Kazimierz Krukowski

Kazimierz Krukowski ps. Lopek (ur. 2 lutego 1901 w Łodzi, zm. 24 grudnia 1984 w Warszawie) – polski aktor kabaretowy, rewiowy i filmowy, piosenkarz, żydowskiego pochodzenia, a także konferansjer, reżyser i autor tekstów. Wykonywał piosenki i monologi tak znanych poetów, jak: Marian Hemar, Jerzy Jurandot, Antoni Słonimski, Julian Tuwim czy Andrzej Włast.

Kariera zawodowa

W latach 1920-1923 ukończył studia na Wydziale Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego i na Wydziale Dramatycznym Konserwatorium Muzycznego w Warszawie, w klasie śpiewu. Swój pierwszy angaż do kabaretu Qui Pro Quo, zawdzięczał swojemu kuzynowi Julianowi Tuwimowi, który polecił go dyrektorowi Jerzemu Boczkowskiemu.

Pierwszą piosenkę Puchowy śniegu tren, nagrał pod pseudonimem Kazimierz Zawisza w Studiu Nagrań Bronisława Rudzkiego w tym samym roku.

W okresie dwudziestolecia międzywojennego, występował w teatrach i kabaretach stołecznych: Qui Pro Quo (1924-1930), Banda (1931-1932), Morskie Oko (1933), Cyganeria, Cyrulik Warszawski, Wielka Rewia, a w 1939 założył własny teatr Ali Baba.

Na srebrnym ekranie po raz pierwszy pojawił się w 1927, tworząc wraz z Adolfem Dymszą popularną parę komików, znaną powszechnie jako Lopek i Florek. Słynny duet pojawił się między innymi w takich filmach jak: Janko muzykant z 1930., Ułani, ułani, chłopcy malowani z 1932. Ponadto zagrał w filmach: 10% dla mnie z 1933, Co mój mąż robi w nocy? z 1934 i legendarnym Ada, to nie wypada z 1936.

Po wybuchu wojny początkowo występował w jednym z kabaretów w getcie warszawskim na Lesznie. Prowadził teatr wojskowy na terenie ZSRR oraz współpracował z zespołami teatralnymi Polskich Sił Zbrojnych gen. Władysława Andersa, w Iraku, Palestynie, Egipcie i Włoszech.

Po wojnie Kazimierz Krukowski pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii, Stanach Zjednoczonych i Argentynie, gdzie prowadził z Jerzym Petersburskim teatr El National, w którym wystawił musical Blue Sky Milonga.

Do kraju powrócił 28 września 1956 roku. Był dyrektorem i kierownikiem artystycznym warszawskich teatrów Syrena i Buffo, a później w latach 1962-1969 kierownikiem artystycznym autorskiego kabaretu satyryczno-literackiego U Lopka, działającego na tak zwanym półpięterku w kawiarni Bristol.

W 1978 Lopek Krukowski zrobił w telewizji cykl przedwojennych programów kabaretowych, zarejestrowanych archiwalnie w cyklu Mała Antologia Kabaretów Krukowskiego.

Przewodniczył Państwowej Komisji Egzaminacyjnej dla Artystów Estrady. Członek Związku Artystów Scen Polskich (1924-1950), SPATiF-ZASP (1950-1982), ZAiKS (1928-1984).

Życie prywatne

Kazimierz Krukowski był kuzynem Ireny i Juliana Tuwimów.

Jako zagorzały kibic piłki nożnej w 1982 roku ufundował nagrodę dla piłkarza, który strzeli pierwszą bramkę dla Polski w czasie mundialu w Hiszpanii. Pierwszą bramkę zdobył Włodzimierz Smolarek.

Żoną Krukowskiego była Władysława Krukowska (1907-1983), aktorka (m.in. Rok 1914). Kazimierz Krukowski wraz z żoną spoczywa w grobowcu rodzinnym na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kw. 225-I-20).

Odznaczenia i nagrody

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1974)
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
• Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami
• Krzyż Pamiątkowy Monte Cassino
• Złota Odznaka "Za zasługi dla Warszawy" (1965)
• Odznaka Zasłużony Działacz Kultury
• Nagroda Przewodniczącego Komitetu do spraw Radia i Telewizji za całokształt pracy artystycznej oraz osiągnięcia w dziedzinie programów rozrywkowych TVP (1979)

Filmografia

• Miłość ci wszystko wybaczy, 1981 jako Widz
• Pan Dodek, 1970 jako reżyser
• Parada Warszawy, 1937
• Ada! To nie wypada!, 1936 jako Bemol, nauczyciel muzyki
• ABC miłości, 1935 jako Krupkowski, aktor rewiowy
• Co mój mąż robi w nocy?, 1934 jako Baron Lolo Carolescu
• Dziesięć procent dla mnie, 1933 jako Lopek
• Ułani, ułani, chłopcy malowani, 1932 jako Lopek
• Pałac na kółkach, 1932 jako Ajzyk Rozkosznik
• Janko Muzykant, 1930 jako Lopek
• Niebezpieczny romans, 1930 jako Paser
• Tajemnica starego rodu, 1928 jako Rekrut Moryc
• Ziemia obiecana, 1927 jako Agent giełdowy

Spektakle teatralne

• 1924 – 1, Qui Pro Quo
• 1924 – Skandal na scenie, "Stańczyk"
• 1925 – Pomalutku aż do skutku, "Qui Pro Quo"
• 1927 – CDP, czyli Centrala Dowcipu Polskiego, "Qui Pro Quo"
• 1927 – Na wesoło, "Perskie Oko"
• 1928 – Jubileusz Qui Pro Quo, "Qui Pro Quo"
• 1929 – Budżet wiosenny, "Qui Pro Quo"
• 1930 – Parada gwiazd, "Morskie Oko"
• 1931 – Ta Banda pięknie gra, "Banda"
• 1931 – Halo, Malicka i Sawan, "Morskie Oko"
• 1931 – Przebój Warszawy, "Morskie Oko"
• 1933 – Lopek na LOPP, "Morskie Oko"
• 1934 – Kobieta nr 5012, "Cyganeria"
• 1935 – Kawiarenka, "Wielka Rewia"
• 1936 – Potarz i Perlmutter, "Wielka Rewia"
• 1936 – Całus i nic więcej, "Wielka Rewia"
• 1936 – Jutro będzie lepiej, "Wielka Rewia"
• 1937 – Frontem do radości, "Cyrulik Warszawski"
• 1937 – Całus i nic więcej, "Bagatela"
• 1937 – Wiosenna parada gwiazd, "Wielka Rewia"
• 1937 – Jaś u raju bram, "Cyrulik Warszawski"
• 1937 – Co wolno wojewodzie, "13 rzędów"
• 1937 – Dla ciebie, Warszawo, "Wielka Rewia"
• 1939 – Szukamy gwiazd, "Wielka Rewia"

Dyskografia (wybór)

• 1926 – Kazimierz Krukowski artysta teatru "Oui Pro Quo" Syrena Rekord
• 1927 – Kazimierz Krukowski artysta teatru "Oui Pro Quo" Syrena Rekord
• 1927 – Kazimierz Krukowski artysta teatru "Oui Pro Quo" Syrena Rekord
• 1929 – Kazimierz Krukowski artysta teatru "Oui Pro Quo" śpiew z towarzyszeniem fortepianu Syrena Rekord
• 1930 – Kazimierz Krukowski artysta teatru "Oui Pro Quo" Syrena Rekord
• 1930 – Kazimierz Krukowski artysta teatru "Morskie Oko" Syrena Rekord
• 1931 – Kazimierz Krukowski artysta teatru "Oui Pro Quo" śpiew Piosenki z rewii "Złote szaleństwo" z teatru "Morskie Oko" Syrena Rekord
• 1931 – Kazimierz Krukowski artysta teatru "Oui Pro Quo" śpiew Piosenki z rewii "Hallo! Malicka i Sawan! z teatru "morskie Oko" Syrena Rekord
• 1932 – Kazimierz Krukowski artysta teatru "Banda" śpiew Syrena Rekord
• 1934 – Kazimierz Krukowski śpiew z akompaniamentem fortepianu Syrena Rekord

Publikacje

Kazimierz Krukowski był autorem książek a także wielu tekstów, piosenek kabaretowych oraz utworów satyrycznych i felietonów.

• Moja Warszawka, 1968
• Antologia Kabaretów, 1979
• Z Melpomeną na emigracji