Tadeusz Sygietyński

Tadeusz Sygietyński (ur. 24 września 1896 w Warszawie, zm. 19 maja 1955 tamże) – polski kompozytor i dyrygent, pedagog muzyczny, założyciel Państwowego Zespołu Ludowego Pieśni i Tańca "Mazowsze" (1948).

Syn Antoniego Sygietyńskiego, drugi mąż Miry Zimińskiej-Sygietyńskiej.

Komponować zaczął mając 11 lat. W wieku 14 lat był już korepetytorem rytmiki w konserwatorium i baletu w Operze Lwowskiej, studiując jednocześnie teorię i kompozycję w konserwatorium Galicyjskiego Towarzystwa Muzycznego we Lwowie.

W 1911 wrócił do Warszawy, gdzie w Instytucie Muzycznym pobierał nauki u Henryka Melcera i Zygmunta Noskowskiego. W 1913 zamieszkał w Lipsku, gdzie zdał maturę i rozpoczął studia medyczne. Jednocześnie studiował w Konserwatorium Lipskim pod kierunkiem Maxa Regera, Hugo Riemanna i Stefana Krehla. Po wybuchu I wojny światowej wyjechał do Wiednia, gdzie kształcił się dorywczo z pomocą Arnolda Schönberga.

W grudniu 1914 zaciągnął się do II Brygady Legionów Polskich w Wiedniu. W lipcu 1917 wrócił do Warszawy, gdzie aresztowano go za dezercję i zwolniono rok później. Od stycznia 1919 służył w Wojsku Polskim. Za krytykę celów wojennych został wysłany na front sowiecki. Po zakończeniu wojny polsko-sowieckiej został w Warszawie kierownikiem teatrzyku "Miraż".

Od 1921 należał do Związku Zawodowego Muzyków.

W latach dwudziestych pracował z operami w Wiedniu, Gratzu, Zagrzebiu i Lublanie. W tym czasie zorganizował również filharmonię w Dubrowniku.

Po powrocie do Warszawy w 1926 poświęcił się głównie twórczości na potrzeby teatru. Był kierownikiem muzycznym, dyrygentem i kompozytorem m.in. kabaretu "Qui Pro Quo", Wesoły Wieczór, Teatru Rozmaitości, Teatru Letniego, Ali-Baby. Był też dyrygentem teatralnym we Lwowie, Krakowie, Łodzi i Warszawie, aktorem w Teatrze Polskim, konferansjerem. Od 1933 zaczął długoletnią współpracę z Polskim Radiem – jako reżyser muzyczny i autor popularnych słuchowisk.

W czasie II wojny światowej komponował i akompaniował Mirze Zimińskiej-Sygietyńskiej podczas jej koncertów. Wówczas też zrodził się pomysł założenia zespołu ludowego. Nieprzerwanie przygotowywał się do tego projektu, gromadząc i opracowując pieśni i przyśpiewki ludowe.

Po wojnie, w 1948 założył "Mazowsze", które stało się jego twórczym i artystycznym spełnieniem.

Skomponował piosenki ludowe, 20 tańców ludowych (najbardziej znane to: "Trzy tańce polskie na orkiestrę" i "Oberek na orkiestrę"), 28 piosenek estradowych, operę-balet "Karczma na rozdrożu", "Szkice mazowieckie" i koncert fortepianowy "Capriccio". Najbardziej znane utwory "Mazowsza" opracowane przez niego to: Kukułeczka, Polonez warszawski, Warszawski dzień, Ej przeleciał ptaszek.

Zmarł w Warszawie w wyniku choroby nowotworowej płuc. Został pochowany wraz z żoną na Cmentarzu Komunalnym na warszawskich Powązkach.

Odznaczenia i nagrody

• Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski (28 kwietnia 1955)
• Order Sztandaru Pracy I klasy (1955)
• Order Sztandaru Pracy II klasy (1953)
• Nagroda Państwowa I stopnia (zespołowa) za wybitne osiągnięcia twórcze w dziedzinie polskiego tańca ludowego i polskiej pieśni ludowej (1951)