John Saxon

John Saxon, właśc. Carmine Orrico (ur. 5 sierpnia 1936 w Nowym Jorku, zm. 25 lipca 2020 w Murfreesboro) – amerykański aktor filmowy i telewizyjny. Zdobywca nagrody Złotego Globu w nieistniejącej już kategorii „najlepsza wschodząca gwiazda – aktor” (1958). Znany powszechnie z roli Ropera w filmie Wejście smoka (1973) oraz porucznika Dona Thomspona w horrorach z serii Koszmar z ulicy Wiązów.

Życiorys

Pochodził z rodziny włosko-amerykańskiej. Urodził się w Nowym Jorku jako syn Anny (z domu Protettore) i Antonia Orrico, robotnika portowego. Studiował w brooklińskiej New Utrecht High School, którą ukończył w 1953. Równocześnie uczęszczał do Actor’s Studio na zajęcia aktorskie Stelli Adler. Jednocześnie imał się różnych zajęć, aby podreperować swój budżet, m.in. był modelem. Jego zdjęcia zwróciły uwagę „łowcy talentów” Henry Wilsona, który zaproponował go wytwórni Universal.

W wieku 16 lat przybył do Hollywood i zmienił nazwisko na John Saxon. Zadebiutował w 1955 w młodzieżowym filmie Na swobodzie (Running Wild)[10]. Rok później (1956) rola gracza baseballowego w filmie Moment nieuwagi (The Unguarded Moment) przyniosła mu sławę i uznanie. Przez kolejne kilka lat występował w całej serii lekkich filmów przeznaczonych dla młodego widza, w których partnerowały mu popularne ówcześnie gwiazdki: Sandra Dee, Luana Patten czy Debbie Reynolds. Jeden z nich trafił także na polskie ekrany – komedia Mr. Hobbs na urlopie (Mr. Hobbs Takes a Vacation, 1962) z Jamesem Stewartem. Swoją pierwszą dramatyczną rolę szeregowego Raymonda Endore’a zagrał w dramacie wojennym Wojenne polowanie (War Hunt, 1962) u boku Roberta Redforda.

Pod koniec lat 60., skuszony przez włoską wytwórnię Cinecittà zaczął grywać w intratnych aczkolwiek mało ambitnych filmach klasy „B”. Były to głównie horrory i spaghetti westerny. Doprowadziły one do marginalizacji aktora na głównym rynku amerykańskim. Można go było oglądać w tak znanych serialach jak Doktor Kildare (1966) czy Kung-fu (1972). Zmieniło się to po wejściu na ekrany kultowego dziś Wejścia smoka (1973), gdzie wystąpił jako Roper u boku Bruce’a Lee, u którego przedtem brał lekcje sztuk walki. Dużą popularność zyskał jako porucznik Donald Thompson w kasowym hicie Koszmar z ulicy Wiązów (1984). Nie zaniedbywał również szklanego ekranu. W operze mydlanej Dynastia (1982–1984) zagrał postać Rashida Ahmeda, potężnego potentata z Bliskiego Wschodu, brata Farouka (Kabir Bedi), romansującego w Alexis (Joan Collins), dopóki nie rozpoczął kontaktów biznesowych z Blakiem Carringtonem (John Forsythe). W miniserialu NBC Liz: Historia Elizabeth Taylor (Liz: The Elizabeth Taylor Story, 1995) z Sherilyn Fenn w roli tytułowej zagrał Richarda Brooksa, reżysera Kotki na gorącym blaszanym dachu​. W jednym z odcinków serialu CSI: Kryminalne zagadki Las Vegas (2005) wystąpił w roli Waltera Gordona.

Filmografia

• 1955 Running Wild
• 1956 The Unguarded Moment
• 1959 The Big Fisherman
• 1962 War Hunt
• 1966 The Time Tunnel
• 1966 Appaloosa
• 1968 One Dollar Too Many
• 1972 Joe Kidd
• 1973 Wejście smoka
• 1974 Planet Earth
• 1974 Czarne święta
• 1975 Strange New World
• 1975 The Six Million Dollar Man
• 1976 Violent Naples
• 1977 Atak na Entebbe jako gen. Elad Peled
• 1978 Shalimar
• 1979 Elektryczny jeździec
• 1980 Battle Beyond the Stars
• 1980 Cannibal Apocalypse
• 1982 Rooster
• 1982 Ciemności
• 1982-84 Dynastia
• 1983 Prisoners of the Lost Universe
• 1984 Koszmar z ulicy Wiązów
• 1984-94 Napisała: Morderstwo
• 1987 Koszmar z ulicy Wiązów III: Wojownicy snów
• 1992 Maximum Force
• 1994 Nowy koszmar Wesa Cravena
• 1996 Od zmierzchu do świtu
• 2005 CSI: Kryminalne zagadki Las Vegas
• 2006 Mistrzowie horroru
• 2009 Stare wygi
• 2009 War Wolves
• 2009 The Mercy Man

Bibliografia

• Portrety na Życzenie. John Saxon. „Film”. nr 6/1962 (1987-02-08). Warszawa: RSW „Prasa-Książka- Ruch”. ISSN 0137-463X.
• John Saxon. T. 15: Kolekcja Alfred Hitchcock Przedstawia. Poznań: Oxford Educational Sp. z o.o., listopad 2009, s. 9. ISBN 978-83-252-0755-7.