George Sanders

George Sanders (ur. 3 lipca 1906 w Petersburgu, zm. śmiercią samobójczą 25 kwietnia 1972 w Barcelonie), brytyjski aktor teatralny, filmowy, radiowy i telewizyjny oraz piosenkarz. Był pierwszym odtwórcą roli Simona Templara "Świętego". Od połowy lat 30. grał w filmach amerykańskich, głównie na drugim planie. Za rolę cynicznego krytyka teatralnego Addisona DeWitta we Wszystko o Ewie otrzymał w 1950 roku Oscara.

Biografia

Urodził się w Petersburgu, ale kiedy miał jedenaście lat jego angielska rodzina powróciła do ojczyzny. Na Wyspach ukończył Brighton College i początkowo pracował w firmie doradczej, gdzie spotkał początkującą aktorkę Greer Garson. Ona oraz jego starszy brat Tom Conway, który również był aktorem, zasugerowali, że Sanders także mógłby spróbować swoich sił w teatrze i filmie.

W pierwszej połowie lat 30. grał w londyńskich kabaretach oraz pracował w radio. W filmie zadebiutował w 1934 roku, do końca dekady występował wyłącznie w rolach epizodycznych. W 1936 roku wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie wkrótce zyskał dużą popularność rolą agenta Simona Templara, odtwarzaną pięciokrotnie w latach 1939-1941, w serii filmów o Świętym. W czasie II wojny światowej grał podobnego bohatera, "Sokoła".

Drugoplanową, ale ważną postać Jacka Favella stworzył w nagrodzonej Oscarem za najlepszy film Rebece (1940) Alfreda Hitchcocka. W tym samym roku u tego samego reżysera wystąpił w Korespondencie zagranicznym. Do końca lat 50. grał na drugim planie głównie w produkcjach wysokobudżetowych lub filmach sensacyjnych, m.in. w Zeznaniu szpiega (1939) Anatole'a Litvaka, Samsonie i Dalili (1949) Cecila B. DeMille'a, rzadziej w filmach artystycznych, np. u Roberto Rosselliniego w Podróży do Włoch (1954). Pojawił się również u Fritza Langa (Polowanie na człowieka i Gdy miasto śpi) i Jacques'a Duviviera (Historia jednego fraka). Największy sukces odniósł w 1950 roku, kiedy wcielił się w postać makiawelicznego krytyka teatralnego Addisona DeWitta we Wszystko o Ewie Josepha L. Mankiewicza. Zdobył za tę rolę Oscara.

W latach 60. zanotował występy mniejszej wagi. Przypomniał o sobie użyczeniem głosu tygrysowi Shere Khanowi w klasycznej animowanej Księdze dżungli z 1967 roku.

Życie prywatne i śmierć

Był czterokrotnie żonaty. Pierwsze małżeństwo trwające od 1940 do 1949 roku z Susan Larson zakończyło się rozwodem, podobnie jak drugie z węgierską aktorką Zsą Zsą Gabor (1949-1954) oraz ostatnie, z jej siostrą Magdą Gabor (1970-1971). Przyczyną końca trzeciego małżeństwa z Benitą Hume, którą poślubił w 1959 roku, była śmierć żony w 1967 roku.

Sanders przez wiele lat mieszkał w Hiszpanii, niedaleko Barcelony, i to właśnie tam w kwietniu 1972 roku popełnił samobójstwo przez przedawkowanie barbituranów. W liście pożegnalnym usprawiedliwiał tę decyzję nudą. Jego przyjaciel David Niven w swojej autobiografii napisał, że Sanders już wiele lat wcześniej zaplanował taką śmierć.

Wybrana filmografia

• 1939 - Święty w Londynie jako Simon Templar
• 1939 - Zeznanie szpiega jako "Franz Schlager"
• 1940 - Rebeka jako "Jack Favell"
• 1940 - Korespondent zagraniczny jako "Scott Folliott"
• 1941 - Święty w Palm Springs jako "Simon Templer, pseudonim Święty"
• 1941 - Polowanie na człowieka jako "Quive-Smith"
• 1941 - Sokół jako "Gay Lawrence, pseudonim Sokół"
• 1941 - Randka z Sokołem jako "Gay Lawrence, pseudonim Sokół"
• 1942 - Historia jednego fraka jako "Williams"
• 1942 - Czarny łabędź jako "kapitan Billy Leech"
• 1943 - To jest mój kraj jako George Lambert
• 1945 - Portret Doriana Graya jako "Lord Henry Wotton"
• 1947 - Duch i Pani Muir jako "Miles Fairlay"
• 1949 - Samson i Dalila jako "Saran"
• 1950 - Wszystko o Ewie jako "Addison DeWitt"
• 1952 - Ivanhoe jako Sir Brian de Bois-Guilbert
• 1953 - Podróż do Włoch jako "Alex Joyce"
• 1953 - Call Me Madam jako "Cosmo Constantine"
• 1954 - Król Ryszard i Krzyżowcy jako "król Ryszard I"
• 1956 - Gdy miasto śpi jako "Mark Loving, szef KNS"
• 1960 - Wioska przeklętych jako "Gordon Zellaby"
• 1961 - Melonik i Muzy jako "Sir Charles Broward"
• 1964 - Różowa Pantera: Strzał w ciemności jako "miliarder Benjamin Ballon"
• 1966-1968 - Batman (serial tv) jako "Mr. Freeze"
• 1967 - Księga dżungli jako "tygrys Shere Khan (głos)"

Nagrody i nominacje

• Oscar:
  • 1950 - Najlepszy aktor drugoplanowy za Wszystko o Ewie

• Złoty Glob:
  • 1950 - nominacja Najlepszy aktor drugoplanowy za Wszystko o Ewie

Ciekawostki

• Był utalentowanym piosenkarzem. Wydał album The George Sanders Touch: Songs for the Lovely Lady. Zaśpiewał również w Call Me Madam oraz w Księdze dżungli.
• Jego niski głos, brytyjski sznyt i akcent zainspirowały Petera Sellersa do stworzenia postaci Herculesa Grytpype-Thynne'a w popularnej serii komediowej radia BBC The Gone Show. Prywatnie Sellers i Sanders byli przyjaciółmi. Razem wystąpili w filmie Różowa Pantera: Strzał w ciemności (1964).
• Jest autorem autobiografii Memoirs of the Professional Cad z 1960 roku.