Gustaw Lutkiewicz

Gustaw Lutkiewicz (ur. 29 czerwca 1924 w Kownie – zm. 24 lutego 2017) – polski aktor teatralny, filmowy , telewizyjny i radiowy oraz piosenkarz.

W 1949 ukończył studia na Wydziale Aktorskim Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie (wówczas z siedzibą w Łodzi).

Występował na deskach Teatru Nowego (1949–1960) i Teatru 7.15 (1960–1961), a następnie na scenach warszawskich: Teatru Dramatycznego (1961–1963), Teatru Powszechnego (1963–1969), Teatru Narodowego (1969–1974) i ponownie Teatru Powszechnego im. Zygmunta Hübnera (1974–2010). 31 sierpnia 2010 wycofał się z życia artystycznego z uwagi na postępującą utratę wzroku.

Często występował w słuchowiskach radiowych. Za tę formę twórczości w 1994 otrzymał „Złoty Mikrofon” (za rok 1993) za wieloletnią współpracę z Polskim Radio oraz za kreację postaci Polikarpa Lepieszki w powieści radiowej „W Jezioranach”.

Występował również w Teatrze Telewizji. Był cenionym odtwórcą ballad Bułata Okudżawy (m.in. słynna Modlitwa z lat 60.).

Życie prywatne

Mąż aktorki Wiesławy Mazurkiewicz (w filmie Zakole z 1988 wspólnie zagrali parę małżeńską).

Teatr Telewizji (wybór)

• Makowskie bajki Jerzego Ficowskiego w reż. Wandy Laskowskiej (1961)
• Urząd Tadeusza Brezy w reż. Andrzeja Szafiańskiego (1962)
• Historia od początku Jerzego Wittlina w reż. Konrada Swinarskiego (1962)
• Homer i Orchidea Tadeusza Gajcego w reż. Wandy Laskowskiej (1962)
• Amfitrion 38 Jeana Giraudoux w reż. Adama Hanuszkiewicza (1962)
• Pies ogrodnika Lopego de Vega w reż. Konrada Swinarskiego (1962)
• Miasteczko zamknięte Zbigniewa Herberta w reż. Tadeusza Byrskiego (1963)
• Na łaskawym chlebie Iwana Turgieniewa w reż. Tadeusza Byrskiego (1963)
• Ballada ciesielska Stanisława Grochowiaka w reż. Barbary Bormann (1963)
• Ladacznica z zasadami Jean-Paula Sartre’a w reż. Jana Bratkowskiego (1964)
• Kaprysy Marianny Alfreda de Musseta w reż. Jerzego Dobrowolskiego (1964)
• Ostry dyżur Jerzego Lutowskiego w reż. Andrzeja Szafiańskiego (1964)
• Mazur kajdaniarski według scenariusza Ernesta Brylla, w reż. Wojciecha Siemiona (1966)
• Pan Tadeusz Adama Mickiewicza w reż. Adama Hanuszkiewicza (1966)
• Kolumbowie Romana Bratnego w reż. Adama Hanuszkiewicza (1966)
• Chłopcy Stanisława Grochowiaka w reż. Tadeusza Jaworskiego (1966)
• Żołnierz Królowej Madagaskaru Juliana Tuwima w reż. Wandy Laskowskiej (1967)
• Ostatnia stacja Ericha Marii Remarque’a w reż. Zygmunta Hübnera (1967)
• Miesiąc na wsi Iwana Turgieniewa w reż. Bogdana Trukana (1967)
• Zbrodnia i kara Fiodora Dostojewskiego w reż. Adama Hanuszkiewicza (1967)
• Klub kłamców Michela de Ghelderode'a w reż. Ludwika René (1967)
• Ich czworo Gabrieli Zapolskiej w reż. Adama Hanuszkiewicza (1967)
• Żabusia Gabrieli Zapolskiej w reż. Adama Hanuszkiewicza (1967)
• Próba generalna Andrzeja Mularczyka w reż. Sylwestra Chęcińskiego (1968)
• Bracia Karamazow Fiodora Dostojewskiego w reż. Jerzego Krasowskiego (1969)
• Obrona Ksantypy Ludwika Hieronima Morstina w reż. Jerzego Gruzy (1969)
• Ocaleć w ogniach Ernesta Brylla w reż. Daniela Bargiełowskiego (1970)
• Żywy trup Lwa Tołstoja w reż. Andrzeja Łapickiego (1970)
• Świętoszek Moliera w reż. Zygmunta Hübnera (1971)
• Sobowtór Friedricha Dürrenmatta w reż. Ludwika René (1971)
• Pani Bovary Gustawa Flauberta w reż. Olgi Lipińskiej (1972)
• Ameryka Franza Kafki w reż. Andrzeja Przybylskiego (1972)
• Kaukaskie kredowe koło Bertolta Brechta w reż. Macieja Zenona Bordowicza (1972)
• Akcja V Jerzego Janickiego w reż. Andrzeja Zakrzewskiego (1973)
• Ballady wojenne Jerzego Janickiego w reż. Daniela Bargiełowskiego (1973)
• Niemcy Leona Kruczkowskiego w reż. Jana Świderskiego (1974)
• Sława i chwała Jarosława Iwaszkiewicza w reż. Lidii Zamkow (1974)
• Romeo i Julia Williama Szekspira w reż. Jerzego Gruzy (1974)
• Król Edyp Sofoklesa w reż. Lidii Zamkow (1975)
• Gracze Nikołaja Gogola w reż. Stanisława Bielińskiego (1976)
• Wesele Figara Pierre-Augustina Caron de Beaumarchais'go w reż. Czesława Wołłejki (1977)
• Trzy po trzy Aleksandra Fredry w reż. Adama Hanuszkiewicza (1977)
• Nocleg w Apeninach Aleksandra Fredry w reż. Ewy Bonackiej (1978)
• Czarownice z Salem Arthura Millera w reż. Zygmunta Hübnera (1979)
• Sułkowski Stefana Żeromskiego w reż. Tadeusza Junaka (1979)
• Śmierć komiwojażera Arthura Millera w reż. Kazimierza Karabasza (1980)
• Dziady część III Adama Mickiewicza w reż. Jana Kulczyńskiego (1981)
• Wesele pana Balzaca Jarosława Iwaszkiewicza w reż. Tadeusza Junaka (1983)
• Hamlet Williama Szekspira w reż. Jana Englerta (1985)
• Spiskowcy Józefa Konrada Korzeniowskiego w reż. Zygmunta Hübnera (1987)
• Dyliżans Aleksandra Fredry w reż. Jerzego Wróblewskiego (1988)
• 12 krzeseł Ilji Ilfa i Jewgienija Pietrowa w reż. Konstantego Ciciszwilego (1988)
• Maestro Jarosława Abramowa-Newerly'ego w reż. Mareka Nowickiego (1989)
• Spaghetti i miecz Tadeusza Różewicza w reż. Józefa Czerneckiego (1990)
• Indyk Sławomira Mrożka w reż. Macieja Wojtyszki (1990)
• Pułapka Tadeusza Różewicza w reż. Stanisława Różewicza (1990)
• Psie serce Michaiła Bułhakowa w reż. Rudolfa Zioło (1991)
• Skąpiec Moliera w reż. Jana Bratkowskiego (1992)
• Amadeusz Petera Shaffera w reż. Macieja Wojtyszki (1993)
• Wariatka z Chaillot Jeana Giraudoux w reż. Wojciecha Adamczyka (1994)
• Alicja w Krainie Czarów Charlesa Lutwidge’a Dodgsona w reż. Macieja de Korczak Leszczyńskiego (1995)
• Ach, co za wynalazek Michaiła Bułhakowa w reż. JAnusza Zaorskiego (1996)
• Lalek Zbigniewa Herberta w reż. Zbigniewa Zapasiewicza (1999)
• Klub kawalerów Michała Bałuckiego w reż. Krystyny Jandy (2001)
• Błahostka Józefa Hena w reż. Tomasza Zygadły (2001)
• Śluby panieńskie, czyli Magnetyzm serca Aleksandra Fredry w reż. Krystyny Jandy (2003)

Filmografia

• Chleb (1953) − Feliks Dzierżyński
• Sprawa do załatwienia (1953) − bikiniarz
• Kariera (1954) − kurier
• Godziny nadziei (1955) − Sajewicz
• Żołnierz zwycięstwa (1956) − członek bandy strzelający do gen. Karola Świerczewskiego
• Ziemia (1956) − Jan Skotnicki, geodeta
• Wraki (1956) − oficer niemiecki śpiewający piosenkę na „Adlerhorście”
• Trzy kobiety (1956) − podrywacz Marii
• Nikodem Dyzma (1956) − policjant
• Prawdziwy koniec wielkiej wojny (1957) − Henryk Thiel, kierownik biblioteki
• Kapelusz pana Anatola (1957) − mężczyzna z kapeluszem, członek bandy
• Ewa chce spać (1957) − policjant Dobiela
• Walet pikowy (1960) − sierżant policji
• Zaduszki (1961) − „Kozak”
• Ludzie z pociągu (1961) − Kwaśniewski
• Komedianty (1961) − aktor z trupy „Gąsiora”
• Spóźnieni przechodnie (1962) − gość przy barze (nowela 4. Stary profesor)
• Gangsterzy i filantropi (1962) − „Śruba” (cz. 1. Profesor)
• Zbrodniarz i panna (1963) − inżynier Tadeusz Wróblewski
• Ranny w lesie (1963) − plutonowy „Aprilus”
• Przygoda noworoczna (1963) − partner brunetki
• Naganiacz (1963) − człowiek z karabinem
• Rękopis znaleziony w Saragossie (1964) − kapitan czytający rękopis
• Pierwszy dzień wolności (1964) − (gwałciciel Ingi)
• Nieznany (1964) − Florczak
• Barbara i Jan (serial telewizyjny) (1964) − Dutkiewicz, inżynier w kopalni węgla brunatnego „Olgierd” (odc. 5. Zakochane duchy)
• Zawsze w niedzielę (1965) − trener kolarzy klubu „Stal” (Niedziela trzecia [Nowela kolarska])
• Tomek i pies (serial telewizyjny) (1965) − milicjant (odc. 6. Saba − detektyw)
• Sobótki (1965) − kolejarz Chlebek
• Podziemny front (serial telewizyjny) (1965) − żołnierz niemiecki w knajpie (odc. 2. Poste Restante)
• Niedziela sprawiedliwości (1965) − Zygmunt, przyjaciel Derugi
• Lenin w Polsce (1965) − sędzia śledczy
• Ktokolwiek wie... (1966) − Czesław Pierzchała
• Don Gabriel (1966) − komendant Legii Straceńców
• Bokser (1966) − Milecki, masażysta polskiej drużyny
• Stajnia na Salvatorze (1967) − dyrektor firmy spedycyjnej
• Cześć kapitanie (1967) − Szyszka, właściciel warsztatu samochodowego, wspólnik szpiega
• Stawka większa niż życie (serial telewizyjny) (1968) − hauptsturmführer Lohse:

● odc. 6. Żelazny Krzyż,

● odc. 13. Bez instrukcji

• Mistrz tańca z cyklu Opowieści niezwykłe (1968) – właściciel sklepu bławatnego
• Klub profesora Tutki (serial telewizyjny) (1968) – 2. role:

● odc. 6. Profesor Tutka daje przykład opowiadania pogodnego – znajomy profesora

● odc. 8. O słowie drukowanym – pan Adolf

• Zbrodniarz, który ukradł zbrodnię (1969) − kierownik restauracji „Retman”
• Pan Wołodyjowski (1969) – wachmistrz Zydor Luśnia, podkomendny Michała Wołodyjowskiego i Adama Nowowiejskiego
• Nowy (1969) – Walczak, ślusarz w POM-ie im. Bohaterów Urodzaju w Wólce Legionowskiej
• Wakacje z duchami (serial telewizyjny) (1970) − fotograf Hubert, członek bandy
• Mały (1970) – „Gruby”, współlokator „Małego”
• Lokis. Rękopis profesora Wittembacha (1970) – doktor Froeber, lekarz hrabiny Szemiotowej
• Przystań (1970) − szyper Józef Bosak
• Seksolatki (1971) − ojciec Ani
• Obcy w lesie (1971)
• Kłopotliwy gość (1971) − monter z elektrowni
• Dekameron 40 czyli cudowne przytrafienie pewnego nieboszczyka (1971) − lichwiarz Pepino
• Aktorka (1971) − Mitia Tiepłow, przyjaciel Jazykowa
• Poślizg (1972) − Syćko, właściciel warsztatu samochodowego
• Kopernik (1972) − Jan Dantyszek, biskup warmiński
• Kopernik (1972) − Jan Dantyszek, biskup warmiński (odc. 3)
• Stawiam na Tolka Banana (serial telewizyjny) (1973) − Marian Szaszkiewicz, dentysta (odc. 7. Tolek)
• Nagrody i odznaczenia (1973) − awanturujący się ranny żołnierz
• Na niebie i na ziemi 1973) − major Marcin Kosowicz, starszy lekarz pułku
• Zaczarowane podwórko (1974) − Hoffmann Ernst Theodor Amadeus
• Ile jest życia (serial telewizyjny) (1974) − leśniczy Stefan Cudo (odc. 3. Polowanie, odc. 6. Nauka chodzenia i odc. 11. Noc księżycowa)
• Awans (1974) − Maciej Grzyb, ojciec Mariana
• Trzecia granica (serial telewizyjny) (1975) − Zapotoczny (odc. 3. Zatarte ślady)
• Noce i dnie (1975) − Baścik, właściciel biura melioracyjnego
• Grzech Antoniego Grudy (1975) − sołtys Saraniecki
• Dom moich synów (1975) − Gralczak, sąsiad Góreckiej
• Doktor Judym (1975) − Krzywosąd, administrator sanatorium w Cisach
• Zaklęty dwór (serial telewizyjny) (1976) − sędzia Bonifacy Gągolewski
• Parada oszustów (1976) − 2. role:

● odc. 1. Mistrz zawsze traci − właściciel apteki,

● odc. 3. Tajny detektyw − nadkomisarz

• Daleko od szosy (serial telewizyjny) (1976) − sadownik Wieczorek (odc. 1. Szpaki)
• Nie zaznasz spokoju (1977) − Maliniak, ojciec Tolka i Janka
• Lalka (serial telewizyjny) (1977) − Raczek, przyjaciel ojca Ignacego Rzeckiego (odc. 2. Pamiętnik starego subiekta)
• 40-latek (serial telewizyjny) (1977) − leśnik (odc. 20. W obronie własnej czyli polowanie)
• Układ krążenia (serial telewizyjny) (1978) − Piotr Łoboda (odc. 7. Doktor Bognar)
• Ślad na ziemi (serial telewizyjny) (1978) − inżynier Zygmunt Rybacki (odc. 6. Pięć stów i odc. 7. Zmęczeni inżynierowie)
• Sowizdrzał świętokrzyski (1978) − nadleśniczy Puzyna
• Życie na gorąco (serial telewizyjny) (1978) − gościnnie
• Koty to dranie (1978) − Marceli Broszczak
• Justyna (1978) − członek rodziny Małgosi
• Do krwi ostatniej... (1978) − oficer I Dywizji
• Do krwi ostatniej (serial) (1979) − oficer I Dywizji
• Śnić we śnie (1979) − leśniczy Witold
• Racławice. 1794 (1979) − generał Antoni Józef Madaliński
• Ojciec królowej (1979) − koniuszy Marek Matczyński
• Lekcja martwego języka (1979) − leśniczy Szwanda
• Doktor Murek (serial telewizyjny) (1979) − Żołnasiewicz, szwagier i pracownik Czabana (odc. 5−7)
• Die Schmuggler von Rajgorod (1979) − podoficer
• Spotkanie na Atlantyku (1980) − ochmistrz
• Polonia Restituta (1980) − Aleksandr P. Izwolski, ambasador Rosji w Paryżu
• Dom (serial telewizyjny) (1980) − kapral Sumik (odc. 1. Co ty tu robisz, człowieku? i odc. 2. Zapomnij o mnie)
• Ciosy (1980) − Zażywny, podwładny Franciszka
• Znachor (1981) − przodownik policji
• Rdza (1981) − Henryk Sabara z działu ekonomicznego, przyjaciel Bryły
• Pogotowie przyjedzie (1981) − Jerzy, dyrektor pogotowia
• Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy (serial telewizyjny) (1981) − Otto von Bismarck (odc. 6. Już tylko nadzieja, odc. 7. Powołanie i odc. 9. Ausrotten)
• Klejnot wolnego sumienia (1981) − Dębiński
• Biłek (1981) − Michał, opiekun stadniny koni
• Dolina Issy (1982) − Łuk Juchniewicz, mąż ciotki Heleny
• Do góry nogami (1982) − przodownik policji
• Widziadło (1983) − sąsiad Strumieńskiego
• Ostrze na ostrze (1983) − Krasicki
• Nadzór (1983) − ginekolog
• Na odsiecz Wiedniowi (1983) − koniuszy Marek Matczyński
• Kamienne tablice (1983) − woźny w Ambasadzie Polski w Indiach
• Fachowiec (1983) − Kwaśniewski
• Dolina szczęścia (1983) − 2. role: Karol Woyciechowski, chłop
• Der Aufenthalt (1983) − strażnik na oddziale polskim
• Alternatywy 4 (serial telewizyjny) (1983) − prezes spółdzielni mieszkaniowej
• Rycerze i rabusie (serial telewizyjny) (1984) − Krasicki (odc. 1. W walce z infamisem)
• Rok spokojnego słońca (1984) − właściciel piekarni
• Przybłęda (1984)
• Przeklęte oko proroka (1984) − Opanas Bedryszko, ojciec Semena
• Pismak (1984) − naczelnik więzienia
• Kobieta w kapeluszu (1984) − Dzidek, mąż matki Ewy
• Jak się pozbyć czarnego kota (1984) − Dolinsky, myśliwy z Ameryki
• Dokąd człowieku? (1984) − prokurator Kaleta
• 111 dni letargu (1984) − „starosta” celi 192
• Zaproszenie (1985) − dyrektor szpitala
• Temida (serial telewizyjny) (1985) − doktor Lubczyński, warszawski pełnomocnik Błockiego (odc. 3. Strzały o świcie)
• Tate (1985) − handlarz Arcimowicz
• Tanie pieniądze (1985) − „Ruptura”
• Spowiedź dziecięcia wieku (1985) − żandarm
• Oko proroka czyli Hanusz Bystry i jego przygody (serial telewizyjny) (1985) − Opanas Bedryszko, ojciec Semena
• Lustro (1985) − ojciec Hanki
• Chrześniak (1985) − Antoni Blicharski, kierownik gorzelni w PGR-ze, ojciec chrzestny Purowskiego
• C.K. Dezerterzy (1985) − lekarz
• Zmiennicy (serial telewizyjny) (1986) − Samelko, dyrektor Instytutu Literackiego „Opoka” (odc. 10. Krzyk ciszy i odc. 11. Antycypacja)
• Magma (1986)
• Epizod Berlin - West (1986) − aktor
• Sala nr 6 (1987) − starosta
• Misja specjalna (1987) − aktor-kelner w restauracji
• Koniec sezonu na lody (1987) − Dojnarowicz, właściciel ikony
• Ballada o Januszku (serial telewizyjny) (1987) − Edmund Karolak, sąsiad Smoliwąsowej
• Anioł w szafie (1987) − kierownik produkcji Kostek
• Zakole (1988) − Tomasz Świderski
• W labiryncie (serial telewizyjny) (1988−1990) − Henryk Ostoja-Ostojałowski, sąsiad Racewiczów
• Spadek (1988) − krawiec
• Romeo i Julia z Saskiej Kępy (1988) − „Dziadek” Kędziora
• Pole niczyje (1988) − komisarz
• Oszołomienie (1988) − dyrektor teatru
• Nowy Jork, czwarta rano (1988) − Gren, właściciel baru „Błysk”
• Chichot Pana Boga (1988) − przewodniczący obrad komisji parlamentarnych
• Grande Educator (Ignacy Domeyko) (1988)
• Amerykanka (1988) − Stefan Matula
• Wiatraki z Ranley (1989) − Hoggar, właściciel pola
• Virtuti (1989) − burmistrz Grajewa
• Sceny nocne (1989) − (profesor Wagner
• Ring (1989) − prezes konkurencyjnego klubu
• Lawa (1989) − doktor w scenie „Balu u Senatora"
• Konsul (1989) − sędzia
• Kanclerz (serial telewizyjny) (1989) − książę Mikołaj Radziwiłł
• Janka (serial telewizyjny) (1989) − komornik (odc. 15. Licytacja)
• Gorzka miłość (1989) − Antoni, wuj Hanny
• Życie za życie. Maksymilian Kolbe (1990) − Konior, stolarz w Niepokalanowie
• Tajemnica puszczy (1990) − Fabian
• Leśmian (1990) − Jakub Mortkowicz
• Kramarz (1990) − handlarz-zazdrośnik
• Kapitan Conrad (1990)
• Femina (1990) − fotograf
• Tak tak (1991) − wuj Karen
• Rozmowy kontrolowane (1991) − chłop
• Pogranicze w ogniu (serial telewizyjny) (1991) − August Mackett, współpracownik polskiego wywiadu
• Kuchnia polska (1991) − dyrektor PGR-u
• Kuchnia polska (serial) (1991) − dyrektor PGR-u
• Wielka wsypa (1992) − szatniarz w hotelu „Polonia”
• Zespół adwokacki (serial telewizyjny) (1993−1994) − mecenas Witold Janicki, kierownik zespołu
• Bank nie z tej ziemi (serial telewizyjny) (1993−1994) − członek rady nadzorczej banku
• Bar Atlantic (1996) − doktor
• Ekstradycja 3 (serial telewizyjny) (1998) − strażnik Stasio
• Ogniem i mieczem (film) (1999) − Barabasz stary
• Złotopolscy (serial telewizyjny) (2000–2005) − Zygmunt Karabasz, właściciel sklepu w Złotopolicach
• Syzyfowe prace (2000) − profesor Nogacki

Polski dubbing

• Niedziela sprawiedliwości (1965) − fryzjer (rola Adama Perzyka)
• Wniebowstąpienie (1969) − narrator oraz sędzia Kociołł (rola Stanisława Jaworskiego)
• Ja, Klaudiusz (1976) − Trazyllus
• Oko proroka (1982) − kupiec Heliasz (rola Andrzeja Balcerzaka)
• Pastorale heroica (1983) − generał (rola Bernarda Ładysza)
• Przeklęte oko proroka (1984) − kupiec Heliasz (rola Andrzeja Balcerzaka)
• Oko proroka czyli Hanusz Bystry i jego przygody (serial telewizyjny) (1985) − kupiec Heliasz (rola Andrzeja Balcerzaka)
• Porwanie (1985) − Stojanow, dowódca holownika
• Piękna i Bestia (film animowany) (1991) − Maurycy

Odznaczenia, nagrody i wyróżnienia

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1985)
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1970)
• Złoty Krzyż Zasługi (1955)
• Złoty Mikrofon (1993)
• Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (19 czerwca 2012)
• Wyróżnienie na II Ogólnopolskim Festiwalu Sztuk Rosyjskich i Radzieckich w Katowicach za rolę Osipa w spektaklu Płatonow Antona Czechowa w Teatrze Dramatycznym w Warszawie (1962)
• Wyróżnienie na IV Kaliskich Spotkaniach Teatralnych w Kaliszu za rolę Nosa w Weselu Stanisława Wyspiańskiego (1964)