Cilla Black

Cilla Black (ur. 27 maja 1943 w Liverpoolu, zm. 2 sierpnia 2015 w Marbella, Hiszpania) – angielska piosenkarka i autorka piosenek; osobowość telewizyjna, urodzona jako Priscilla Maria Veronica White z ojca protestanta i matki katoliczki.

Odznaczona Orderem Imperium Brytyjskiego.

Cila Black zajmuje wyjątkowa pozycję w historii pop-music i brytyjskiej ekspansji. Jako odkrycie i protegowana Briana Epsteina była pierwszą i jedyną wykonawczynią, która pochodziła z Liverpoolu w szczytowym momencie ekspansji brytyjskiego beatu. W połączeniu z menedżerskimi umiejętnościami Briana Epsteina i produkcyjnymi George’a Martina wyrobiła sobie mocną pozycję jako piosenkarka a jej przeboje były notowane dłużej niż jakiegokolwiek innego wykonawcy ze stajni Briana Epsteina poza Beatlesami. Stała się jedną z ulubionych wykonawczyń muzyki pop w Anglii pod koniec lat 60. i w latach 70. i zarazem jedną z najpopularniejszych gwiazd TV.

Kariera muzyczna

Już na początku lat 60. Cilla postanowiła zrobić karierę w show-bussinesie. Dostała częściowy etat w garderobie w słynnym Cavern Club w Liverpoolu, gdzie regularnie występowali Beatlesi. Była to dla niej korzystna sytuacja, żeby się pokazać. Jej talent zrobił wrażenie na Beatlesach, zaczęła więc karierę estradową w zaimprowizowanych występach w Cavern. Stała się gościnną wokalistką zespołów nurtu Merseybeat takich jak: Rory Storm and the Hurricanes, Kingsize Taylor and the Dominoes oraz The Big Three. Pracowała jednocześnie jako kelnerka w kawiarni Zodiac, gdzie spotkała swojego przyszłego męża, Bobby'ego Willisa.

Brian Epstein, który miał już wtedy grono wykonawców z Beatlesami na czele, okazywał początkowo niewielkie zainteresowanie osobą Cilli, nazywanej często pieszczotliwie Swinging Cilla lub Cilla White. Młoda piosenkarka została przedstawiona Epsteinowi przez Johna Lennona, który nalegał, aby ten ją przesłuchał. Jednak pierwsza próba okazała się nieudana – wokalistkę zjadły nerwy, a dodatkowo Beatlesi, którzy mieli ją wspomagać, częściej śpiewali razem z nią, niż tworzyli chórek.

Jednak po późniejszych próbach w klubie jazzowym Blue Angel Epstein zaangażował Cillę 6 września 1963 - jako swoją jedyną wokalistkę. Jednocześnie lokalne czasopismo muzyczne Mersey Beat mylnie wydrukowało jej nazwisko jako Cilla Black, ale Epsteinowi przypadło ono do gustu i tak już zostało.

Epstein zaangażował Cillę do Parlophone Records i przedstawił ją George'owi Martinowi, który został producentem jej pierwszego singla Love of the Loved (napisanego specjalnie dla niej przez Johna Lennona i Paula McCartneya), który ukazał się zaledwie 3 tygodnie po podpisaniu kontraktu. Singel osiągnął tylko 35. pozycję na liście przebojów, co było jednak porównywalne z osiągnięciami innych debiutantów ze stajni Epsteina.

Znacznie większą karierę zrobił drugi singel piosenkarki Anyone Who Had a Heart – kompozycja Burta Bacharacha i Hala Davida. Piosenka w wykonaniu Dionne Warwick osiągnęła 8. pozycję na liście przebojów w USA, podczas gdy w Wielkiej Brytanii wersja Cilli Black osiągnęła pierwsze miejsce i pozostaje po dziś dzień najlepiej sprzedającym się singlem wszech czasów, nagranym przez wykonawcę płci żeńskiej. Następny brytyjski hit nr 1 piosenkarki to You’re My World, anglojęzyczna wersja włoskiego przeboju Il mio mondo, autorstwa Umberto Bindiego. Piosenka była 5 tygodni na czele listy przebojów i cieszyła się wielkim powodzeniem w Europie, Kanadzie, Australii, Nowej Zelandii a nawet w RPA. Kolejnym jej sukcesem, choć już nieco mniejszym, była piosenka It’s For You, znowu autorstwa Johna Lennona i Paula McCartneya; sam McCartney grał zresztą na fortepianie podczas sesji nagraniowej.

Cilla Black należy do tego samego pokolenia brytyjskich wokalistek co Dusty Springfield, Sandie Shaw i Lulu. Wymienione wokalistki były nie tylko wykonawczyniami i autorkami piosenek, ale też wykonawczyniami piosenek innych popularnych autorów i producentów lat 60. Sama Cilla Black nagrała wtedy wiele piosenek, w tym autorstwa Phila Spectora, Randy'ego Newmana, Tima Hardina i Burta Bacharacha. Wszystkie one były wyprodukowane przez George'a Martina w Abbey Road Studios. Cilla była niesprawiedliwie określana przez niezorientowanych jako „Queen of covers” („Królowa coverów”) co nie było zgodne z prawdą, ponieważ z jej 21 brytyjskich singlowych hitów tylko 2: Anyone Who Had a Heart i You've Lost That Loving Feeling były coverami – ale i one okazały się ogromnym sukcesem wokalistki, tak w kraju jak i za granicą.

Będąc blisko kojarzona z Beatlesami stała się Cilla pierwszą artystką wykonującą ich przeboje. Jej wersje Yesterday, For No One i Accross the Universe, choć przyjęte krytycznie, stały się ulubionymi hitami w radio.

Kariera Cilli w Stanach Zjednoczonych chociaż wspierana przez Epsteina i jego zespół ds. PR ograniczyła się do kilku występów w TV (w tym w programie Ed Sullivan Show) a jej brytyjski hit You’re My World osiągnął tylko 26 pozycję na liście Billboardu. Był to zresztą jej jedyny sukces w Stanach a Elvis Presley posiadał jego kopię w osobistej szafie grającej w swoim domu w Graceland.

W 1966 Cilla nagrała kolejną piosenkę autorstwa Bacharacha-Davida – Alfie, zainspirowaną filmem pod tym samym tytułem (w filmie śpiewała ją Cher w części końcowej). W USA Alfie stał się hitem w wykonaniu Dionne Warwick ale większym był w Wielkiej Brytanii w wykonaniu Cilli (9. miejsce). Wersję Cilli osobiście aranżował i poprowadził Burt Bacharach w czasie sesji nagraniowej w Abbey Road.

Pod koniec 1966 Cilla Black dała się poznać jako utalentowana piosenkarka. Gościła m.in. w popularnym show BBC Not Only... But Also, Petera Cooka i Dudleya Moore’a i w rewii Raya Galtona i Alana Simpsona Way Out in Piccadilly – granej na londyńskim West Endzie a także we własnym tv show - Cilla at the Savoy (pierwszy tego typu program w kolorze).

Próby Epsteina ulokowania Cilli w filmie okazały się mniej udane. Krótkie pojawienie się artystki w merseybeatowym filmie Ferry Cross the Mersey i główna rola w psychodelicznej komedii Work Is a Four-Letter Word Davida Warnera zostały całkowicie zignorowane przez krytykę.

Sam Epstein zmarł w wyniku przypadkowego przedawkowania narkotyków w 1967 podczas negocjowania dla niej kontraktu z BBC. Relacje między nimi pogarszały się już od roku, głównie dlatego, że Epstein już nie poświęcał jej takiej uwagi, jak kiedyś, a także dlatego, iż publicznie wyznał, iż bierze LSD. Po latach Cilla miała do niego pretensje, że próbował wpływać łagodząco na nią podczas negocjowania kontraktu, który miał jej dać reprezentowanie Wielkiej Brytanii na Festiwalu Eurowizji w 1968. Jednakże kandydatura Cilli została odrzucona dlatego, iż po sukcesie Sandy Show po prostu nie wierzono, iż uda się go powtórzyć po raz drugi w wykonaniu innej wokalistki brytyjskiej.

Po śmierci Epsteina obowiązki menedżera Cilli przejął jej partner i autor piosenek, Bobby Willis. Był on autorem strony B jej pierwszego singla, Love of the Loved z października 1963; piosenka nosiła tytuł Shy of Love i była pierwszą znaną kompozycją Willisa. Willis napisał dla Cilli następne udane kompozycje: Conversations, Surround Yourself with Sorrow (wszystkie z 1969) i Something Tells Me (Somethings Gonna Happen Tonight) (z 1971).

Jednocześnie trwały związki Cilli z Beatlesami. Podczas Festiwalu w Cannes w latach 70. Cilla razem z George'em Harrisonem, Ringo Starrem i gwiazdą glam-rocka Markiem Bolanem wzięła udział w pokazie eksperymentalnego filmu Johna Lennona i Yoko Ono Erection. Wzięła też z nimi udział w wycieczce na jachcie, wynajętym przez Ringo, który zresztą napisał w tym czasie piosenkę Photograph, przeznaczoną pierwotnie właśnie dla niej (później ex-Beatles zmienił jednak zamiar i sam ją nagrał). George Harrison zaś napisał 2 piosenki dla Cilli: The Light That Has Lighted the World i I'll Still Love You (When Every Song Is Sung). Ten drugi został nagrany w 1974 roku ale ukazał się dopiero w 2003 na retrospektywnym albumie Cilla: The Best of 1963-78.

W latach późniejszych Cilla niechętnie śpiewała, choć w 1993 ujrzało światło dzienne jej wydawnictwo Through the Years, album z nowym materiałem, gdzie kilka piosenek Cilla zaśpiewała w duecie z Dusty Springfield, Cliffem Richardem i Barrym Manilowem. Dziesięć lat później ukazał się jej album Beginnings... Greatest Hits and New Songs.

Cilla Black wyprzedziła w sprzedaży swych nagrań inne brytyjskie wokalistki lat 60. i była drugim po Beatlesach fenomenem, pochodzącym z liverpoolskiego Merseybeatu lat 60. Nagrała 15 albumów studyjnych i 37 singli a jej piosenki śpiewali: Lulu, Dusty Springfield, Sandie Shaw, Dionne Warwick, Cher, Helen Reddy, Daryl Braithwaite, Guys n' Dolls, The Smiths, Alison Moyet, Emma Bunton, Elvis Costello, Olivia Newton-John, Agnetha Fältskog i Atomic Kitten.

W 2006/07 singel Cilli z roku 1971 - Something Tells Me (Somethings Gonna Happen Tonight) był wykorzystywany jako soundtrack w kampanii reklamowej czekoladek Ferrero Rocher w Wielkiej Brytanii.

Kariera telewizyjna

Pierwsze odcinki serialu Cilla zostały wyemitowane we wtorek 30 stycznia 1968. W pierwszym odcinku gościł sam Tom Jones. Oboje artyści zaśpiewali w duecie. Paul McCartney (już bez Lennona) napisał temat przewodni Step Inside Love – kolejny hit Cilli. Inni znani goście jej programu to m.in. Henry Mancini, Ringo Starr, Donovan, Georgie Fame i Dusty Springfield. Show Cilli w BBC okazał się fenomenem i rozpoczął jej długą, telewizyjna karierę, która, z niewielkim przerwami, trwa do dziś.

W latach 70. jej kariera piosenkarska, podobnie jak wielu jej rówieśników, zaczęła się chylić ku upadkowi, choć płyty sprzedawały się nieźle, a sama piosenkarka odbywała nadal tournée. Nasilający się zamiar bycia osobowością telewizyjną skłonił ją do eksperymentów z komedią sytuacyjną dla ITV w Cilla's World of Comedy i Cilla's Comedy Six. Jej serial w BBC, Cilla, był kontynuowany, z niewielkimi przerwami, aż do 1976 roku.

Główne piosenki z tego serialu były również udane. Step Inside Love, otwierający serial zarówno w 1968 jak i 1969 osiągnął 8. pozycję na brytyjskiej liście przebojów. Something Tells Me (Something's Gonna Happen Tonight) był z kolei motywem przewodnim odcinków z 1971 i 1973, osiągając pozycję 3. (to ostatni przebój artystki, który wszedł do pierwszej 10.), We Can't Go Wrong pojawił się w odcinkach z 1974, ale był już mniejszym hitem (pozycja 36); był zarazem ostatnim hitem Cilli aż do 1993. It's Now był finałowym tematem odcinków z 1976 ale nie udało mu się dostać na listę przebojów.

Brytyjskie wstępne eliminacje do Konkursu Piosenki Eurowizji były częścią programu Cilla zarówno w 1968 jak i w 1973. Sama Cilla była bliska reprezentowania swego kraju w konkursie w 1968, a także w 1970 ale musiała zrezygnować ze względu na ciążę.

Na początku lat 80. piosenkarka występowała głównie w kabaretach i na koncertach. Z telewizją rozstała się w 1978 ale powróciła w 1983, pojawiając się w programie BBC Wogan. Comeback okazał się wielkim sukcesem artystki, a więc karierę telewizyjną można było podjąć na nowo. Cilla podpisała kontrakt z London Weekend Television, co z kolei spowodowało, że została prowadzącą programy Blind Date (1985-2003) i Surprise, Surprise (1984-2001). Oba programy były zwycięzcami w swojej kategorii i umocniły pozycję Cilli, jako głównego performera płci żeńskiej w telewizji brytyjskiej.

Po rezygnacji z LWT Cilla zaznaczyla swój udział w następujących programach: Parkinson, So Graham Norton, Friday Night with Jonathan Ross, Room 101 oraz Cilla Live! dla Living TV. Była ponadto jurorem w pierwszych odcinkach Soapstar Superstar w Reality TV a ostatnio gościnnym prezenterem w The Paul O'Grady Show i The Friday Night Project dla Channel 4.

Życie prywatne

Cilla poślubiła swego menedżera Bobby'ego Willisa (ur. 25 stycznia 1942). Ich małżeństwo trwało ponad 30 lat aż do śmierci Willisa na raka płuc 23 października 1999. Cilla i Bobby mieli 3 synów: Roberta (ur. 1970; obecnie menedżer artystki), Bena (ur. 1973) i Jacka (ur. 1980).

Po śmierci męża Cilla przyznała, że poroniła w 1972. W 1975 natomiast podczas występów w Coventry Theatre Cilla miała przedwczesny poród i choć szybko przewieziono ją do Walsgrave Hospital, nie udało się uratować córeczki Ellen, która zmarła 2 godziny później.