Lucyna Rzewuska

Lucyna Rzewuska w 1934 r. , w Siedlcach zdaje egzamin dojrzałości , w Gimnazjum im. Królowej Jadwigi. (Życia Podlasia Rok 1 Nr 9 z dn.1 lipca 1934 r. str. 1.)

Kończy studia na Wydziale Germanistyki na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie.

W czasie wojny, w r. 1942 pomaga w ratowaniu dziecka pochodzenia żydowskiego - Racheli - córki swojej koleżanki

z gimnazjum Czypy Zonszajn z d. Jabłoń  .

W Polsce groziła za to kara śmierci , za udzielenie pomocy  ludności pochodzenia żydowskiego , którą okupant niemiecki wykonywał  także na całej pomagającej rodzinie . Niemcy mordowali przy tym także najmłodsze dzieci i jeszcze nienarodzone . Niemiecki terror na bezbronnych ludziach , którzy poczuwali się do pomocy bliźnim ,  był zatrważający . Przykładem jest tragedia wymordowanej rodziny Ulmów ze wsi Markowa  w przedwojennym województwie lwowskim , patrz  Muzeum Polaków Ratujących Żydów .

 Na całą Europę , jedynie w okupowanej Polsce , niemieccy barbarzyńcy stworzyli tak okrutne i nieludzkie prawo , brutalny terror niemieckiego okupanta , karę śmierci dla całej rodziny za pomoc w ratowaniu Polaków pochodzenia żydowskiego .

"Niemieccy okupanci ogłosili w Polsce karę śmierci za każdą formę pomocy Żydom, zarówno za ukrywanie, jak i podanie kromki chleba. 10 października 1942 r. wprowadzili nawet zakaz udzielania Żydom chrztu, a niemieckie zarządzenia z 28 października i 10 listopada 1942 r. wprowadzały obowiązek denuncjacji oraz wydawania Żydów władzy okupacyjnej. Na karę śmierci lub wywózkę do obozu koncentracyjnego mógł zostać skazany każdy kto zachował dyskrecję na temat ukrywających się żydowskich współobywateli. Ilu Polaków narażało własne życie, by ochronić ich na różne sposoby? Wielu naukowców twierdz, że do 300 tys., ale niektórzy, że nawet milion."  patrz :  Niemcy zabili dwadzieścioro dzieci – najmłodsze miało zaledwie rok…  Magdalena Łysiak | Niezalezna.PL;   Wersja angielska: 

 

Artykuł jw. opowiada o niemieckiej zagładzie ludności pochodzenia żydowskiego , obywateli polskich w Starym Ciepielowie . Pod Ciepielowem 8 wrześniu 1939 r.  zginął podchorąży Karol Rzewuski , starszy brat Lucyny Rzewuskiej , obrońca naszej ojczyzny , żołnierz Wojska Polskiego .

Lucyna Rzewuska

W 1988 r. zostaje odznaczona medalem Sprawiedliwi Wśród Narodów Świata wraz ze swoimi koleżankami

 z gimnazjum Zofią Glazer z d. Olszakowską i Ireną Zawadzką oraz matką Ireny Sabiną. 

W 2015 r. uhonorowano , także starszą siostrę Zofii Glazer - Irenę Egierszdorff z d. Olszakowską ,

 która opiekowała się małą Rachelką , jak własną córką , razem ze swoimi dziećmi.

Z powojennych opowiadań Cioci Lucyny wynikało , że nie był to jedyny akt  pomocy , w którym brała udział . Opowiadała o uratowaniu siedleckich żydów , którzy ukrywali się w opuszczonej szopie na tyłach miasta . Ludzie Ci przeżyli , ale po wojnie się nie odezwali . Ciocia Lucyna była skromną osobą i na pytania o heroizm zawsze się uśmiechała i podkreślała , że tak była wychowywana , aby potrzebującym udzielać pomocy , co było w istocie naturalnym odruchem prawego człowieka . Świadectwem może być to , że nic nie wiedziłem o Jej bohaterskiej aktywności w czasie wojny , aż do czasu honorowego odznaczenia. 

 

 Z okazji 120-lecia  Liceum im św. Królowej Jadwigi w Siedlcach , której to absowentki z roku 1934 uratowały w czasie likwidacji getta niemieckiego , malutką Rachelę , odbyły się w dniach 15-21 września 2024 r. uroczyste obchody . Były to m.in. zawody sportowe , zjazd absolwentów , część oficjalna i artystyczna w Centrum Kultury i Sztuki , odsłonięcie muralu  i trablicy upamiętniającej na szkolnym budynku , szkolna sztuka teatralna  pt. "Przyszłaś z Rachelą"  Ewy Kamińskiej-Kuć .

 Część oficjalna .

 

Strona www :  Sprawiedliwy wśród Narodów Świata - strona II LO w Siedlcach

Strona www : https://sprawiedliwi.org.pl/pl/historie-pomocy/historia-pomocy-rodzina-zawadzkich-0

Link pdf : Szkice Podlaskie Nr 9 , Rok 2001  , a tam artykuł Pani Agaty Dąbrowskiej ,  pt. „ Przyczynek do dziejów

                       Żydów w Siedlcach w latach okupacji hitlerowskiej . Nieznany pamiętnik z lat II wojny światowej” 

Strona www : http://www.siedlce-zwiedzanie.pl/familijne.htm

i inne :

plik *.pdf  - prezentacja z 2020 r.    pt . "Sprawiedliwe z Siedleckiej "Królówki"             http://krolowka.siedlce.pl/attachments/96c2bc6a5d8271a251207060f809d5a7033e480d.pdf

reportaż multimedialny z 2020 r.  pt. "Przyjaźń w czasach ludobójstwa ."  link niżej - dotknij obrazek . .

   

 

 

 W 1955 r. Lucyna Rzewuska otrzymuje Srebrny Krzyż Zasługi  za zasługi w pracy zawodowej w dziedzinie finansów ( UCHWAŁA  RADY PAŃSTWA   z dnia 2 lipca 1955 r. nr 0/970; M.P.1955.86.1053 ).

 Starsza siostra Lucyny Maria Aleksandra Rzeuska także pomagała podczas wojny ludności pochodzenia żydowskiego , ale na terenie Wilna. Była więziona przez niemieckie gestapo na Łukiszkach , w Wilnie , od 15 września 1941 r. do 3 lutego 1942 r. Później pracuje jako nauczycielka na tajnych kompletach (1942-44).

 

Rodzice Lucyny : Bronisław Rzewuski i Bronisława z d. Remiszewska .

Rodzeństwo Lucyny 1917 : Józef 1907 , Maria 1908 , Jadwiga 1910 , Karol 1911 , Janina 1913 , Longin 1915 , Narcyza 1919 .

 Lucyna została pochowana na Cmentarzu Srebrzysko w Gdańsku .    54.373451, 18.581591

Cmentarz: Centralny-Srebrzysko , Rejon: VI  Nr kwatery: TAR V  Rząd: 5  Nr grobu: 16

 

 

                                             Cześć Jej pamięci !

 

 

 

  Zebrał i opisał bratanek Lucyny Rzewuskiej, Michał Rzewuski syn Longina i Zofii.