Hilary Minc

Hilary Minc (ur. 24 sierpnia 1905 w Kazimierzu Dolnym, zm. 26 listopada 1974 w Warszawie) – polski działacz komunistyczny, ekonomista, od 1921 członek KPP, w okresie powojennym pełnił szereg funkcji państwowych (m.in. minister przemysłu, minister przemysłu i handlu, wicepremier ds. gospodarczych, poseł na Sejm Ustawodawczy oraz na Sejm PRL I kadencji). Od 1949 członek Komisji Bezpieczeństwa KC PZPR, nadzorującej aparat represji stalinowskich w Polsce.

Życiorys

Urodził się w żydowskiej rodzinie Oskara i Stefanii z domu Fajersztajn. W okresie międzywojennym wstąpił do Związku Polskiej Młodzieży Socjalistycznej i do Związku Młodzieży Komunistycznej (ZMK, następnie KZMP). Od 1921 członek KPRP/KPP. W 1922 obwodowiec ZMK na na teren Zagłębia Dąbrowskiego, województwa krakowskiego, Śląska Cieszyńskiego i Górnego Śląska a w latach 1922-1923 członek Komitetu Centralnego (KC) KZMP. Później studiował prawo i ekonomię w Polsce, a następnie we Francji, gdzie się doktoryzował. W 1928 wydalony z kraju przez władze francuskie. Udał się na wschód, przebywał m.in. we Lwowie, a następnie w Samarkandzie (w 1939); podczas pobytu w ZSRR wstąpił do WKP(b).

W czasie II wojny światowej na przełomie lat 1942/1943 pracował w redakcji polskiego radia w Saratowie, a następnie w Moskwie, później zaangażował się w tworzenie Związku Patriotów Polskich i Biura Komunistów Polskich w ZSRR. Był pracownikiem redakcji wydawanego od marca 1943 pisma ZPP "Wolna Polska", gdzie zamieszczał wiele programowych artykułów w sprawie kształtu geograficznego i społeczno-gospodarczego przyszłej Polski. W maju 1943 był jednym z współtwórców 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki, 14 maja został oficerem politycznym w 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki współpracującym z NKWD – najpierw jako szef jej Wydziału Kulturalno-Oświatowego, a od 1 czerwca 1943 szef Wydziału Oświatowego w stopniu majora. W sierpniu 1943 mianowany prokuratorem dywizyjnym, po wyłonieniu się różnicy zdań między nim a Zygmuntem Berlingiem i Włodzimierzem Sokorskim zdegradowany do stopnia plutonowego podchorążego. Uczestnik bitwy pod Lenino, za co został odznaczony sowieckim Orderem Wojny Ojczyźnianej II stopnia i polskim Srebrnym Medalem Zasłużonym na Polu Chwały. Przywrócono mu stopień majora, później awansowano na podpułkownika i odznaczono Orderem Krzyża Grunwaldu II klasy i Orderem Virtuti Militari V klasy. Od sierpnia 1944 był członkiem Biura Politycznego Komitetu Centralnego PPR.

W Rządzie Tymczasowym objął tekę ministra przemysłu. Postulował centralizację gospodarczą w Polsce, propagował i wdrażał system nakazowo-rozdzielczy. W 1949 stanął na czele Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego. Był także przewodniczącym Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów.

W 1948 Hilary Minc wstąpił w szeregi PZPR, a w 1949 został wicepremierem. Był jednym z twórców planu sześcioletniego – programu rozwoju polskiej gospodarki i przemysłu. Jego żona, Julia Minc z domu Heflich, stała na czele Polskiej Agencji Prasowej.

Od 24 lutego 1949 był członkiem Komisji Bezpieczeństwa KC PZPR, nadzorującej aparat represji stalinowskich w Polsce.

W 1956, na fali wydarzeń czerwcowych, usunięto go z Biura Politycznego. Złożył samokrytykę, ale w 1959 został usunięty z KC PZPR i zmuszony do wystąpienia z partii.

Odznaczony Orderem Budowniczych Polski Ludowej w 1954, Orderem sztandaru Pracy I klasy i Orderem Odrodzenia Polski II klasy, Medalem za Warszawę 1939-1945.