Vladimir Nabokov
- Data urodzenia:
- 22.04.1899
- Data śmierci:
- 02.07.1977
- Inne nazwiska/pseudonimy:
- Vladimir Nabokov, Vladimirs Nabokovs, Владимир Владимирович Набоков
- Kategorie:
- pisarz
- Narodowość:
- rosyjska
- Cmentarz:
- Określ cmentarz
Vladimir Vladimirovič Nabokov, ros. Владимир Владимирович Набоков (ur. 10 kwietnia?/22 kwietnia 1899 w Sankt Petersburgu, Cesarstwo Rosyjskie, zm. 2 lipca 1977 w Montreux w Szwajcarii) – pisarz rosyjski, tworzący do mniej więcej 1938 roku głównie w języku ojczystym, potem głównie w języku angielskim, autor kilku tekstów w języku francuskim. Z wykształcenia Nabokov był filologiem (romanistą i rusycystą), krótko studiował zoologię, przez całe życie zajmował się lepidopterologią (liczne artykuły w czasopismach specjalistycznych, praca w harwardzkim muzeum), hobbystycznie układał zadania szachowe, w latach 1941-1959 był wykładowcą literatury na uczelniach amerykańskich.
Szeroką sławę przyniosła mu powieść "Lolita" (opublikowana w Paryżu, 1955).
Życiorys
Życie Vladimira Nabokova można podzielić na cztery etapy:
- 1899-1920 Rosja,
- 1920-1940 Europa Zachodnia (Cambridge, Berlin i Paryż),
- 1940-1960 USA,
- 1960-1977 Szwajcaria.
Nabokov pochodził z szlacheckiej rodziny rosyjskiej. Po utracie majątku w wyniku rewolucji październikowej w Rosji jego rodzina wyjechała do zachodniej Europy. Na początku lat dwudziestych Nabokov studiował romanistykę i slawistykę w Cambridge, po ukończeniu studiów w 1923 zamieszkał w Berlinie (Niemcy oraz środowisko emigrantów rosyjskich w Niemczech nierzadko występują w utworach Nabokova z tamtego okresu).
15 kwietnia 1925 Nabokov ożenił się z Verą Slonim, 10 maja 1936 urodził im się syn Dimitri. W 1937 przenieśli się do Paryża, a w 1940 popłynęli transatlantykiem do USA, gdzie Nabokov między innymi pracował w muzeum oraz jako profesor literatury na uczelni. Po sukcesie finansowym "Lolity", w 1961 Nabokov z rodziną przeprowadził się do Montreux w Szwajcarii. Od 1964 aż do śmierci mieszkał w hotelu Montreux-Palace w Montreux.
Twórczość
Twórczość Nabokova należy do najwybitniejszych osiągnięć w zakresie obu literatur, do których należy, zarówno rosyjskiej, jak i angielskiej.
Powieści Nabokova eksplorują w artystycznej formie tematykę filozoficzną (tematy takie jak estetyka, życie po śmierci, rozważania nad charakterem rzeczywistości i świadomości). Przez niektórych uznawany również czasem za kpiarza literatury, Nabokov uważany jest słusznie za pisarza, który potrafi daleko bardziej niż inni twórcy połączyć żar artysty z dyscypliną i chłodem naukowca.
Poza powieściami, trzy wersje autobiografii ("Tamte brzegi", "Conclusive evidence", oraz "Pamięci, mów!"), kilka zbiorów opowiadań (m.in. "Feralna trzynastka", "Szczegółowy opis zachodu słońca i inne opowiadania"), dramaty, nieliczne poezje, trzy tomy wykładów o literaturze europejskiej i rosyjskiej, tłumaczenia z angielskiego na rosyjski (m.in. tłumaczenie "Alicji w krainie czarów" Lewisa Carrolla) i z rosyjskiego na angielski (m.in. erudycyjny przekład "Eugeniusza Oniegina" Aleksandra Puszkina), zadania szachowe i profesjonalne prace z zakresu microlepidoptera.
Jedne z najważniejszych powieści Nabokova to:
Dar
Powieść odzwierciedlająca pewien okres życia młodego i genialnego pisarza rosyjskiego, mieszkającego w Berlinie na początku lat dwudziestych ubiegłego wieku – Fiodora Godunowa Czerdyncewa. Opis jego życia przesycony jest żywymi i barwnymi wspomnieniami z Rosji oraz spojrzeniem młodego geniusza na własną pracę twórczą.
Zaproszenie na egzekucję
Artystyczna opowieść dziejąca się w nieokreślonej przyszłości, w świecie noszącym subtelne piętno sztuczności, zamieszkanym przez sztuczne postaci, pośród których żywy, prawdziwy i czujący istnienie jakiegoś innego lepszego świata, bohater, Cyncynat C., zostaje skazany na śmierć przez ścięcie (jego winą jest bycie nieprzezroczystym w świecie przezroczystych ludzi). Powieść opisuje dni oczekiwania Cyncynata na egzekucję.
Blady ogień
Napisany tuż po Lolicie tekst, którego natura i przesłanie są wysoce kontrowersyjne. Jest prawdopodobnie zakamuflowanym traktatem filozoficznym, grą literacka i szaradą eksplorująca tematykę życia po śmierci.
Książka składa się z 999-wersowego poematu „Blady ogień”, napisanego przez amerykańskiego poetę Johna Shade'a oraz z serii przypisów do poematu (wyraźnie odbiegających od tematu i kilkakrotnie przekraczających objętościowo długość samego poematu) napisanych przez sąsiada i przyjaciela Shade'a – Charlesa Kinbote'a, który utrzymuje, że jest zdetronizowanym królem fikcyjnego państwa – Zembli.
Bibliografia
Bibliografia rosyjskojęzyczna
powieści:
- Maszeńka (1926),
- Król, dama, walet (1928),
- Obrona Łużyna (1930),
- Splendor (1932, org. ros. Podwig, ang. Glory, w wydaniach polskich także pod tyt. Chwała),
- Śmiech w ciemności (1933),
- Rozpacz (1934),
- Dar (1937-1938),
- Zaproszenie na egzekucję (1938),
opowieści:
- Oko (1938),
- Czarodziej (1939)
utwory dramatyczne:
- Śmierć (1923)
- Wynalazek Walca (1938)
- Ultima Thule (1942, rozdział niedokończonej powieści pt. Solus rex),
Bibliografia anglojęzyczna
powieści:
- Prawdziwe życie Sebastiana Knighta (1941),
- Bend Sinister (1947, w wydaniach polskich funkcjonowały tytuły: Skośnie w lewo, Z nieprawej strony lub Nieprawe godło),
- Lolita (1955),
- Pnin (1957),
- Blady ogień (1962),
- Ada albo Żar. Kronika rodzinna (1969),
- Przejrzystość rzeczy lub Przezroczyste przedmioty (1972),
- Patrz na te arlekiny (1974),
- Oryginał Laury (nieukończona, wydana w 2009),
zbiory opowiadań:
- Feralna trzynastka (1958, zbiór zawiera opowiadania powstałe na przestrzeni wielu lat, w tym opowiadania napisane w języku rosyjskim).
Źródło informacji: wikipedia.org
Brak miejsc
Imię | Rodzaj relacji | Opis | ||
---|---|---|---|---|
1 | Дмитрий Набоков | syn | ||
2 | Nicolas Nabokov | kuzyn | ||
3 | Sue Lyon | kolega/koleżanka | ||
4 | Юрий Бондарев | znajomy | ||
5 | Николай Грибачев | znajomy | ||
6 | Hugh Hefner | znajomy | ||
7 | Daniił Charms | wyznawca tej samej idei |