. W chwili upadku Austro-Węgier przejął z rąk Austriaków Komendę Wojskową w Krakowie. Dekretem z 1 listopada 1918 Rada Regencyjna Królestwa Polskiego postanowiła "w uznaniu patriotycznego, dzielnego i odpowiadającego wojskowym interesom polskim zachowania się mianować brygadiera Roję Bolesława generałem brygady Wojsk Polskich i dowódcą brygady w Krakowie"[1]. Stopień ten zatwierdził w krótkim czasie Naczelny Wódz PSZ – Piłsudski.

Od stycznia do sierpnia 1919 dowodził 2 Dywizją Piechoty Legionów oraz grupą operacyjną na Froncie Litewsko-Białoruskim. 8 sierpnia 1919 dokonał zajęcia Mińska Litewskiego. W sierpniu 1919 przeszedł na stanowisko dowódcy Okręgu Generalnego "Kielce", a w marcu 1920 dowódcy Okręgu Generalnego "Pomorze". W sierpniu 1920 dowodził przez krótki czas grupą operacyjną (tzw. nadnarwiańską) na Froncie Północnym, a następnie 2 Armią. Sceptycznie odnosił się do szans zwycięstwa Polski w wojnie z bolszewikami, miał własne wizje polityczne i wojskowe. Podobno zaproponował Wincentemu Witosowi powołanie rządu robotniczo-chłopskiego, przy którym sam zostałby Naczelnym Wodzem, a w lipcu 1920, w obliczu zagrożenia Warszawy, myślał o ogłoszeniu Pomorza niezależnym państwem i zawarcia separatystycznego pokoju z Rosją Radziecką. Ze względu na politykowanie i sianie defetyzmu został w sierpniu 1920 zdjęty przez Piłsudskiego z dowództwa . W tym samym roku zasiadał w Tymczasowej Kapitule Orderu Virtuti Militari. 20 września 1920 "na własną prośbę zwolniony został z dowództwa Grupy Pomorskiej i przeniesiony do Rezerwy Armii". Z dn. 1 października 1922 został przeniesiony w stan spoczynku.

W późniejszym okresie odnosił się krytycznie do rządów Piłsudskiego i sanacji. W 1928 został wybrany do Sejmu RP z ramienia radykalnej partii ludowej – Stronnictwa Chłopskiego i pełnił funkcję wiceprzewodniczącego parlamentarnej Komisji Wojskowej. W grudniu 1929 złożył mandat poselski. W sierpniu 1930 skrytykował Piłsudskiego w liście otwartym, wystosowanym z okazji zjazdu legionistów – list ów został skonfiskowany przez cenzurę. Próba wystąpienia na jednym z kolejnych zjazdów legionistów w 1937 w Krakowie zakończyła się internowaniem generała na oddziale psychiatrycznym szpitala wojskowego na polecenie ministra spraw wojskowych, gen. Tadeusza Kasprzyckiego.

Po zjednoczeniu ruchu ludowego w 1931 sprzyjał Stronnictwu Ludowemu, nie wstąpił jednak do tej partii. W chwili wybuchu II wojny światowej chorował, później włączył się w podziemną działalność Polskiego Czerwonego Krzyża. W marcu 1940 został aresztowany przez Niemców. Więziony najpierw na Pawiaku, na początku maja tego samego roku trafił do obozu koncentracyjnego w Sachsenhausen, gdzie wkrótce został zamordowany.

Rodzina

Był synem Józefa, gospodarza-leśnika, i Marii z Trzcińskich. Poślubił Helenę z Niedźwiedzkich, z którą miał czworo dzieci: Jana (ur. 1906), Zofię (ur. 1908), Krystynę (ur. 1912) i Bolesława (ur. 1916).

Ordery i odznaczenia

  • Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari
  • Krzyż Niepodległości
  • Krzyż Walecznych (czterokrotnie)
  • Odznaka "Za wierną służbę"

Awanse generalskie

  • Generał brygady – 2 listopada 1918
  • Generał dywizji – 1922

 

Źródło informacji: wikipedia.org

Brak miejsc

    loading...

        13.08.1920 | Wojna polsko-bolszewicka: Armia Czerwona pod wodzą marszałka Michaiła Tuchaczewskiego uderzyła na Warszawę

        Bitwa warszawska (pot. cud nad Wisłą) – bitwa stoczona w dniach 13-25 sierpnia 1920 w czasie wojny polsko-bolszewickiej. Zadecydowała o zachowaniu niepodległości przez Polskę i przekreśliła plany rozprzestrzenienia rewolucji na Europę Zachodnią. Zdaniem Edgara D'Abernon była to 18. z przełomowych bitew w historii świata.

        Prześlij wspomnienia

        15.08.1920 | Wojna polsko-bolszewicka: w czasie bitwy warszawskiej polska armia powstrzymała ofensywę bolszewicką

        Bitwa Warszawska (pot. Cud nad Wisłą) – bitwa stoczona w dniach 13–25 sierpnia 1920 w czasie wojny polsko-bolszewickiej. Zadecydowała o zachowaniu niepodległości przez Polskę i przekreśliła plany rozprzestrzenienia rewolucji na Europę Zachodnią. Zdaniem Edgara D’Abernon była to 18. z przełomowych bitew w historii świata. Kluczową rolę odegrał manewr Wojska Polskiego oskrzydlający Armię Czerwoną przeprowadzony przez Naczelnego Wodza Józefa Piłsudskiego, wyprowadzony znad Wieprza 16 sierpnia, przy jednoczesnym związaniu głównych sił bolszewickich na przedpolach Warszawy.

        Prześlij wspomnienia

        18.08.1920 | Wojna polsko-bolszewicka: zwycięstwo wojsk polskich w bitwie pod Brodnicą

        Bitwa pod Brodnicą – starcie zbrojne, które miało miejsce 18 sierpnia 1920 roku między oddziałami polskimi pod dowództwem płk. Witolda Aleksandrowicza i rtm. Ignacego Mielżyńskiego, a wojskami bolszewickimi z 12-tej Dywizji Strzelców pod dowództwem komendanta Rewy, wspartymi przez oficerów niemieckich.

        Prześlij wspomnienia

        Dodaj słowa kluczowe