Powiedz o tym miejscu
pl

Odział UPA zamordował 76 polskich mieszkańców w miejscowości Ostrów, położonej w powiecie sokalskim województwa lwowskiego

Data wydarzenia:
31.03.1944

Zbrodnie w Ostrowie – zbrodnie dokonane w 1944 r. przez nacjonalistów ukraińskich na polskich mieszkańcach wsi Ostrów, położonej w powiecie sokalskim województwa lwowskiego, w tym zamordowanie pod koniec marca 1944 roku 76 Polaków przez kureń "Hałajda" Ukraińskiej Powstańczej Armii.

Przed zbrodnią

Przed wojną Ostrów liczył około 2000 mieszkańców, z czego prawie 80 % Polaków. Podczas okupacji niemieckiej, po eskalacji mordów ukraińskich nacjonalistów na przełomie 1943/1944 w Ostrowie powstała polska samoobrona. Organizatorami samoobrony byli ks. Stanisław Wolanin, dyrektor szkoły Władysław Kossowski oraz Wacław Hartman. Wyznaczono 10 domów – punktów obserwacyjnych, w których nocne warty pełnili wyznaczeni mężczyźni. Ludność spała w ubraniach, by w razie napadu móc bez zwłoki ratować się ucieczką. Jako miejsce schronienia ludności i obrony ustalono murowane budynki szkoły i kościoła. Niektóre rodziny wyjechały w obawie o życie na zachód. Jednocześnie do Ostrowa przeprowadzali się Polacy z miejscowości uznawanych za bardziej zagrożone.

UPA planując atak na Ostrów ostrzegła ukraińskich mieszkańców wsi, by mogli ją wcześniej opuścić.

Przebieg zbrodni

Według świadectw zgromadzonych przez Stowarzyszenie Upamiętniania Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów 31 marca 1944 po północy warty zauważyły podejrzane ruchy na obrzeżach wsi a także usłyszały hurkot wozów. Nie wszczęto jednak alarmu. Dopiero około godziny 4 nad nad ranem z trzech stron rozpoczął się atak UPA. Polscy wartownicy opuścili posterunki alarmując ludność. Część Polaków zdołała schronić się w szkole i kościele. Niektórzy kryli się w piwnicach i różnych kryjówkach. Grupa osób schroniła się w budynku stacji kolejowej licząc na ochronę załogi niemieckiej. Niemcy jednak poddali się Ukraińcom, którzy ich oszczędzili, natomiast Polaków rozstrzelano.

Ostrzał amunicją zapalającą wzniecił pożary dachów krytych strzechą. Nie napotykając oporu napastnicy przeszukiwali i palili pozostałe polskie zabudowania. Wykrytych Polaków mordowano. Domy ukraińskie pozostawiano nietknięte. Część ofiar spaliła się żywcem bądź udusiła w płonących domach.

Atak na kościół i szkołę został przypuszczony dopiero około godziny 8. Polacy zabarykadowawszy się odpierali ataki UPA przy pomocy posiadanej broni palnej i granatów. Obawiając się, że gdy obrońcom skończy się amunicja, dojdzie do rzezi zgromadzonych w kościele, ks. Wolanin udzielał zbiorowego rozgrzeszenia i rozdawał hostię. Spanikowani ludzie szukali ukrycia w różnych miejscach wewnątrz kościoła.

Około godz. 9 na odgłos strzelaniny do Ostrowa z Krystynopola przybył oddział niemiecki, wobec czego banderowcy wycofali się w kierunku wsi Parchacz. Dla ocalonych z rzezi Niemcy podstawili platformy kolejowe, które wywiozły ich do Jarosławia, Przeworska i do dalszych stacji.

Według świadków w trakcie tego napadu zamordowano 76 osób; według sprawozdania RGO około stu; spalono 300 gospodarstw. G. Motyka, który datuje napad na 28 marca, uważa, że sprawcą zbrodni był kureń "Hałajda". Autor ten określa liczbę ofiar na od kilkunastu do 300. Według Andrzeja L. Sowy wieś zaatakowały 3 sotnie UPA, w tym sotnia "Tyhry" (co zostało odnotowane w kronice tego oddziału).

Dwa tygodnie po tej zbrodni banderowcy zamordowali 17 Polaków, głównie w podeszłym wieku, którzy nie opuścili Ostrowa. Zabito ich w pobliżu rzeki Sołokija a zwłoki zakopano w miejscu zwanym "Zamczysko".

Na początku maja 1944 banderowcy poważnie uszkodzili budynek kościoła w Ostrowie wysadzając w nim ładunek wybuchowy. Kościół uległ całkowitemu zniszczeniu w 1951 roku.

Po nadejściu Armii Czerwonej Ostrów do 1951 roku pozostawał w granicach Polski. Mieszkańcy zniszczonej wsi powrócili do niej próbując ją odbudować. W wyniku kolejnych kilku ataków ukraińskich nacjonalistów w 1944 roku zginęło we wsi dalszych 9 jej mieszkańców. W 1951 roku w wyniku korekty granicy polsko-sowieckiej Ostrów znalazł się w ZSRR a Polacy zostali przesiedleni w obecne granice Polski.

 

Powiązane wydarzenia

OsobaData wydarzeniaJęzyk
1
Oddziały UPA spaliły Bukowsko, Nowotaniec, Nagórzany, Dudyńce, Pielnię i Pobiedno04.04.1946pl
2
Oddział UPA zaatakował Cisną i dokonał masakry mieszkańców11.01.1946pl
3
II atak UPA na Birczę29.11.1945pl
4
W Rakowej na Podkarpaciu oddział UPA zamordował 13 Polaków i 3 Ukraińców12.04.1945pl
5
We wsi Uście Zielone położonej w dawnym powiecie buczackim województwa tarnopolskiego oddziały OUN i UPA dokonały mordu na 133 osobach, głównie Polakach02.02.1945pl
6
Zbrodnia w Uhryńkowcach (powiat zaleszczycki) dokonana w nocy z 31 grudnia na 1 stycznia przez oddziały UPA i SKW na ok. 150 Polakach31.12.1944pl
7
89 Polaków zostało zamordowanych przez UPA w Ihrowicy na Podolu24.12.1944pl
8
Napad UPA na Muczne16.08.1944pl
9
Napad UPA na pociąg osobowy na trasie Bełżec-Rawa Ruska16.06.1944pl
10
Oddział UPA dokonał w nocy z 9/10 maja masakry polskiej ludności we wsi Derżów09.05.1944pl
11
Ukraińscy nacjonaliści dokonali zbrodni na 43 polskich mieszkańcach wsi Tomaszowce w powiecie kałuskim (województwo stanisławowskie)09.04.1944pl
12
We wsi Poturzyn koło Tomaszowa Lubelskiego żołnierze z 14. Dywizji Grenadierów SS wraz z pododdziałem UPA dokonali mordu na 162 Polakach01.04.1944pl
13
Oddział UPA dokonał zbrodni na ok. 60 polskich mieszkańcach wsi Podkamień położonej w powiecie rohatyńskim województwa stanisławowskiego19.02.1944pl
14
Rzeź wołyńska: oddział UPA dokonał masakry około 200 Polaków w Ludwikówce.18.02.1944pl
15
Ponad 40 Polaków zostało zamordowanych przez oddział UPA w Janówce25.12.1943pl
16
Rzeź wołyńska: w lesie koło kolonii Świętocin w powiecie włodzimierskim oddział UPA dokonał zbrodni na 23 polskich sztundystach11.11.1943pl
17
Rzeź wołyńska, masowe mordy na Polakach29.08.1943pl
18
Oddział UPA zamordował ponad 30 Polaków w Stanisławowie w powiecie włodzimierskim14.08.1943pl
19
Rzeź wołyńska: zbrodnia w Kupowalcach (16-17 lipca) dokonana przez oddział UPA na około 150 Polakach17.07.1943pl
20
Około 250 Polaków zostało zamordowanych we wsi Hurby przez oddział UPA02.06.1943pl

Mapa

Źródła: wikipedia.org

    Tagi