Franciszek Józef Sikorski

Gen. bryg. Franciszek Józef SIKORSKI s. Narcyza i Adeli z Małuszyńskich, ur. 4 X 1889 we Lwowie. Członek Związku Walki Czynnej i Związku Strzeleckiego. Żołnierz Legionów Polskich. W WP od 1918. Uczestnik wojny 1918–1921, dowodził 13 p. strz. i 28 pp, 19 i 20 BP. Po wojnie był dowódcą 19 BP, dowódcą piech. dywizyjnej 9 DP oraz dowódcą tejże dywizji. W 1933 przeniesiony w stan spoczynku. We wrześniu 1939 dowódca obrony Lwowa. Odznaczony Orderem Virtuti Militari 5 kl., KN, KW 3, Złotym Krzyżem Zasługi. L.S. 3140; CAW, Ap 17914, 30138, Orderem Virtuti Militari 64–5407; A. Leinwand, Dokumenty obrony Lwowa 1939.

***

Ukończył we Lwowie gimnazjum i studia na politechnice. Przed I wojną światową był członkiem polskich organizacji wojskowo-niepodległościowych, w Związku Walki Czynnej (od 1910) i w Związku Strzeleckim. Ukończył strzelecka szkołę podoficerską i wyższy kurs szkoły oficerskiej w 1912.

W czasie I wojny światowej w okresie lipiec 1914 – lipiec 1917 służył w Legionach Polskich - dowódca batalionu w 3 Pułku Piechoty, a potem 4 Pułku Piechoty (porucznik z września 1914, kapitan ze stycznia 1915). Po kryzysie przysięgowym został uwięziony, a następnie wcielony w listopadzie 1917 do cesarskiej i królewskiej armii. Od stycznia 1918 dowódca Okręgu Lwów Polskiej Organizacji Wojskowej.

W Wojsku Polskim od listopada 1918 do lipca 1919 jako dowódca 13 Pułku Strzelców 4 Dywizji Strzelców Polskich gen. Lucjana Żeligowskiego. Wraz z dywizją powrócił przez Bukowinę do kraju. Podpułkownik ze starszeństwem od czerwca 1919. W okresie lipiec – październik 1919 dowódca 28 Pułku Piechoty, październik 1919 – grudzień 1920 dowódca XIX, a następnie XX Brygady Piechoty. Od maja do listopada 1920 walczy z bolszewikami, najpierw na Froncie Północnym, potem w bitwie warszawskiej na polach Radzymina, a następnie w walkach pościgowych w Małopolsce Wschodniej. Od grudnia 1920 do kwietnia 1921 szkolił się na kursie informacyjnym dla wyższych dowódców w Wyższej Szkole Wojennej. W okresie kwiecień 1921 – styczeń 1922 dowódca XIX BP i pełniący obowiązki dowódcy 10 Dywizji Piechoty. 1923 – lipiec 1926 dowódca piechoty dywizyjnej 9 Dywizji Piechoty. W czasie wypadków majowych w 1926 opowiada się po stronie marsz. Józefa Piłsudskiego. Na czele 22 Pułku Piechoty idzie na pomoc Warszawie. Od lipca 1926 do marca 1932 dowódca 9 Dywizji Piechoty.

16 marca 1927 mianowany został generałem brygady ze starszeństwem z 1 stycznia 1927 i 8 lokatą w korpusie generałów. Razem z nim awans otrzymał dr Bronisław Karol Sikorski (19 lokata). Od marca 1932 do czerwca 1933 w dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr IX w Brześciu.

Od 30 czerwca 1933 w stanie spoczynku. Zamieszkał w Warszawie, działał w Związku Hodowców Drobiu i pisał pamiętniki (spłonęły we wrześniu 1939).

Po wybuchu II wojny światowej 5 września ewakuował się na wschód do Brześcia, gdzie miał objąć dowództwo twierdzy. Następnie udał się do Lwowa, gdzie zameldował się do dyspozycji dowództwa Frontu Południowego. 12 września objął dowództwo obrony Lwowa, walczył z zagonami niemieckimi. Po kapitulacji miasta przed Armią Czerwoną, wbrew warunkom kapitulacyjnym, został w październiku 1939 zatrzymany przez NKWD i uwięziony w obozie w Starobielsku, a następnie zamordowany w Charkowie w 1940.

Postanowieniem nr 112-48-07 Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego z 5 października 2007 został awansowany pośmiertnie do stopnia generała dywizji. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości "Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów".

Odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari
• Krzyż Niepodległości
• Krzyż Walecznych (trzykrotnie)
• Złoty Krzyż Zasługi
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918-1921
• Krzyż Kampanii Wrześniowej (nadany pośmiertnie w Londynie 15 sierpnia 1985, nr leg. 11519)