Jurij Piatakow

Jurij Piatakow, ukr. Юрій (Георгій) Леонідович П'ятаков (ur. 6 sierpnia/18 sierpnia 1890 koło Czerkasów, zm. 1 lutego 1937 w Moskwie) – rewolucjonista i działacz komunistyczny, pierwszy sekretarz KP(b)U w 1918 roku, członek i zastępca członka Komitetu Centralnego WKP(b).

Był synem Leonida Piatakowa, Rosjanina, inżyniera cukrownika i właściciela cukrowni w guberni kijowskiej. Studiował ekonomię na Uniwersytecie w Petersburgu. Wykluczony z uniwersytetu po trzecim roku studiów za działalność w kółkach socjaldemokratycznych, przeniósł się do Kijowa, gdzie w kwietniu-czerwcu 1912 był sekretarzem komitetu kijowskiego SDPRR. Aresztowany i zesłany do guberni irkuckiej, w 1914 zbiegł i przez Japonię i USA przedostał się do Europy Zachodniej.

Do Rosji powrócił po rewolucji lutowej i obaleniu caratu. W 1917 roku stanął na czele komitetu bolszewickiego w Kijowie i wszedł w skład Ukraińskiej Centralnej Rady. Od lipca do września 1918 roku I sekretarz KP(b)U. W październiku 1918 roku został komisarzem Banku Ludowego RFSRR, a już w listopadzie tego roku kierował marionetkowym Tymczasowym Robotniczo-Chłopskim Rządem Ukrainy.

W kwestiach społeczno-gospodarczych reprezentował skrajnie lewicowe poglądy, był przeciwnikiem rozdawania ziemi chłopom, opowiadając się za tworzeniem komun rolniczych. Walczył z tzw. ukraińskim nacjonalizmem reprezentowanym w jego przekonaniu przez borot’bistów, sprzeciwiał się szczególnej autonomii Ukrainy w ramach wielkiej wspólnoty radzieckiej. W sprawie tej polemizował z Leninem, który oskarżał go o „luksemburgizm”.

Jednocześnie jedynie nazwiska Stalina, Trockiego, Kamieniewa, Zinowiewa, Bucharina i właśnie Jurija Piatakowa (ówcześnie członka KC) wymienił Lenin w swym testamencie politycznym z grudnia 1922 jako wybitnych przywódców partyjnych WKP(b).

Od 1921 do 1923 roku stał na czele kompleksu przemysłowego w Donbasie, przyczyniając się do jego szybkiego rozwoju. Aktywny członek KP(b)U (w składzie KC w latach 1923-1927 i 1930-37). Od 1923 do 1927 roku wiceprzewodniczący Najwyższej Rady Gospodarki Narodowej ZSRR, jeden z twórców pierwszej pięciolatki, która zadecydowała o rozwoju przemysłu na Ukrainie, a nie jak pierwotnie planowano, na Uralu. Później krótko stał na czele Gosbanku ZSRR, wreszcie (do końca 1936) pierwszy zastępca ludowego komisarza przemysłu ciężkiego ZSRR (którym był Sergo Ordżonikidze), faktycznie kierujący resortem – czyli zarządzający przemysłem ciężkim ZSRR i kierujący programem industrializacji. Zastępca członka Komitetu Centralnego WKP(b), ostatni raz wybrany na XVII zjeździe w r. 1934.

Miał opinię utalentowanego technokraty, pracoholika. Od 1927 nie angażował się w rozgrywki polityczne wewnątrz partii bolszewików.

W styczniu 1937 roku sądzony w procesie pokazowym („proces siedemnastu”) jako trockista, „przyznał się” m.in. do planów oderwania Ukrainy od ZSRR – skazany na śmierć i bezpośrednio po procesie rozstrzelany.

Jego żoną była Eugenia Bosz.