Julian Godlewski

Julian August „Jul” Godlewski (ur. w 17 sierpnia 1903 we Lwowie, zm. 4 lutego 1983 w Warszawie) – polski prawnik, mecenas sztuki polskiej, filantrop, działacz polonijny.

Urodził się w znanej rodzinie lwowskiej. Jego dziadek ze strony matki, Julian Zachariewicz, był architektem, profesorem i rektorem Politechniki Lwowskiej, ojciec zaś – prezesem Izby Adwokackiej we Lwowie. W 1921 Julian uzyskał świadectwo dojrzałości w tamtejszym Wyższym i Realnym Gimnazjum im. Adama Mickiewicza, a następnie, kontynuując rodzinną tradycję, ukończył Wydział Prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza. Później uzyskał stopień doktora praw.

W czasie II wojny światowej był podporucznikiem w 1 Dywizji Pancernej, dowodzonej przez generała Stanisława Maczka. W 1944 został ciężko ranny w bitwie pod Falaise. 1 stycznia 1946 został awansowany do stopnia porucznika w korpusie oficerów kawalerii.

Po wojnie pozostał za granicą. Podczas pobytu w Stanach Zjednoczonych był przez krótki okres adiutantem i tłumaczem generała Tadeusza Bora-Komorowskiego. Następnie przebywał w Argentynie, gdzie uzyskał obywatelstwo, a potem wrócił do Europy. Przez długi czas piastował wysokie stanowisko w zarządzie koncernu stalowego Thyssena. Na stałe mieszkał w Lugano w Szwajcarii, wynajmując przez niemal trzydzieści lat apartament w hotelu „Splendide Royal”.

Od 1962 regularnie przyjeżdżał do Polski z corocznymi, kilkutygodniowymi wizytami. Na krótko przed śmiercią powrócił do kraju i zamieszkał w Warszawie. Został pochowany na warszawskich Powązkach.

Filantropia

Julian Godlewski był jednym z największych dobroczyńców Wawelu. W latach 1962-1977 zakupił dla krakowskiego Zamku Królewskiego osiem niezwykle cennych zabytków. Były to m. in. portrety: Władysława Zygmunta Wazy (późniejszego króla Władysława IV), powstały w pracowni P. P. Rubensa w początkach XVII w.; Gian Giacomo Caraglia (nadwornego złotnika króla Zygmunta II Augusta), namalowany przez Parisa Bordone w 1552; oraz Adama Kazanowskiego (podkomorzego koronnego), wykonany przez Peetera Danckersa de Rij w 1638. Pozostałe dary to m.in. kielich Kazimierza Wielkiego z 1351 i arrasu z herbami Dymitra Chaleckiego (podskarbiego wielkiego litewskiego za panowania Stefana Batorego).

W uznaniu zasług Godlewskiego dla Wawelu na jednej z zamkowych ścian umieszczono pamiątkową tablicę z jego nazwiskiem, natomiast Senat Uniwersytetu Jagiellońskiego w maju 1981 nadał mu tytuł doktora honoris causa.

Godlewski przez wiele lat subsydiował Zakład dla Niewidomych w Laskach, Wydział Filozoficzny Salezjańskiego Seminarium Duchownego istniejący wówczas w Czerwińsku oraz Polski Związek Alpinizmu (wcześniej: Klub Wysokogórski), przyczyniając się po części do sukcesów kilku słynnych wypraw himalaistycznych z lat 70. i 80., m.in. pierwszego zimowego wejścia na Mount Everest przez ekspedycję kierowaną przez Andrzeja Zawadę zimą 1979/1980. Wspierał także finansowo budowę warszawskiego Centrum Zdrowia Dziecka oraz był fundatorem wielu stypendiów dla osób prywatnych.

Dla upamiętnienia matki utworzył literacką Nagrodę im. Anny Godlewskiej, przyznawaną polskim artystom, tworzącym w kraju i na emigracji. Laureatami jej byli m.in. Jerzy Giedroyć, Józef Czapski i Marian Hemar. W 1980 założył fundację swojego imienia, która corocznymi dotacjami wspierała: Muzeum Polskie w szwajcarskim Rapperswilu, Szpital Kantonalny (Ospedale Civico) w Lugano i dom dla młodzieży niepełnosprawnej w Sorengo (Ticino). Po wyczerpaniu kapitału fundacja została rozwiązana w 2004.

Wybrane odznaczenia

• Krzyż Walecznych
• Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami
• Krzyż Wojenny (Francja)
• Komandoria Orderu Zasługi Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej