Jerzy Turek

Jerzy Turek (ur. 17 stycznia 1934 w Tchórzowej, zm. 14 lutego 2010 w Warszawie) – polski aktor teatralny i filmowy. Występował w Teatrze Ziemi Opolskiej w Opolu (1958-59), a następnie w teatrach warszawskich: Syrena (1959-61), Polskim (1961-69), Narodowym (1969-74, 1982-85), Rozmaitości (1974-82). Od 1986 roku był aktorem Teatru Kwadrat.

W 1957 zadebiutował w Eroice (reż. Andrzej Munk) jako powstaniec. Ukończył Liceum Technik Teatralnych w Warszawie, a następnie studia na PWST w Warszawie w 1958. 6 grudnia 1958 zadebiutował jako aktor teatralny rolą Teodora Rousseau w sztuce Lato w Nohant. W tym samym roku wystąpił w jednej z głównych ról w Krzyżu walecznych. W 1961 zagrał w wojennym Kwietniu. Dwa lata później wystąpił w komedii Tadeusza Chmielewskiego Gdzie jest generał.... W latach sześćdziesiątych występował w filmach Stanisława Barei, a także w serialu Czterej pancerni i pies. W latach siedemdziesiątych zagrał role komediowe w filmach Nie lubię poniedziałku i Nie ma mocnych, w 1980 w filmie Miś wcielił się w postać trenera II klasy w klubie sportowym "Tęcza" – Wacława Jarząbka. Od 1998 grał rolę listonosza Józefa Garlińskiego w serialu Złotopolscy.

Jerzy Turek w lipcu 2009 roku przeszedł udar mózgu. Przez wiele miesięcy leżał w szpitalu. Aktor cierpiał też na choroby układu krążenia.

Zmarł 14 lutego 2010 w wieku 76 lat na białaczkę. Został pochowany 22 lutego 2010 w Kobyłce koło Warszawy.

Filmografia

• 1957 - Eroica jako powstaniec-wartownik (nie występuje w czołówce)
• 1958 - Krzyż walecznych jako Franek Socha "Wyskrobek"
• 1961 - Kwiecień jako Jasiek, adiutant Hyrnego
• 1961 - Ludzie z pociągu jako poznaniak
• 1961 - Tarpany jako Jan Stolarz, zalotnik Basi
• 1961 - Złoto jako współlokator
• 1962 - Troje i las jako chłop
• 1963 - Daleka jest droga jako strzelec Mikoś
• 1963 - Gdzie jest generał... jako szeregowy Orzeszko
• 1963 - Liczę na wasze grzechy jako saksofonista, sąsiad Panka (nie występuje w czołówce)
• 1963 - Smarkula jako chuligan w parku
• 1964 - Agnieszka 46 jako fryzjer Maks
• 1964 - Barbara i Jan jako Jerzy Kurek z "Żołnierza Zwycięstwa"
• 1965 - Kapitan Sowa na tropie jako laborant Czerski
• 1965 - Niekochana jako Stasio, służący w majątku
• 1965 - Markiza de Pompadour jako milicjant Badura
• 1965 - Podziemny front jako żołnierz AL
• 1965 - Powrót doktora von Kniprode jako chorąży Łoza
• 1965 - Trzy kroki po ziemi jako kierowca pogotowia ratunkowego (nie występuje w czołówce)
• 1965 - Piwo jako kelner
• 1965 - Wyspa Złoczyńców jako student
• 1965 - Zawsze w niedzielę jako bramkarz Antoni Krawczyk
• 1966 - Bariera jako kelner (nie występuje w czołówce)
• 1966 - Ktokolwiek wie... jako ksiądz prowadzący pielgrzymkę
• 1966 - Mocne uderzenie jako Johnny Tomala/gitarzysta big–beatowy
• 1966 - Piekło i Niebo jako diabeł z klapcążkami w starym piekle
• 1967 - Ja gorę! jako Pogorzelski
• 1967 - Paryż - Warszawa bez wizy jako chorąży Kotwicz
• 1969 - Planeta ziemia
• 1969 - Do przerwy 0:1 jako plutonowy MO
• 1969 - Dzień oczyszczenia jako "Ścieżka", członek oddziału majora "Dziadka"
• 1969 - Rzeczpospolita babska jako hydraulik
• 1969 - Czterej pancerni i pies jako Józek Szawełło
• 1970 - Epilog norymberski jako obrońca
• 1970 - Hydrozagadka jako pijany dróżnik
• 1970 - Legenda jako Franek, żołnierz oddziału partyzanckiego
• 1970 - Prawdzie oczy jako Frydman
• 1970 - Wakacje z duchami (serial TV), odc. 6; jako robotnik Franek
• 1971 - Milion za Laurę jako milicjant Walczak
• 1971 - Nie lubię poniedziałku jako Zygmunt Bączyk, zaopatrzeniowiec z Sulęcic
• 1971 - Podróż za jeden uśmiech jako kierowca, miłośnik Szekspira
• 1972 - Kaprysy Łazarza jako pomocnik sklepowego
• 1972 - Podróż za jeden uśmiech jako kierowca, miłośnik Szekspira
• 1972 - Zniszczyć pirata jako mechanik lotniczy
• 1973 - Czarne chmury (serial TV) jako Błażej, żołnierz straży marszałkowskiej (nie występuje w czołówce)
• 1973 - Droga (serial TV) jako milicjant Franio
• 1973 - Janosik jako Grzegorz, lokaj hrabiego
• 1974 - Awans jako Wyskrobek
• 1974 - Janosik jako Grzegorz, lokaj hrabiego (nie występuje w czołówce)
• 1974 - Nie ma mocnych jako milicjant
• 1975 - Niespotykanie spokojny człowiek jako kierowca ciężarówki
• 1975 - Partita na instrument drewniany jako cieśla Weych
• 1976 - Hasło jako smolarz
• 1977 - Dziewczyna i chłopak (serial TV) jako gajowy Kulik
• 1977 - Lalka jako furman Wysocki
• 1977 - Palace Hotel jako podoficer niemiecki kierujący łapanką
• 1977 - Sołdaty swobody (Żołnierze wolności)
• 1978 - Koty to dranie jako robotnik z młotem pneumatycznym
• 1978 - Ślad na ziemi jako robotnik w windzie
• 1978 - Samosierra. 1808 jako polski szwoleżer przypalający fajkę
• 1979 - Doktor Murek (serial TV) jako bezdomny w noclegowni
• 1979 - W słońcu i w deszczu (serial TV), odc. 2, 3, 4; jako Ryszard, trener Julki
• 1980 - Droga jako Karol
• 1980 - Dziewczyna i chłopak jako gajowy
• 1980 - Miś jako Wacław Jarząbek, trener II klasy w klubie sportowym "Tęcza"
• 1980 - Polonia Restituta jako członek Komitetu Narodowego Polskiego (nie występuje w napisach)
• 1981 - Yokohama jako milicjant
• 1982 - Polonia Restituta (serial TV), odc. 4, 5; jako członek Komitetu Narodowego Polskiego (nie występuje w napisach)
• 1982: Popielec (serial TV) - odc. 1, 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9; jako Bator
• 1983 - Alternatywy 4 jako Tadeusz Kubiak
• 1983 - Wierna rzeka jako sołtys
• 1984 - Lato leśnych ludzi (serial TV), odc. 2, 3, 4; jako opiekun motocyklistów
• 1984 - Trzy młyny (mini serial TV) jako Juryk
• 1985 - Dłużnicy śmierci jako listonosz Zalewski
• 1985 - Żuraw i czapla (serial TV) jako nauczyciel chemii w liceum Marcina
• 1987 - Ballada o Januszku jako listonosz
• 1987 - Jedenaste przykazanie jako Rogal, opróżniający szambo
• 1987 - Opowieść Harleya jako milicjant
• 1988 - And the Violins Stopped Playing jako polski chłop
• 1988 - Dekalog 10 jako filatelista na giełdzie
• 1988 - Kogel-mogel jako Zenon Solski, ojciec Kasi
• 1988 - Pożegnanie cesarzy jako Paweł, zięć Tomasza
• 1988 - Złodziej
• 1989 - Galimatias, czyli kogel-mogel II jako Zenon Solski, ojciec Kasi
• 1989 - Goryl, czyli ostatnie zadanie... jako kierowca Szefa
• 1989 - Janka (serial TV) jako felczer Gabara
• 1989 - Paziowie (serial TV) jako pan Strasz, opiekun paziów
• 1991 - Rozmowy kontrolowane jako Wacław Jarząbek, trener II klasy w klubie sportowym "Tęcza"
• 1991 - Szwedzi w Warszawie jako Hieronim Żurawski
• 1992 - Aby do świtu... (serial TV), odc. 6, 7, 9, 11, 12, 14, 17; jako "Czytacz", emerytowany cenzor
• 1994 - Bank nie z tej ziemi (serial TV), odc. 9; jako chłop
• 1995 - Sukces (serial TV), odc. 3, 6; jako Magalik, właściciel cukierni w kamienicy Skarbków w Toruniu
• 1997 - Pokój 107 (serial TV), jako majster Stefan, stryj Irka
• 1997-2009 - Złotopolscy jako listonosz Józef Garliński
• 1999 - Wszystkie pieniądze świata jako dozorca Florian
• 2000 - Dom (serial TV), odc. 21, 23, 25; jako wuj Heńka Lermaszewskiego
• 2002 - As (serial TV), odc. 2; jako Józef Kurtz, teść Orkisza
• 2006 - Egzamin z życia (serial TV), odc. 43; jako pan Czesio
• 2007 - Ryś jako Wacław Jarząbek, trener II klasy w klubie sportowym "Tęcza"

Kariera teatralna

W wywiadzie dla Rzeczpospolitej (nr 11/2005) przyznał, że wyżej ceni teatr niż film: ˌˌFilm to lipa, tam nawet amator może zagrać, jak jest dobry reżyser. Zagrać 200 przedstawień na scenie tak samo - to jest profesjonalizmˈˈ.

W swojej długoletniej karierze był aktorem teatrów:

• Teatr Ziemi Opolskiej w Opolu (1958–1959)
• Teatr Syrena w Warszawie (1959–1961)
• Teatr Polski w Warszawie (1961–1969)
• Teatr Narodowy (1969–1974)
• Teatr Rozmaitości w Warszawie (1974–1982)
• Teatr Narodowy (1982–1985)
• Teatr Dramatyczny w Elblągu (1985–1986)
• Teatr Kwadrat w Warszawie (1986–2009)

Użyczył głosu

• Kubuś Puchatek (bajka muzyczna wydana przez Polskie Nagrania na kasecie; CK 415) jako Osioł Kłapouchy
• Chatka Puchatka (bajka muzyczna wydana przez Polskie Nagrania na kasecie; CK 416) jako Osioł Kłapouchy

Odznaczenia i nagrody

• 1967 – Odznaczenie (Odznaka 1000-lecia)
• 2001 – Nagroda (indywidualna nagroda specjalna w kategorii: najlepszy aktor na II Festiwalu Dobrego Humoru w Trójmieście)
• 2001 – Nagroda ("Kryształowy Granat" na Festiwalu Filmów Komediowych w Lubomierzu)
• 2010 – Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie)