Edmund Fetting

Edmund Andrzej Fetting (ur. 10 listopada 1927 w Warszawie, zm. 30 stycznia 2001 w Warszawie) – polski aktor i piosenkarz.

W latach 1947-48 współzałożyciel i kierownik zespołu jazzowego "Marabut". W 1949 przerwał studia w warszawskiej PWST i rozpoczął występy w teatrze. Egzamin zdał eksternistycznie w 1951 r.

Był aktorem Teatru Ziemi Opolskiej w Opolu (1949-1952), Teatru im. W. Bogusławskiego w Kaliszu (1952-1953), Teatru im. S. Jaracza w Łodzi (1953-1956) i Teatru Nowego w Łodzi (1956-1957). Przełomem w karierze okazał się angaż do Teatru Wybrzeże w Gdańsku (1957-1960), gdzie pracował z wybitnymi reżyserami, m.in. z Zygmuntem Hübnerem i Andrzejem Wajdą. Zagrał m.in. Raskolnikowa w Zbrodni i karze według Fiodora Dostojewskiego, Polo Pope'a w Kapeluszu pełnym deszczu Michaela Vincente Gazzo i szekspirowskiego Hamleta.

Z Gdańska Fetting trafił do Teatru Dramatycznego w Warszawie (1960-1966), który był wówczas jedną z wiodących scen stolicy. Tutaj stworzył znakomite kreacje w sztukach współczesnych (Sławomira Mrożka, Friedricha Dürrenmatta, Arthura Millera). Z Warszawą Fetting związał się do końca życia, występując kolejno w Teatrze Ateneum (1966-1974), Teatrze Powszechnym (1974-1982), Teatrze Na Woli (1982-1986) i Teatrze Nowym (1987-1988). Gościnnie pojawiał się także na scenach Teatru Współczesnego, Teatru Rozmaitości i Teatru "Komedia". Z tego okresu pochodzą role Petersa w Niemcach Leona Kruczkowskiego, Hrabiego Henryka w Nie-Boskiej komedii Zygmunta Krasińskiego, Fryderyka Chopina w Lecie w Nohant Jarosława Iwaszkiewicza, Pastora Mandersa w Upiorach oraz Doktora Ranka w Domu lalki Henrika Ibsena, a także Porfirego w Zbrodni i karze według Fiodora Dostojewskiego.

Edmund Fetting grywał też w spektaklach Teatru Telewizji. Stworzył świetne kreacje m.in. w Wilkach w nocy Tadeusza Rittnera (Morwicz), Skowronku Jeana Anouilha (inkwizytor), Sławie i chwale według Jarosława Iwaszkiewicza (Edgar Szyller), Weselu Figara Pierre'a Beaumarchais (hrabia Almaviva), Play Strindberg Friedricha Dürrenmatta (Kurt). Występował też w niezwykle popularnym w latach 60. i 70. telewizyjnym Teatrze Sensacji ("Kobra").

Zagrał w kilkudziesięciu filmach. Wśród najważniejszych kreacji filmowych są m.in. role Józefa Hallera w Śmierci prezydenta Jerzego Kawalerowicza, porucznika Kaplińskiego w Zbrodniarzu i pannie Janusza Nasfetera czy rola tytułowa w filmie Lokis. Rękopis profesora Wittembacha Janusza Majewskiego. Z seriali telewizyjnych warto wymienić role w Wielkiej miłości Balzaka, Czarnych chmurach, Królowej Bonie i Nad Niemnem. W latach 80. aktor ograniczył pracę w filmie z powodu choroby serca.

Był wykonawcą popularnych piosenek filmowych. Wykonywał piosenkę Ballada o pancernych oraz utwór "Przed nami Odra" (piosenka 7 kompanii) pochodzące z serialu Czterej pancerni i pies. Słowa utworu napisała Agnieszka Osiecka, muzykę skomponował Adam Walaciński. Piosenka Nim wstanie dzień z filmu Prawo i pięść powstała specjalnie dla Edmunda Fettinga: tekst napisała Agnieszka Osiecka, muzykę – Krzysztof Komeda.

W latach 60. aktor prowadził w radiu audycję "Radiowe Studio Piosenki". Chętnie wykonywał ballady Bułata Okudżawy, piosenki Charles'a Aznavoura i utwory Kurta Weilla. Artysta posiadał ciepły, nastrojowy głos. Widzów i słuchaczy ujmował nie tylko talentem, ale też spokojem, opanowaniem i kulturą osobistą.

Edmund Fetting został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (Powązki Stare, kwatera 74-I-28).

Odznaczenia

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1980)
• Złoty Krzyż Zasługi (1974)

Filmografia

• Zaduszki – Michał (1961)
• Daleka jest droga – oficer (1963)
• Zbrodniarz i panna – porucznik milicji Kapliński (1963)
• Życie raz jeszcze – redaktor Rydz (1963)
• Głos ma prokurator – prokurator Andrzej Tabor (1965)
• Katastrofa – Rowicki (1965)
• Lenin w Polsce – Jakub Hanecki (1965)
• Popioły – urzędnik austriacki w majątku Olbromskich (1965)
• Piękny był pogrzeb, ludzie płakali – Edward Wojtasik (1967)
• Bariery dźwięku – reporter (1968)
• Stawka większa niż życie, odc. 4 serialu TV: Cafe Rose – Christopulis (1968)
• Ostatni świadek – Klaus Goltz (1969)
• Znicz olimpijski – szef Gestapo w Zakopanem (1969)
• Doktor Ewa, odc. 3 serialu TV: Prawo do życia, odc. 7: Stawka o życie – dyrektor szpitala Mikulski (1970)
• Lokis. Rękopis profesora Wittembacha – profesor Wittembach (1970)
• Pogoń za Adamem – krytyk filmowy Buvin (1970)
• Brylanty pani Zuzy – szef gangu Krzysztof (1971)
• Jak daleko stąd, jak blisko – Szymon (1971)
• Podróż za jeden uśmiech, odc. 7 serialu TV: Pożegnanie z Dudusiem – profesor Omielski (1971, także w wersji filmu długometrażowego, 1972)
• Diabelskie eliksiry (oryg. Die Elixiere des Teufels, produkcja czechosłowacko-NRD) – sędzia (1972)
• Czarne chmury, serial TV – margrabia Karol von Ansbach (1973)
• Śledztwo – inspektor Sheppard (1973)
• W pustyni i w puszczy, odc. 1 serialu TV: Porwanie, odc. 4: Smain – ojciec Nel, George Rawlison (1973, także w wersji filmu długometrażowego)
• Wielka miłość Balzaka, odc. 3 serialu TV: Contessa, odc. 4: Komedia ludzka – książę Alfred Schenburn (1973)
• Zazdrość i medycyna – doktor Willi von Fuchs (1973)
• Gniazdo – Krystian, syn Bolesława Okrutnego (1974)
• Ile jest życia, odc. 5 serialu TV: Kiepskie szczęście – oficer UB (1974)
• Najważniejszy dzień życia, część 1 cyklu zatytułowana Uszczelka – dyrektor naczelny (1974)
• Zaczarowane podwórko – Jean Pierre Blanchard (1974)
• 07 zgłoś się, odc. 1 serialu TV: Major opóźnia akcję – inżynier (1976)
• Daleko od szosy, odc. 6 serialu TV: Egzamin – dyrektor w ministerstwie (1976)
• Wergili – ksiądz (1976)
• Pasja – audytor Zajączkowski (1977)
• Sprawa Gorgonowej – inspektor Piątkiewicz (1977)
• Śmierć prezydenta – Józef Haller (1977)
• Tańczący jastrząb – przedstawiciel ministerstwa (1977)
• Samosierra. 1808 – Wojciech Kossak (1978)
• Test pilota Pirxa – oskarżyciel przed trybunałem (1978)
• Życie na gorąco, odc. 1 serialu TV: Budapeszt – Otto Ildmann (1978)
• Ojciec królowej – hrabia Zierowski, ambasador austriacki (1979)
• Droga daleka przed nami – ojciec (1979)
• Dzień Wisły – profesor (1980)
• Głosy – doktor Meller (1980)
• Królowa Bona, serial TV – książę Prus Albrecht Hohenzollern (1980)
• Polonia Restituta – premier brytyjski Dawid Lloyd George (1980)
• Dzień czwarty – doktor (1984)
• Lato leśnych ludzi, odc. 5 serialu TV: Legenda – cichociemny (1984)
• Nad Niemnem – Darzecki, szwagier Benedykta Korczyńskiego (1986, także w serialu TV)
• Akwen Eldorado – szef gangu kłusowników (1988)
• Mistrz i Małgorzata, odc. 2 serialu TV: Mistrz – profesor Aleksander Nikołajewicz Strawiński (1988)
• Gdańsk 39 – radca Tadeusz Perkowski (1989)

• Jeszcze bardziej zgryźliwi tetrycy – Max Goldman (1995)
• Królowa Elżbieta (oryg. Elizabeth R) jako Cranmer (1971)

Ciekawostki

• Edmund Fetting zrezygnował ze studiów na PWST po tym jak uznano, że nie ma predyspozycji do zawodu aktora. Zdaniem pedagogów był za smutny.
• Muzyka była młodzieńczą pasją aktora. Zapamiętano, że potrafił godzinami przesiadywać przy pianinie, grając i śpiewając.