Wanda Krahelska

Wanda Krahelska-Filipowiczowa, primo voto Dobrodzicka, pseud. Alina, Alicja (ur. 15 grudnia 1886 w Sawejkach k. Baranowicz, zm. 5 lutego 1968 w Warszawie) – działaczka Polskiej Partii Socjalistycznej, członkini Organizacji Bojowej PPS, plastyczka, członkini Rady Pomocy Żydom "Żegota".

Córka Aleksandra, uczestnika powstania styczniowego i zesłańca. Wraz ze starszą siostrą Marią w 1902 prowadziła w rodzinnym majątku Mazurki tajną polską szkołę dla dzieci. W 1903 ukończyła pensje żeńską Jadwigi Sikorskiej w Warszawie. Ponownie wyjechała do Warszawy w 1904, gdzie przygotowywała się do studiów w Szkole Sztuk Pięknych. Poprzez narzeczonego Mieczysława Roubę, członka Organizacji Bojowej PPS, znalazła się w środowisku socjalistów wstępując do PPS. Zajmowała się przewozem "bibuły" na prowincje. Na wniosek Mariana Falskiego w swoim majątku organizowała drukarnię dla białoruskich socjalistów.

Po samobójstwie narzeczonego, który popełnił je po aresztowaniu i śledztwie w warszawskiej Cytadeli, przystąpiła do Organizacji Bojowej PPS.

18 sierpnia 1906 jako członkini Organizacji Bojowej PPS była głównym uczestnikiem zamachu bombowego na generał-gubernatora warszawskiego Gieorgija Skałona. Przed rosyjskim wymiarem sprawiedliwości zbiegła do Galicji, gdzie fikcyjnie wyszła 27 czerwca 1907 za mąż za Adama Dobrodzickiego, co uniemożliwiło jej deportację do Królestwa. Sprawa sądowa w Wadowicach 11-18 lutego 1908 zakończyła się jej uwolnieniem, pomimo że przyznała się do udziału w zamachu.

Po uwolnieniu, zniechęcona nieudanym zamachem, zaprzestała działalności w PPS. W okresie 1909-1910 studiowała w Szkole Sztuk Pięknych dla kobiet M. Niedzielskiej w Krakowie, historię sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim, od 1911 we Florenckiej Akademii Sztuk Pięknych. W 1908 wyszła za mąż za Tytusa Filipowicza, działacza PPS.

Później przeniosła się do Szwajcarii, gdzie współdziałała ze Stowarzyszeniem Młodzieży Postępowo-Niepodległościowej. W 1915 wróciła do Krakowa i pracowała w Biurze Prasowym Naczelnego Komitetu Narodowego oraz uczestniczyła w działaniach PPS.

Po odzyskaniu niepodległości uczestniczyła w działalności oświatowej PPS do 1920 Współpracowała również z Wydziałem opieki nad dzieckiem robotniczym KCZZ. W listopadzie 1921 wraz z Janem Durko i Januszem Korczakiem była współzałożycielem Towarzystwa "Nasz Dom".

Po rozwodzie z Tytusem Filipowiczem rozpoczęła w 1932 pracę w Polskiej Agencji Telegraficznej, kierując działem stosunków międzyagencyjnych. W latach 1935-1939 była redaktorką naczelną miesięcznika Arkady.

W okresie wojny współpracowała z Stronnictwem Demokratycznym w zakresie opieki społecznej. We wrześniu 1942 wraz z Zofią Kossak-Szczucką powołała Tymczasowy Komitet Pomocy Żydom, przekształcony wkrótce w Radę Pomocy Żydom "Żegota".

Po wojnie pracowała od 1945 do 1947 w Biurze Odbudowy Stolicy, Ministerstwie Kultury i Sztuki, a od 1958 r. w Spółdzielni Inwalidów Nauczycieli i Emerytów "Wspólna Sprawa". W latach 1946-1956 była założycielką i redaktorką czasopisma Projekt. Przeszła na emeryturę w 1965.

W 1931 Odznaczona Krzyżem Niepodległości z Mieczami. Była siostrą Jana Krahelskiego (1884-1960), inżyniera, starosty i wojewody poleskiego w latach 1926-1932. Jej bratanicą była Krystyna Krahelska.

Została pochowana na cmentarzu służewieckim w Warszawie.