William Friedkin

William Friedkin (ur. 29 sierpnia 1935 w Chicago, zm. 7 sierpnia 2023 w Los Angeles) – amerykański reżyser filmowy i telewizyjny oraz scenarzysta i producent. Laureat Oscara dla najlepszego reżysera za film Francuski łącznik (1971). Nominowany do tej samej nagrody za reżyserię horroru Egzorcysta (1973).

Życiorys

Był synem żydowskich emigrantów z Ukrainy. Kinem zafascynował się po obejrzeniu Obywatela Kane’a Orsona Wellesa. Na początku kariery pracował w telewizji, zrealizował m.in. jeden z odcinków programu sygnowanego przez Alfreda Hitchcocka. Także w późniejszych latach chętnie reżyserował na potrzeby telewizji. W kinie debiutował pod koniec lat 60. musicalem Dobre czasy z udziałem Sonny'ego Bono i Cher.

Jego najgłośniejsze dzieła powstały w pierwszej połowie lat 70. W 1971 nakręcił obsypanego Oscarami Francuskiego łącznika (sam otrzymał statuetkę dla najlepszego reżysera), a w 1973 powstał Egzorcysta, jeden z najlepszych horrorów w historii kina. Żaden z jego kolejnych filmów nie dorównał klasą wymienionym arcydziełom. Friedkin pozostaje jednak uznanym specjalistą od kina sensacyjnego (Żyć i umrzeć w Los Angeles, Jade, Regulamin zabijania).

Życie prywatne

Reżyser był 4-krotnie żonaty i 3-krotnie rozwiedziony. Na początku lat 70. związany był z Kitty Hawks (ur. 1946), córką reżysera Howarda Hawksa.

W latach 1972-76 pozostawał w nieformalnym związku z tancerką i choreografką Jennifer Nairn-Smith, z którą miał syna Cedrica (ur. 1976).

Następnie przez 2 lata (1977-79) był mężem francuskiej aktorki Jeanne Moreau.

Jego drugą żoną została aktorka Lesley-Anne Down, która urodziła mu syna Jacka (ur. 1983). Od 1991 był w czwartym związku małżeńskim z producentką filmową Sherry Lansing.

Filmografia

• 1967: Dobre czasy (Good Times)
• 1968: Przyjęcie urodzinowe (The Birthday Party)
• 1968: Noc, w którą zamordowano Minsky’ego (The Night They Raided Minsky's)
• 1970: The Boys in the Band
• 1971: Francuski łącznik (The French Connection)
• 1973: Egzorcysta (The Exorcist)
• 1977: Cena strachu (Sorcerer)
• 1979: Skok na Brinka (The Brink’s Job)
• 1980: Zadanie specjalne (Cruising)
• 1983: Układ stulecia (Deal of the Century)
• 1985: Żyć i umrzeć w Los Angeles (To Live and Die in L.A.)
• 1987: Szaleństwo (Rampage)
• 1990: Opiekunka (The Guardian)
• 1994: Drużyna asów (Blue Chips)
• 1995: Jade
• 1997: Dwunastu gniewnych ludzi (12 Angry Men)
• 2000: Regulamin zabijania (Rules of Engagement)
• 2003: Nożownik (The Hunted)
• 2007: Fobia (Bug)
• 2011: Zabójczy Joe (Killer Joe)

Nagrody

• Nagroda Akademii Filmowej Najlepsza reżyseria: 1972: Francuski łącznik
• Złoty Glob
  • Najlepsza reżyseria: 1972: Francuski łącznik
  • 1974: Egzorcysta
• Nagroda na MFF w Cannes Nagroda FIPRESCI: 2006: Robak