Ludwik Jerzy Kern

Ludwik Jerzy Kern (ur. 29 grudnia 1920 w Łodzi, zm. 29 października 2010 w Krakowie) – polski poeta, satyryk, dziennikarz, tłumacz literatury pięknej, autor tekstów piosenek, znany także pod pseudonimami literackimi: Dr Wist, Eljotka, Fra Lodowico Giorgio Cern, H. Olekinaz, Holekinaz, Louis George Cern, Ludwik Jerzy Coeurn, Ludwik Jerzy Życzliwy, Ob. L., Ob. L.J.K., Top.

Syn Ludwika Kerna i Marii Gertner. Maturę zdał w Liceum Humanistycznym Aleksego Zimowskiego w Łodzi.

Debiutował w 1938 jako poeta w Ilustrowanym Kuryerze Codziennym. W okresie II wojny światowej brał udział w kampanii wrześniowej, utrzymywał się z pracy fizycznej. Po upadku powstania warszawskiego przeniósł się do Krakowa. W 1945 powstały jego pierwsze utwory satyryczne, drukowane w "Szpilkach". Od 1947 ponownie w Łodzi, gdzie podjął pracę w Agencji Prasowej "Polpress" (przekształconej później w Polską Agencję Prasową). Współpracował następnie krótko z "Głosem Robotniczym" oraz pismem "Rózgi biją co tydzień", podjął także (nieukończone) studia w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej. W 1948 zamieszkał na stałe w Krakowie.

Od 1948 do 1982 w zespole redakcyjnym tygodnika "Przekrój" (po przejściu na emeryturę, w latach 1982–2002 był nadal współpracownikiem pisma, do momentu przeniesienia redakcji do Warszawy). Redagował m.in. dział "Rozmaitości" na ostatniej stronie pisma (w tym rubryki: "O Wacusiu" i "Prosimy nie powtarzać"), publikował wiersze (m.in. cykle: "Gry i zabawy ludu polskiego", "Imiona nadwiślańskie", "Świąteczny bukiet"), reportaże (m.in. z Wielkiej Brytanii, Indonezji i Japonii), przekłady literackie (m.in. pod pseudonimem "H. Olekinaz"), recenzje (pod pseud. "Top"). Z dezaprobatą odnosił się do przeniesienia redakcji do Warszawy i późniejszych zmian w tygodniku. W 2000 ukazała się jego książka Moje abecadłowo (wydanie drugie w 2003), zawierająca sylwetki przyjaciół i znajomych, związanych głównie z "Przekrojem". Z kolei w 2002 ukazała się książka pt. Pogaduszki (zawierająca rozmowy Kerna o "Przekroju" i środowisku literacko-artystycznym Krakowa - z Tadeuszem Bazylewiczem, Marianem Eile, Jerzym Grohmanem, Janem Kalkowskim, Stefanem Kisielewskim, Marią Koterbską, Zbigniewem Lengrenem, Tadeuszem Łomnickim, Zbigniewem K. Rogowskim, Tadeuszem Sapińskim, Christą Vogel, Jerzym Waldorffem).

Swoje utwory publikował ponadto m.in. w tygodniku "Świat", Płomyku" i "Płomyczku". Tłumaczył też z języka francuskiego i angielskiego, m.in. książki Roalda Dahla, Uri Orleva, także twórczość Isaaca Bashevisa Singera, czy Ogdena Nasha (drukowane w "Przekroju").

Był autorem słów wielu piosenek (np. W kalendarzu jest taki dzień, Lato, lato, Wojna domowa, Nie bądź taki szybki Bill, Cicha woda), wykonywanych m.in. przez Mieczysława Fogga, Marię Koterbską, Halinę Kunicką, Zbigniewa Kurtycza, wykorzystywanych także w filmach fabularnych i serialach telewizyjnych (Tajemnica dzikiego szybu, 1956; Szatan z siódmej klasy, 1960; Wojna domowa, 1965). Był współautorem autorskich programów satyrycznych nadawanych przez Telewizję Polską (m.in. Kernalia, 1965; 3000 sekund z Ludwikiem Jerzym Kernem, 1965; Kuchenny walc, 1967; Karnawał ante portas, 1968; U fotografa, 1968; Na plaży, 1970; Porachunki małżeńskie, 1974; Kwadrans pod psem. Wiersze i piosenki, 1982; Kernalia, czyli cztery łapy, 1994).

Autor popularnych utworów dla dzieci, m.in. Ferdynand Wspaniały czy Proszę słonia, na podstawie których zrealizowano znane dobranocki. Kawaler Orderu Uśmiechu.

Pod koniec życia publikował okazjonalnie w miesięczniku "Kraków".

Był członkiem Związku Zawodowego Dziennikarzy RP i Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich (1945–1951–1982), Związku Literatów Polskich (1953–1983), Stowarzyszenia Pisarzy Polskich (od 1989).

Zmarł w szpitalu po długiej i ciężkiej chorobie. Pogrzeb Ludwika Jerzego Kerna odbył się 5 listopada 2010 w kościele ss. norbertanek na krakowskim Salwatorze. Pochowany został w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.

Życie prywatne

Dwukrotnie żonaty: z Adelą Nowicką (w latach 1942–1948) oraz Martą Stebnicką (od 1954). Mieszkał w Krakowie.

Wyróżnienia i nagrody

• Order Uśmiechu (1972; wicekanclerz Międzynarodowej Kapituły Orderu Uśmiechu)
• Złoty Krzyż Zasługi (1973)
• Złota Odznaka "Za Pracę Społeczną dla m. Krakowa" (1975)
• odznaka Zasłużony Działacz Kultury (1975)
• Nagroda Prezesa Rady Ministrów za twórczość dla dzieci (1976)
• Medal Komisji Edukacji Narodowej (1977)
• Nagroda Literacka m. Krakowa (1977)
• Nagroda Prezesa Rady Ministrów za twórczość dla dzieci (1979)
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1980)
• Medal Instytutu Wydawniczego "Nasza Księgarnia" za twórczość dla dzieci (1981)
• nagroda rzymskiego miesięcznika "Scena Illustrata" - Premio Internazionale "Il migliori dell anno" (1986)
• Nagroda im. Andrzeja Waligórskiego (1996])
• Nagroda Wojewody Krakowskiego w dziedzinie kultury i sztuki (1997)
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1998)
• Nagroda Krakowska Książka Miesiąca (2000)
• Medal Polskiej Sekcji IBBY za całokształt twórczości (2007)
• Nagroda Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w dziedzinie literatury (2008)

Twórczość

• Tu są bajki (Wydawnictwo Literackie 1953, 1954)
• Bajki drugie (Wydawnictwo Literackie 1954)
• Wolne wnioski (Czytelnik 1954; seria: "Biblioteka Satyry")
• Do widzenia zwierzęta (Wydawnictwo Literackie 1956, 1966)
• Pierwszy i kilka innych wierszy (Nasza Księgarnia 1956)
• Menażeria kapitana Ali (Nasza Księgarnia 1957; Artus 1990, ISBN 83-85132-08-2; Literatura 2007, ISBN 978-83-60638-48-4)
• Wiersze i wierszyki (Iskry 1957)
• Kapitan Ali i jego pies (Wydawnictwo Literackie 1959)
• Powrót Ramony (Iskry 1961; seria: "Biblioteka Stańczyka")
• Bajki, bajki, bajki... (Wydawnictwo Literackie 1963)
• Ferdynand Wspaniały (Nasza Księgarnia 1963, 1965, 1968, 1974, 1974, 1976, 1979, ISBN 83-10-07521-9; 1982, ISBN 83-10-07521-9; 1987, ISBN 83-10-07521-9; 1991, ISBN 83-10-07521-9; Siedmioróg 1993, ISBN 83-85193-94-4; 1997, ISBN 83-85959-64-5; Wydawnictwo Literackie 2003, ISBN 83-08-03472-1; Polityka SP/Fundacja ABCXXI Cała Polska czyta dzieciom 2008, seria: "Cała Polska czyta dzieciom")
• Spacer z koniem (Iskry 1963, "Biblioteka Stańczyka")
• Proszę słonia (Nasza Księgarnia 1964, 1967, 1972, 1985, ISBN 83-10-08732-2; Siedmioróg 1993, ISBN 83-85193-69-3)
• Zbudź się, Ferdynandzie (Nasza Księgarnia 1965, 1970, 1983, ISBN 83-10-0622-1-5; 1985, ISBN 83-10-08221-5; Wydawnictwo Literackie 2004, ISBN 83-08-03538-8)
• Z Florkiem przez pół świata (Nasza Księgarnia 1966)
• Zemsta szafy (Iskry 1967; seria: "Biblioteka Stańczyka")
• Karampuk (Nasza Księgarnia 1968, 1986, 1988, ISBN 83-10-08937-6; Agencja Artystyczna Prospero 2002, ISBN 83-900822-5-X; wersja na 4 CD: Akademia Rozwoju Wyobraźni "Buka" 2006)
• Najwyższe wykształcenie (Wydawnictwo Literackie 1969)
• Kernalia (Iskry 1969; seria: "Biblioteka Stańczyka")
• Cztery łapy (Nasza Księgarnia 1969, 1984, ISBN 83-10-08602-4; 1999, ISBN 83-10-10468-5; Wydawnictwo Literackie 2008, ISBN 978-83-08-04278-6)
• Przygoda w plamie (Nasza Księgarnia 1971)
• Podglądanie rodaków (Wydawnictwo Literackie 1972)
• Mądra poduszka (ilustr. Zbigniew Rychlicki; Nasza Księgarnia 1972, 1977, 1986, ISBN 83-10-08853-1)
• Nasze podwórko (Nasza Księgarnia 1975, 1980, ISBN 83-10-07538-3; 1990, ISBN 83-10-09113-3, ISBN 83-10-07538-3 [opr.])
• Jaśnie Pan Rym (opracowanie graficzne Jan Młodożeniec; Iskry 1982, ISBN 83-207-0279-8; seria: "Biblioteka Stańczyka")
• Rower z rowerowa (Krajowa Agencja Wydawnicza 1976, 1980)
• Wiersze pod choinkę (Krajowa Agencja Wydawnicza 1983, ISBN 83-03-00078-0; 1990, ISBN 83-03-03145-7, ISBN 83-03-03146-5 [opr.])
• Pierwszy (Nasza Księgarnia 1988, ISBN 83-03-02187-7; seria: "Z wiewiórką")
• Bukiet z wierszy (Nasza Księgarnia 1990, ISBN 83-10-09224-5)
• Portrety kwiatów (Wydawnictwo Kwiaty 1992, ISBN 83-900786-0-0)
• Żółta lokomotywa (Agencja Wydawnicza i Reklamowa Akces 1995, ISBN 83-903394-5-5)
• Kolekcja (ilustr. Jerzy Flisak; Agencja Wydawnicza i Reklamowa Akces 1996, ISBN 83-906496-3-2)
• Same rodzynki (Siedmioróg 1997, ISBN 83-7162-240-6)
• Wiersze dla dzieci (Podsiedlik Raniowski i Spółka 1998, ISBN 83-7212-110-9)
• Moje abecadłowo (Wydawnictwo Literackie 2000, ISBN 83-08-03057-2; 2003, ISBN 83-08-03467-5)
• Łapy pióra i rymów cała fura (Wyd. Literatura 2002, ISBN 83-88484-84-2; 2006, ISBN 83-89409-75-5)
• Niespodzianka (Literatura 2002, ISBN 83-88484-72-9; Liwona Sp. z o.o. 2003, 2004, ISBN 83-89052-39-3)
• O Wacusiu, czyli Saga rodu Falczaków (The Falczaks): powieść współczesna, wybitnie krótkoodcinkowa / wymyślił, podsłuchał, podpatrzył, powyonacał Ludwik Jerzy Kern (Wydawnictwo Literackie 2002, ISBN 83-08-03306-7)
• Pogaduszki (Wydawnictwo Literackie 2002, ISBN 83-08-03194-3)
• Imiona nadwiślańskie (Wydawnictwo Literackie 2003, ISBN 83-08-03469-1)
• Ludwik Jerzy Kern (wybór wierszy; wstęp i oprac. edytorskie Grzegorz Leszczyński; ilustr. Suren Vardanian; Wilga 2003, ISBN 83-7375-045-2)
• Wiersze (Wilga 2003, ISBN 83-7156-733-2)
• Dyskretne podglądanie rodaków (Wydawnictwo Literackie 2004, ISBN 83-08-03638-4)
• Kot rybołówca (Wilga 2004, ISBN 83-7375-177-7, ISBN 83-7156-823-1; 2007, ISBN 978-83-7375-504-8, seria: "Poeci dzieciom")
• Co w drókó piszczy, czyli póstynia błendofska (Wydawnictwo Literackie 2006, ISBN 83-08-03849-2)
• Kapitan dalekomorskiej wanny (Literatura 2006, ISBN 83-60638-08-X)
• Konik polny i mrówka (2007, ISBN 978-83-7375-671-7, seria: "Poeci dzieciom")
• Litery cztery (wiersze prawie wszystkie) (wybór: Krzysztof Lisowski; Wydawnictwo Literackie 2008, ISBN 978-83-08-04206-9)
• Nosorożce w dorożce i inne wiersze (wersja na CD; Akademia Rozwoju Wyobraźni "Buka" 2009, ISBN 978-83-922248-5-3)

Publikacje w pracach zbiorowych

• Wspomnienie o Lucjanie Wolanowskim [w:] Wokół reportażu podróżniczego. Tom 3. Lucjan Wolanowski (1920-2006). Studia - szkice - materiały (Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2009, seria: "Prace naukowe Uniwersytetu Śląskiego nr 2683", ISBN 978-83-226-1802-8, ISSN 0208-6336)

Przekłady (wybór)

• Claude Aveline, Historyjki o lwie, o słoniu, o kotku i kilka innych jeszcze w środku (Nasza Księgarnia 1957, 1968)
• Claude Aveline, Tik-Tak (Nasza Księgarnia 1967, wydanie pt. Drzewo Tik-Tak: Nasza Księgarnia 1968)
• Claude Aveline, O lwie, który lubił tylko truskawki (Nasza Księgarnia 1970)
• Roald Dahl, Jakubek i brzoskwinia olbrzymka (Nasza Księgarnia 1982, ISBN 83-10-08000-X; 1989, ISBN 83-10-09366-7)
• Uri Orlev, Wyspa na ulicy Ptasiej (Nasza Księgarnia 1990, ISBN 83-10-09528-7)