Richard Burton

Richard Burton, właśc. Richard Walter Jenkins Jr. (ur. 10 listopada 1925 w Pontrydyfen, zm. 5 sierpnia 1984 w Genewie) – walijski aktor, jeden z największych gwiazdorów światowego kina powojennego. Od 1949 grał w teatrach, głównie w rolach szekspirowskich, które krytycy i publiczność bardzo wysoko oceniali. Jednak prawdziwą popularność przyniosły mu role w filmach amerykańskich, takich jak Moja kuzynka Rachela (My Cousin Rachel), Tunika (The Robe), za którą otrzymał nominację do Oscara. Gwiazdorem światowego formatu uczyniła go rola Marka Antoniusza w megaprodukcji Kleopatra (Cleopatra). Związał się wówczas z Elizabeth Taylor, z którą był później dwukrotnie żonaty (w latach 1964-1974 i 1975-1976). Obydwoje wystąpili później jako para aktorska w 9 filmach, które były olbrzymimi sukcesami kasowymi, np. Kto się boi Virginii Woolf? (Who's Afraid of Virginia Woolf?) i Poskromienie złośnicy (The Taming of the Shrew) - obydwa z 1966. W latach 70. grywał głównie w filmach sensacyjnych, np. Człowiek klanu (Klansman) z 1974 lub Dzikie Gęsi (The Wild Geese) z 1978. Jego ostatnią wielką rolą była kreacja O'Briena w filmie 1984 (Nineteen Eighty-Four). Widać w niej było walkę aktora z postępującą chorobą. Pomimo sześciokrotnej nominacji do Oscara nigdy nie uzyskał tej nagrody.

Życie osobiste

Był pięciokrotnie żonaty, w tym dwukrotnie z Elizabeth Taylor.

 

Nagrobek Richarda Burtona na starym cmentarzu w Céligny

 

Filmografia

reżyser

• 1967: Doctor Faustus

aktor

• 1984: 1984 (Nineteen Eighty-Four) jako O'Brien
• 1984: Wyspa Ellis (Ellis Island) jako Sen. Phipps Ogden
• 1983: Alice in Wonderland jako Biały Królik
• 1983: Wagner jako Ryszard Wagner
• 1980: W kregu dwojga (Circle of Two) jako Ashley St. Clair
• 1979: Lovespell jako król Mark z Kornwalii
• 1979: Steiner - Żelazny krzyż 2 (Steiner – Das eiserne Kreuz, 2. Teil) jako sierżant Steiner
• 1978: Rozgrzeszenie (Absolution) jako ojciec Goddard
• 1978: Dzikie Gęsi (The Wild Geese) jako pułkownik Allen Faulkner
• 1978: Dotknięcie Meduzy (The Medusa Touch) jako John Morlar
• 1977: Egzorcysta II: Heretyk (Exorcist II: The Heretic) jako Ojciec Philip Lamont
• 1977: Jeździec (Equus) jako Martin Dysart
• 1974: The Gathering Storm jako Winston Churchill
• 1974: Spotkanie (Brief Encounter) jako Alec Harvey
• 1974: Człowiek klanu (Klansman) jako Breck Stancill
• 1974: Podróż (Il Viaggio) jako Cesare Braggi
• 1973: Sutjeska jako marszałek Tito
• 1973: Divorce His - Divorce Hers jako Martin Reynolds
• 1973: Masakra w Rzymie (Rappresaglia) jako Płk Herbert Kappler
• 1972: Pod mlecznym lasem (Under Milk Wood) jako Pierwszy Głos (głos)
• 1972: Hammersmith Is Out jako Hammersmith
• 1972: Zabójstwo Trockiego (The Assassination of Trotsky) jako Lew Trocki
• 1972: Sinobrody (Bluebeard) jako Baron von Sepper
• 1971: Raid on Rommel jako kapitan Alex Foster
• 1971: Villain jako Vic Dakin
• 1969: Schody (Staircase) jako Harry Leeds
• 1969: Anna tysiąca dni (Anne of the Thousand Days) jako Henryk VIII
• 1968: Candy jako McPhisto
• 1968: Tylko dla orłów (Where Eagles Dare) jako Major John Smith
• 1968: Boom jako Chris Flanders
• 1967: Doctor Faustus jako Doktor Faustus
• 1967: Haiti - wyspa przeklęta (The Comedians) jako Brown
• 1967: Poskromienie złośnicy (The Taming of the Shrew) jako Petruchio
• 1966: Kto się boi Virginii Woolf? (Who's Afraid of Virginia Woolf?) jako George
• 1965: Ze śmiertelnego zimna (The Spy Who Came In from the Cold) jako Alec Leamas
• 1965: Co słychać, koteczku? (What's New, Pussycat) jako mężczyzna w klubie striptizowym
• 1965: Brodziec (The Sandpiper) jako Doktor Edward Hewitt
• 1964: Becket jako Thomas Becket
• 1964: Noc iguany (The Night of the Iguana) jako T. Lawrence Shannon
• 1964: Zulu (film) jako Narrator (głos)
• 1963: Z życia VIP'ów (The V.I.P.s) jako Paul Andros
• 1963: Kleopatra (Cleopatra) jako Marek Antoniusz
• 1962: Najdłuższy dzień (The Longest Day) jako Oficer lotniczy David campbell
• 1960: The Fifth Column
• 1960: Pałac z lodu (Ice Palace) jako Zeb Kennedy
• 1960: The Bramble Bush jako Guy
• 1960: Burza (The Tempest) jako Caliban
• 1959: Sen noci svatojanske jako Narrator
• 1958: Miłość i gniew (Look Back in Anger) jako Jimmy Potter
• 1957: Żona marynarza (Sea Wife)
• 1957: Gorzkie zwycięstwo (Amere victoire) jako kapitan Leith
• 1956: Aleksander Wielki (Alexander the Great) jako Aleksander Wielki
• 1955: The Rains of Ranchipur jako Dr. Safti
• 1955: Książę graczy (Prince of Players) jako Edwin Booth
• 1954: Gladiatorzy (Demetrius and the Gladiators) jako Marcellus Gallio
• 1953: Tunika (The Robe) jako Trybun Marcellus Gallio
• 1953: Szczury pustyni (The Desert Rats) jako Kapitan MacRoberts
• 1952: Moja kuzynka Rachela (My Cousin Rachel) jako Philip Ashley
• 1951: Green Grow the Rushes jako Robert 'Bob' Hammond
• 1950: Kobieta bez imienia (The Woman with No Name) jako Nick Chamerd
• 1950: Waterfront jako Ben Satterthwaite
• 1949: The Last Days of Dolwyn jako Gareth
• 1949: Now Barabbas jako Paddy

producent

• 1967: Doctor Faustus
• 1967: Poskromienie złośnicy (The Taming of the Shrew)
• 1963: Dozorca (The Caretaker)

występy gościnne

• 1997: Conan jako Crom
• 1987: Biography jako on sam
• 1968-1974: Here's Lucy jako on sam
• 1957: The DuPont Show of the Month jako Heathcliffe
• 1951-1952: Celanese Theatre
• 1951: Hallmark Hall of Fame jako Caliban

zdjęcia archiwalne

• 2000: Elizabeth Taylor: A Musical Celebration jako George
• 1995: Weddings of a Lifetime jako on sam
• 1967: Lionpower From MGM jako (nie wymieniony w czołówce)

występy nie wymienione w czołówce

• 1968: On Location: Where Eagles Dare jako on sam
• 1967: The Comedians in Africa jako on sam
• 1965: Co słychać, koteczku? (What's New, Pussycat) jako Człowiek w klubie z striptizem