ZSRR, Polska, Estonia, Łotwa i Rumunia podpisały w Moskwie wielostronny pakt o nieagresji (tzw. protokół Litwinowa)

Protokół Litwinowa – wielostronny układ międzynarodowy o charakterze paktu o nieagresji podpisany 9 lutego 1929 roku w Moskwie przez Polskę, ZSRR, Rumunię, Estonię i Łotwę.

Po podpisaniu paktu Brianda-Kellogga, ZSRR podjął starania, by postanowienia paktu (ZSRR ostatecznie przystąpił do niego we wrześniu 1928 roku) mogły wejść w życie bez oczekiwania na ratyfikację przez wszystkich sygnatariuszy. Z tego względu w grudniu 1928 roku zastępca komisarza spraw zagranicznych ZSRR Maksym Litwinow zaproponował stronie polskiej podpisanie dwustronnego protokołu, według którego pakt Brianda-Kellogga nabrałby dla ZSRR i Polski mocy natychmiast po jego ratyfikacji przez oba państwa. Dyplomacja polska uzależniła podpisanie paktu od udziału innych zachodnich sąsiadów ZSRR: Estonii, Łotwy i Rumunii.

W konsekwencji 9 lutego 1929 roku w Moskwie przedstawiciele ZSRR, Polski, Estonii, Łotwy i Rumunii podpisali wielostronny układ zwany protokołem moskiewskim lub protokołem Litwinowa. Sygnatariusze wyrzekli się w nim stosowania siły w dochodzeniu swych pretensji terytorialnych. Postanowienia te dotyczyły też sowieckich roszczeń wobec rumuńskiej Besarabii i wschodniej granicy Polski ustalonej w traktacie ryskim. Do Protokołu przystąpiły następnie Litwa, Turcja i Persja (Iran).

Stwierdzano wyrzeczenie się stosowania siły w swych pretensjach terytorialnych. Spory miały być rozstrzygane metodami pokojowymi.

Nazwany od nazwiska inicjatora dokumentu – ówczesnego zastępcy ludowego komisarza spraw zagranicznych ZSRR (Litwinow został ludowym komisarzem spraw zagranicznych w 1930 roku).

Protokół wszedł w życie 25 lipca 1929 roku.

W ramach uściślenia postanowień paktu w 1933 zawarta została Konwencja o określeniu napaści.

Oba te układy, wraz z paktem o nieagresji z 1932 zostały złamane przez ZSRR przez napaść na Polskę 17 września 1939.