Wanda Dubieńska

Wanda Dubieńska, z domu Nowak (ur. 12 czerwca 1895 w Krakowie, zm. 28 listopada 1968 w Rząsce) – pierwsza polska olimpijka, mistrzyni Polski w szermierce, tenisie i biegach narciarskich.

Była córką Juliana Ignacego Nowaka (mikrobiologa, profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego, późniejszego premiera RP) i Zofii z Wężowiczów, ukończyła studia z muzykologii i weterynarii. Portretowana była przez Stanisława Wyspiańskiego i Jacka Malczewskiego, grała na fortepianie na cztery ręce z Ignacym Paderewskim. Zaliczała się do czołowych, a zarazem wszechstronnych sportsmenek polskich w okresie międzywojennym. W latach 1912-1933 występowała w barwach AZS Kraków.

Była pierwszą Polką startującą na igrzyskach olimpijskich. Wystąpiła na igrzyskach w Paryżu (1924) we florecie, kończąc start na grupie eliminacyjnej. We florecie zdobyła tytuł mistrzyni Polski w 1929, wicemistrzyni w 1928. W 1924 została mistrzynią Polski w biegu narciarskim na 10 km. Wiele medali zdobyła w tenisowych mistrzostwach Polski. W grze pojedynczej triumfowała w 1928 w Katowicach, pokonując w finale młodą Jadwigę Jędrzejowską. W finałach singla przegrywała w 1921, 1922, 1926, 1927, 1930, 1932 i 1933, w trzech ostatnich przypadkach z Jędrzejowską. Jak wynika ze wspomnień Jędrzejowskiej Urodziłam się na korcie, stosunki między tymi zawodniczkami nie układały się najlepiej, Dubieńska pozostawała niedostępna dla młodszej rywalki, odmawiała wspólnych treningów i przeciwstawiała się przyjęciu Jędrzejowskiej do klubu. W pozostałych konkurencjach tenisowych Dubieńska zdobyła tytuły mistrzyni Polski w deblu w 1933 i w mikście w 1927, a w finałach przegrywała w 1926, 1927 (w deblu) i w 1932 (w mikście).

W czasie okupacji hitlerowskiej Wanda Dubieńska podpisała volkslistę. Po wojnie pracowała w Gorzowie Wielkopolskim jako lekarz weterynarii. Zmarła w 1968 i została pochowana na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie. Jej małżeństwo z Józefem Dubieńskim, zawarte przed 1924, rozpadło się; po wojnie mąż osiadł w Izraelu.