Powiedz o tym miejscu
pl

III koalicja antyfrancuska: zwycięstwo floty brytyjskiej nad francusko-hiszpańską w bitwie pod Trafalgarem

Nie ma jeszcze zdjęć z wydarzenia. Dodaj zdjęcie!
Data wydarzenia:
21.10.1805

Bitwa pod Trafalgarem – bitwa morska, która miała miejsce 21 października 1805 roku w czasie wojen napoleońskich. Starcie rozegrało się między flotą angielską a francusko-hiszpańską.

Przed bitwą

W momencie wybuchu wojny z Wielką Brytanią okręty francuskie i hiszpańskie były rozproszone w kilku portach i zablokowane przez okręty brytyjskie. Plan Napoleona zakładał że okręty sojuszu miały wymknąć się z portów i udać się do francuskich wysp na Morzu Karaibskim. Tam miała nastąpić koncentracja floty, która następnie miała wrócić do Europy, zdobyć na kilka dni panowanie nad kanałem La Manche, i umożliwić francuskiej armii zebranej w okolicach Boulogne desant w Wielkiej Brytanii i jej podbój.

Pierwsza część planu udała się częściowo, i silne zgrupowanie okrętów dotarło na Morze Karaibskie, choć bez okrętów z Brestu, które nie zdołały przedostać się przez blokadę. Przy powrocie do Europy starcie z okrętami brytyjskimi 22 lipca 1805 u wybrzeży Hiszpanii (bitwa morska pod Finisterre) skłoniło sojuszniczą flotę do zaniechania rejsu na północ i szukania schronienia w hiszpańskim porcie Ferrol. Villeneuve wypłynął z Ferrolu 10 sierpnia z rozkazem płynięcia do Brestu i następnie Kanału La Manche. Z obawy przed flotą brytyjską popłynął jednak na południe by szukać schronienia w Kadyksie. 26 sierpnia Napoleon, decydując że nie może dłużej czekać na nadejście floty, porzucił myśl o inwazji Wielkiej Brytanii, zwinął obóz swojej armii i pomaszerował z nią na wschód by prowadzić działania w Niemczech i Austrii.

Wynikiem tych skomplikowanych manewrów było duże zgrupowanie floty francusko-hiszpańskiej zablokowane przez Nelsona w Kadyksie, stosunkowo małym porcie nie nadającym się do bazowania tak dużej liczby okrętów. 16 września Napoleon rozkazał flocie natychmiast opuścić Kadyks i popłynąć do Neapolu. Villeneuve ociągał się z wykonaniem rozkazu z obawy przed bitwą z silniejszą flotą brytyjską, aż do momentu gdy dowiedział się, że Napoleon zadecydował o odebraniu mu dowództwa nad flotą. By ubiec ten rozkaz, 18 października zdecydował się na wyjście z portu.

III koalicja antyfrancuska

Finisterre - Wertingen - Haslach-Jungingen - Elchingen - Ulm - Trafalgar - Caldiero - Ortegal - Amstetten - Mariazell - Dürenstein - Schöngrabern - Castelfranco - Austerlitz - Tenese - Gaeta - Maida

Eskadra angielska pod dowództwem admirała Horatio Nelsona liczyła 27 okrętów liniowych i 2 fregaty. Adm. P. Ch. Villeneuve miał 33 okręty liniowe i 7 fregat. 21 października nad ranem flota francusko-hiszpańska, w drodze do Neapolu, dostrzegła Anglików. Admirał Vielleneuve zarządził odwrót, który jednak został spowolniony przez słaby wiatr, utrudniający manewrowanie.

Bitwa

Okręty floty francusko-hiszpańskiej płynęły w szyku liniowym na północ. Około południa 21 października na wysokości przylądka Trafalgar, Nelson zaatakował wroga dwiema kolumnami płynącymi w poprzek szyku przeciwnika. Taki plan bitwy miał za zadanie odcięcie najsilniejszych okrętów wroga, który miał przewagę liczebną, i rozprawienie się z pozostałymi. Był to jednocześnie plan nowatorski (jednakże zastosowany już w bitwie pod Kamperduin w 1797 przez admirała Duncana) i ryzykowny, gdyż aż do momentu dopłynięcia do wroga Anglicy byli pozbawieni siły ogniowej (działa były ustawione głównie na burtach), podczas gdy Francuzi mogli w tym czasie bez problemu, strzelając salwami z burt swoich okrętów, uszkodzić dużą część floty Nelsona zanim jeszcze zacznie się właściwa walka.

Prawa kolumna, licząca 15 okrętów pod dowództwem C. Collingwooda na Royal Sovereign miała za zadanie odciąć straż tylną, zaś lewa, 12-okrętowa pod dowództwem Nelsona na okręcie „Victory” miała odciąć centrum. Podczas wykonywania tego manewru Francuzi i Hiszpanie cały czas ostrzeliwali zbliżające się okręty brytyjskie, siejąc spustoszenie. Z powodu słabego wiatru, kolumny brytyjskie płynęły powoli, przez prawie godzinę nie mogąc odpowiedzieć ogniem. Victory był pod ostrzałem Héros, Santísima Trinidad, Redoutable i Neptune. O 12:45 Victory przeciął linię przeciwnika pomiędzy okrętami Bucentaure i Redoutable. Gdy obie floty zbliżyły się, doszło do wymiany ognia z broni ręcznej. Francuscy strzelcy z okrętu Redoutable razili Anglików z góry, z olinowania. Wyróżniający się jak zwykle ubiorem dowódca floty brytyjskiej był dla nich łatwym celem. O godzinie 13:15 marynarz francuski postrzelił go śmiertelnie w kręgosłup. Ten kazał się znieść pod pokład, aby załoga tego nie dostrzegła. Tam zmarł o 16:30. Jednak bitwa była wygrana. Dzięki wysokiemu morale i zastosowanej taktyce Nelson odniósł swoje ostatnie zwycięstwo.

Podsumowanie

Sprzymierzeni stracili 22 okręty, ok. 3250 zabitych, ok. 2,5 tys. rannych i ok. 7 tys. wziętych do niewoli. Marynarzy brytyjskich zginęło 449. Bitwa ta stała się początkiem wielkiej hegemonii Brytyjczyków na morzach świata, walnie przyczyniając się do powstania brytyjskiego imperium kolonialnego.

Była to jednocześnie ostatnia wielka bitwa żaglowców.

 

Powiązane wydarzenia

OsobaData wydarzeniaJęzyk
1Lielbritānija oficiāli pamet ESLielbritānija oficiāli pamet ES31.01.2020lv, ru
2Inwazja żołnierzy argentyńskich na brytyjski archipelag Falklandów rozpoczęła wojnę o archipelagInwazja żołnierzy argentyńskich na brytyjski archipelag Falklandów rozpoczęła wojnę o archipelag02.04.1982lv, pl, ru
3Generalissimo Francisco Franco conquered Madrid, after a 3 year siege, to gain victory in the Spanish Civil WarGeneralissimo Francisco Franco conquered Madrid, after a 3 year siege, to gain victory in the Spanish Civil War28.03.1939en, lv
4Ex-Labour Cabinet minister Sir Oswald Mosley formed the "New Party". Later it became the British Union of FascistsEx-Labour Cabinet minister Sir Oswald Mosley formed the "New Party". Later it became the British Union of Fascists28.02.1931en, lv
5Zatonął HMHS Britannic, bliźniaczy statek RMS TitanicaZatonął HMHS Britannic, bliźniaczy statek RMS Titanica21.11.1916en, lv, pl
6Viktors Emmanuels II kļuva par Sardīnijas karalistes karaliViktors Emmanuels II kļuva par Sardīnijas karalistes karali23.03.1849lv
7Rīgā, Pils laukumā uzstādīta Uzvaras kolonna par godu Krievijas Impērijas uzvarai 1812. gada karāRīgā, Pils laukumā uzstādīta Uzvaras kolonna par godu Krievijas Impērijas uzvarai 1812. gada karā27.09.1817lv
8Napoleon I of France begins his exile on Saint Helena in the Atlantic OceanNapoleon I of France begins his exile on Saint Helena in the Atlantic Ocean15.10.1815en, lv
9Napoleon Bonaparte officially surrendered to Captain Maitland aboard the English ship HMS BellerophonNapoleon Bonaparte officially surrendered to Captain Maitland aboard the English ship HMS Bellerophon15.07.1815en, lv
10 Napoleon Bonaparte arrived in Paris, after his escape from exile in Elba, to begin his final  "Hundred Days" rule of France Napoleon Bonaparte arrived in Paris, after his escape from exile in Elba, to begin his final "Hundred Days" rule of France20.03.1815en, lv
11VI koalicja antyfrancuska: zwycięstwo wojsk francuskich nad austriacko-rosyjsko-pruskimi w bitwie pod DreznemVI koalicja antyfrancuska: zwycięstwo wojsk francuskich nad austriacko-rosyjsko-pruskimi w bitwie pod Dreznem27.08.1813en, lv, pl
12Napoleons Latvijā. Mežotnes kaujaNapoleons Latvijā. Mežotnes kauja30.09.1812lv
13Rīgas ģenerālgubernators M. Esens Napoleona Bonaparta uzbrukuma draudu dēļ, pavēl nodedzināt Rīgas priekšpilsētasRīgas ģenerālgubernators M. Esens Napoleona Bonaparta uzbrukuma draudu dēļ, pavēl nodedzināt Rīgas priekšpilsētas11.07.1812lv
14Napoleon Bonaparte was crowned King of Italy in Milan CathedralNapoleon Bonaparte was crowned King of Italy in Milan Cathedral26.05.1805en, lv
15Napoleon Bonaparte reinstateed slavery in the French colonies, thereby revoking its abolition during the French RevolutionNapoleon Bonaparte reinstateed slavery in the French colonies, thereby revoking its abolition during the French Revolution20.05.1802en, lv
16Battleship HMS Royal George sank off Spithead, with the loss of more than 800 crewBattleship HMS Royal George sank off Spithead, with the loss of more than 800 crew29.08.1782en
17Angielska wojna domowa: armia Rojalistów pokonała siły Parlamentu w bitwie pod EdgehillAngielska wojna domowa: armia Rojalistów pokonała siły Parlamentu w bitwie pod Edgehill23.10.1642en, lv, pl, ru
18The English Parliament re-established CatholicismThe English Parliament re-established Catholicism12.11.1555en, lv
19Monarchowie Kastylii i Aragonii Izabela I Katolicka i Ferdynand II Katolicki nakazali Żydom przejście na katolicyzm pod groźbą wydalenia z krajuMonarchowie Kastylii i Aragonii Izabela I Katolicka i Ferdynand II Katolicki nakazali Żydom przejście na katolicyzm pod groźbą wydalenia z kraju31.03.1492en, lv, pl
20The Battle of Hastings 1066The Battle of Hastings 106614.10.1066en, lv

Mapa

Źródła: wikipedia.org, news.lv

    Osoby

    Osoba Data ur. Data śm. Język
    1Harold AlexanderHarold Alexander10.12.189116.06.1969en, lt, lv, pl, ru
    2Maria Karolina AustriaczkaMaria Karolina Austriaczka08.04.180122.05.1832de, en, fr, pl, ru
    3Napoleon BonaparteNapoleon Bonaparte15.08.176905.05.1821en, fr, lv, pl, ru
    4Horācijs NelsonsHorācijs Nelsons29.09.175821.10.1805lv, ru
    5Louis  XVIIILouis XVIII17.11.175516.09.1824en, lv, ru
    6Šarls Taleirāns- PerigorsŠarls Taleirāns- Perigors02.02.175417.05.1838lv, ru
    7Benjamin WestBenjamin West10.10.173811.03.1820de, en, fr, pl, ru

    Cmentarze

    Osoba Data ur. Data śm. Język
    1
    Gibraltar, Trafalgar Cemeteryen
    Tagi