Stanisław Lorentz

Stanisław Lorentz (ur. 28 kwietnia 1899 w Radomiu, zm. 15 marca 1991 w Warszawie) − polski muzeolog i historyk sztuki, poseł na Sejm PRL IV kadencji z ramienia Stronnictwa Demokratycznego.

Egzamin maturalny zdał w Gimnazjum im. Górskiego w Warszawie, po czym rozpoczął studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Warszawskiego. Studiował historię sztuki. W roku 1924 obronił doktorat na temat twórczosci Efraima Szregera.

Karierę zawodową rozpoczął przed wojną. W latach 1929–1935 był konserwatorem zabytków województwa wileńskiego i nowogródzkiego. Po rezygnacji ze stanowiska był wykładowcą Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. W latach 1936–1982 (z przerwą w czasie II wojny światowej) pełnił funkcję dyrektora Muzeum Narodowego w Warszawie.

Podczas okupacji niemieckiej zasłużył się w akcji ratowania dóbr kultury polskiej i najcenniejszych zabytków znajdujących się w polskich zbiorach. Po 1945 roku działał na rzecz odbudowy zabytków i muzeów. W latach 1945–1951 stał na czele Dyrekcji Muzeów i Ochrony Zabytków, a w roku 1947 został profesorem Uniwersytetu Warszawskiego. W 1947 odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. Od roku 1949 był członkiem PAU, a od 1952 PAN. Był ekspertem UNESCO ds. ochrony zabytków, szczególnie zaangażowany w sprawę odbudowy Zamku Królewskiego w Warszawie. Odznaczony Orderem Budowniczych Polski Ludowej. W 1952 wraz z Bogusławem Leśnodorskim otrzymał zespołową nagrodę państwową II stopnia. W 1955 odznaczony Orderem Sztandaru Pracy I klasy. W 1976 roku otrzymał dyplom ministra spraw zagranicznych Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej Stefana Olszowskiego.

Od 1937 roku związany z Klubem Demokratycznym w Wilnie oraz SD (był członkiem Rady Naczelnej w latach 1961–1965). W latach 1965–1969 sprawował mandat posła na Sejm PRL z ramienia Stronnictwa Demokratycznego.

Pochowany został na cmentarzu ewangelicko-augsburskim.

Działalność Stanisława Lorentza została upamiętniona tablicą umieszczoną w Bramie Zygmuntowskiej Zamku Królewskiego w Warszawie. Jego imię nosi także dziedziniec (skwer) w Muzeum Narodowym oraz aleja biegnąca na tyłach tegoż Muzeum.

Ojciec historyka literatury Aliny Kowalczykowej i socjologa Ireny Nowak.