Erich Koch

Erich Koch (ur. 19 czerwca 1896 w Elberfeld, zm. 12 listopada 1986 w Barczewie) – nazista, gauleiter i ostatni nadprezydent Prus Wschodnich w latach 1933–1945, jednocześnie od 1941 szef Zarządu Cywilnego Okręgu Białystok i komisarz Rzeszy dla Ukrainy, zbrodniarz wojenny.

Życiorys

Służył w Armii Cesarstwa Niemieckiego podczas I wojny światowej, a po jej zakończeniu walczył we Freikorpsie na Górnym Śląsku. W roku 1922 wstąpił w szeregi NSDAP i aktywnie brał udział w sabotowaniu francuskiej okupacji Zagłębia Ruhry, za co był parokrotnie więziony, co szybko przysporzyło mu popularności w kręgach partyjnych. Został także liderem tamtejszego okręgu. Następnie, w 1928 roku, został przeniesiony na gauleitera Prus Wschodnich, a w niedługim czasie został posłem do Reichstagu. Krótko po przejęciu władzy przez narodowych socjalistów w 1933 roku Hitler mianował go nadprezydentem Prus Wschodnich. Kolejnym stopniem w jego karierze był tytuł SA-Obergruppenführera w roku 1938.

Początkowo podczas II wojny światowej zajmował się sprawą Polaków, zamieszkujących ziemie włączone do III Rzeszy. W 1941 roku został szefem administracyjnym na Ukrainie, co dawało mu do dyspozycji Gestapo na tym terenie; był odpowiedzialny za deportacje setek tysięcy ludzi do obozów zagłady. Gdy Armia Czerwona wkroczyła na Ukrainę, wrócił do Prus Wschodnich. Stamtąd słał telegramy do Führera, iż będzie bronił tych terytoriów do końca.

Uniknąwszy schwytania przez Rosjan, ukrywał się do roku 1949, kiedy został schwytany przez Brytyjczyków w Hamburgu (podawał się wówczas za byłego majora rezerwy, Rolfa Bergera). Mimo nalegań ZSRR, został wydany nie Związkowi Radzieckiemu, a Polsce. Proces, który rozpoczął się dopiero latem 1958 roku, zakończył się uznaniem Kocha winnym śmierci około 400 000 Polaków (zbrodnie na Ukrainie nie były brane pod uwagę) i wyrokiem kary śmierci z 9 maja 1959 roku. Wyroku jednak nigdy nie wykonano.

Karę pozbawienia wolności odbywał w więzieniu w Barczewie; wraz z nim przebywali tam także osadzeni byli polscy opozycjoniści, m.in. Stefan Niesiołowski. Erich Koch zmarł tamże w wieku 90 lat. Pochowano go potajemnie na miejscowym cmentarzu parafialnym.