Fryderyk Engels
- Data urodzenia:
- 28.11.1820
- Data śmierci:
- 05.08.1895
- Inne nazwiska/pseudonimy:
- Friedrich Engels, Fridrihs Engelss, Фридрих Энгельс, Friedrich Engels
- Kategorie:
- komunista, naukowiec, przedsiębiorca
- Narodowość:
- niemiecka
- Cmentarz:
- Określ cmentarz
Friedrich Engels, pol. Fryderyk Engels (ur. 28 listopada 1820 w Wuppertalu w Niemczech – zm. 5 sierpnia 1895 w Londynie w Wielkiej Brytanii) – niemiecki filozof i socjolog. Był jednym z głównych ideologów socjalizmu, a także jednym z organizatorów i przywódców I i II Międzynarodówki.
Życie i twórczość
Syn właściciela zakładów włókienniczych w Barmen i w Manchesterze. Do historii przeszedł jako jeden z najbliższych współpracowników Karola Marksa (którego rodzinę utrzymywał) oraz współtwórca marksizmu i tzw. socjalizmu naukowego. W dziele Zasady komunizmu nakreślił wizję społeczeństwa po rewolucji dając wiele ogólnych, ale i w założeniu praktycznych wskazówek jak osiągnąć realizację idei komunistycznych. Wskazówek tych nigdy nie wykorzystano w żadnym państwie realnego socjalizmu. Przykładem może być postulat takiej organizacji systemu nauczania, aby robotnicy mogli się szybko przekwalifikowywać, co mogłoby zapobiegać bezrobociu i potrzebie tworzenia sztucznych miejsc pracy.
Po maturze podjął pracę w biurze jednej z fabryk ojca, a w od 1838 roku pracował w dużej firmie handlowej w Bremie. W 1839 roku rozpoczął współpracę z czasopismami Telegraph für Deutschland oraz z Morgenblatt. Służbę wojskową odbył w 1841 roku w Berlinie, gdzie bliżej poznał lewicową interpretacją filozofii Hegla. Poglądy heglistów wpłynęły na ukształtowanie się światopoglądu młodego Fryderyka. W latach (1842–1844) pracował w zarządzie fabryki ojca w Manchesterze. W roku 1844 wyjechał do Paryża, gdzie poznał Karola Marksa. Zapisał się także do Związku Komunistów i innych organizacji robotniczych. Od roku 1844 był współpracownikiem wydawanych przez Karola Marksa i Arnolda Rugego Deutsch-Französische Jahrbücher.
W 1844 napisał wspólnie z Marksem traktat Święta rodzina, czyli krytyka krytycznej krytyki, w którym poddał krytyce heglizm. W latach (1845–1848) przebywał razem z Marksem w Paryżu i Brukseli. Na przełomie lat 1848 i 1849 należał do redakcji Neue Rheinische Zeitung. Z powodu udziału w powstaniu badeńskim uciekł do Anglii. W latach (1856–1869) mieszkał w Manchesterze, od 1870 pracował jako publicysta w Londynie, zakładał tam I i II Międzynarodówkę, brał udział w obronie Komuny Paryskiej.
Główne dzieła: Die Lage der arbeitenden Klasse in England (1845), Manifest der kommunistischen Partei (1848 wraz z Marksem). Wydał z rękopisu drugi i trzeci tom Kapitału Marksa.
Pisma filozoficzne Engelsa poświęcone są głównie obronie i wyjaśnianiu pism Karola Marksa. Stworzył pojęcie materializmu dialektycznego. Fryderyk Engels był zwolennikiem odbudowy Polski i położenia kresu wpływów Imperium Rosyjskiego na stosunki wewnętrzne Niemiec.
Uznany za poważnego znawcę zagadnień wojny, aczkolwiek jego poglądy nie wywołały oddźwięku. W 1887 roku we wstępie niezbyt rozpowszechnionej broszury pisał: Dla Prus-Niemiec niemożliwa już teraz żadna inna wojna prócz światowej. A byłaby to wojna światowa niebywałych dotąd rozmiarów, niebywałej siły...
Po śmierci Engelsa w 1895, jego zwłoki zostały skremowane, a prochy – zgodnie z życzeniem zmarłego – wrzucone do Atlantyku.
Dzieła tłumaczone na język polski
Po polsku wydano między innymi:
- Położenie klasy robotniczej w Anglii (1845);
- Wojna chłopska w Niemczech (1850);
- Rewolucja i antyrewolucja w Niemczech (1851);
- Rozwój socjalizmu od utopii do nauki (1877);
- Anty-Dühring (1877–1878);
- Pochodzenie rodziny, własności prywatnej i państwa (1884);
- Druga i trzecia część Kapitału (1885 i 1895);
- Ludwig Feuerbach (1888);
- Dialektyka przyrody (wydana w 1925).
Źródło informacji: wikipedia.org, calend.ru
Brak miejsc
Imię | Rodzaj relacji | Opis | ||
---|---|---|---|---|
1 | Edgar von Westphalen | przyjaciel | ||
2 | Victor Adler | znajomy | ||
3 | Пётр Лавров | znajomy, wyznawca tej samej idei | ||
4 | Сергей Кравчинский | znajomy | ||
5 | Johann Adam Weishaupt | nauczyciel | ||
6 | Karol Marks | wyznawca tej samej idei |
Nie określono wydarzenia