Powiedz o tym miejscu
pl

Został założony zakon krzyżacki

Nie ma jeszcze zdjęć z wydarzenia. Dodaj zdjęcie!
Data wydarzenia:
19.11.1190

Zakon krzyżacki, zakon niemiecki – jeden z trzech największych, obok joannitów i templariuszy zakonów rycerskich, które powstały na fali krucjat w XI i XII wieku. Sprowadzony, by zapewnić bezpieczeństwo ewangelizacji Prusów, opanował militarnie obszary późniejszych Prus Wschodnich oraz dzisiejszej Łotwy i Estonii tworząc z tych ziem formację państwową Prusy Zakonne. Zakon podbił także niektóre ziemie Polski i Litwy. Pełna nazwa zakonu w polskim tłumaczeniu brzmi: Zakon Szpitala Najświętszej Maryi Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie (łac. Ordo fratrum domus hospitalis Sanctae Mariae Theutonicorum in Jerusalem, Ordo Theutonicus, OT, niem. Orden der Brüder vom Deutschen Haus Sankt Mariens in Jerusalem, Deutscher Orden, DO).

Początki

Początki zakonu krzyżackiego to okres III krucjaty i oblężenia Akki w 1191 roku, w trakcie którego rycerze krzyżowi pochodzenia niemieckiego założyli przy szpitalu zorganizowanym przez mieszczan z Bremy i Lubeki nieformalne stowarzyszenie, które miało opiekować się rannymi i chorymi Niemcami. Spowodowane było to tym, że wcześniej powstałe zakony templariuszy i joannitów, mimo że powinny opiekować się wszystkimi krzyżowcami, w pierwszej kolejności troszczyły się o swoich krajan. Książę szwabski Fryderyk V przekazał owemu stowarzyszeniu niemiecki szpital przeniesiony z Jerozolimy do Akki, wymuszając jednocześnie na jego członkach złożenie ślubów czystości. Szpital miał oficjalną nazwę Szpitala Najświętszej Marii Panny przy Domu Niemieckim w Jerozolimie i od jego nazwy powstała też nazwa bractwa szpitalnego, gdy w 1191 papież Klemens III oficjalnie zatwierdził jego istnienie. Po zdobyciu Akki papież przyznał bractwu rozległe dobra wokół tego miasta i instytucja ta zaczęła szybko powiększać swoje szeregi.

Cesarz rzymski Henryk VI Hohenstauf postanowił wykorzystać bractwo do swoich celów i nadał mu kolejne ziemie w południowych Włoszech w 1197 roku szpitale w Barletcie i Palermo. A także wyjednał u papieża Celestyna III przyznanie bractwu statusu pełnego zakonu rycerskiego, co nastąpiło ok. 1198 r. Poza przyznaniem nowego statusu papież zwolnił dodatkowo ziemie zakonne od dziesięciny.

Wzór stanowiły dlań wcześniej istniejące zakony joannitów i templariuszy, gromadzące rycerzy z zachodniej i południowej Europy, mające ogromne bogactwa i znaczenie polityczne. Biały płaszcz przekreślony czarnym krzyżem stał się znamieniem wyróżniającym niemieckich rycerzy-mnichów. Po śmierci Henryka VI i niepowodzeniach krucjaty, zakon zaczął przeżywać kryzys.

Ponowny rozpęd zakonowi nadał czwarty z kolei wielki mistrz zakonu Hermann von Salza, który drogą cierpliwych działań dyplomatycznych wyjednywał u papieży i cesarzy kolejne przywileje i dobra na terenie Włoch, Niemiec i Palestyny, dzięki czemu zakon stał się prawdziwą potęgą ekonomiczną i polityczną, znacznie wyprzedzając joannitów i templariuszy. Dzięki nadaniom cesarza Fryderyka II zakon posiadał liczne dobra na Sycylii, posiadłości w Brindisi, Bari, Barletcie, Palermo. W 1212 r. król Armenii podarował zakonowi twierdzę Amudain. W 1219 r. w trakcie V wyprawy krzyżowej zakonnicy mieli znaczący udział w oblężeniu Damietty. Sława ich czynów spowodowała wiele nadań w Europie. Konwenty zakonu powstały przy posiadłościach w Wenecji, Parmie, Padwie, Bolonii, Friuli. Duże donacje zakon otrzymał też w Hesji, Turyngii, Nadrenii i Frankonii. W 1228 r. zakon rozpoczął budowę zamku Montfort, a w 1229 otrzymał szpital w Jerozolimie. Oprócz licznych nadań w Akce, Antiochii, Sydonie, Trypolisie, Jaffie zakon otrzymał też baronię Sydon. Wielki mistrz zyskał też szczególną przychylność Honoriusza III, który nadał krzyżakom 113 przywilejów.

Dla Hermanna von Salza było to jednak za mało. Jego ambicją było stworzenie niezależnego państwa zakonnego. Zdawał sobie sprawę, że zdobycze na terenie Palestyny są nietrwałe i starał się znaleźć zakonowi nowe lokum. Najpierw był to południowo-wschodni Siedmiogród, gdzie król węgierski Andrzej II zaprosił zakon dla obrony swoich wschodnich rubieży przed koczowniczymi plemionami Kumanów. W 1212 roku król nadał im ziemię Borsa. Krzyżacy budowali tam zamki oraz sprowadzali niemieckich osadników. Jeden z nich nazwali Marienburg (dziś Feldioara w Rumunii). W 1224 r. Krzyżacy podjęli próbę uwolnienia się spod zależności lennej od króla Węgier i przekazania dzierżawionych dóbr – jako lenno – papiestwu. W 1225 r. zostali za to wygnani przez króla, którego poparł episkopat węgierski.

 

Powiązane wydarzenia

OsobaData wydarzeniaJęzyk
1Sīrijas konflikts. Turcijas gaisa spēki pie Idlibas notriec Sīrijas lidmašīnu L-39. Vismaz viens no apkalpes locekļiem gājis bojāSīrijas konflikts. Turcijas gaisa spēki pie Idlibas notriec Sīrijas lidmašīnu L-39. Vismaz viens no apkalpes locekļiem gājis bojā03.03.2020lv
2 2 Assad regime Su-24 jets downed in dogfight with Turkish planes; Turkey's Defense Ministry says; adding that two air defense systems, including one which earlier downed Turkish drone, destroyed 2 Assad regime Su-24 jets downed in dogfight with Turkish planes; Turkey's Defense Ministry says; adding that two air defense systems, including one which earlier downed Turkish drone, destroyed01.03.2020en, lv
3Sīrijas valdības un Krievijas spēku gaisa uzbrukumā nogalināti 33 Turcijas karavīriSīrijas valdības un Krievijas spēku gaisa uzbrukumā nogalināti 33 Turcijas karavīri27.02.2020lv
4
Mīnēta auto sprādzienā Turcijas okupētajos Sīrijas ziemeļos nogalināti 17 cilvēki, 20 ievainoti26.11.2019lv
5Starptautiskās koalīcijas spēki notriekuši Sīrijas SU-22 virs Sīrijas Starptautiskās koalīcijas spēki notriekuši Sīrijas SU-22 virs Sīrijas 19.06.2017lv, ru
6
Sīrijā uz fugasa uzbraukuša auto sprādzienā bojā gājuši 4, bet ievainoti 2 krievu karavīri16.02.2017lv, ru
7Arcybiskup krakowski kardynał Karol Wojtyła został wybrany na papieża jako pierwsza osoba spoza Włoch od 456 lat, przyjmując imię Jan Paweł IIArcybiskup krakowski kardynał Karol Wojtyła został wybrany na papieża jako pierwsza osoba spoza Włoch od 456 lat, przyjmując imię Jan Paweł II16.10.1978en, lv, pl, ru
8Pāvests Benedikts XV ar bullu "Hodie Nos" atjauno Rīgas bīskapiju un ieceļ O'Rurki par Rīgas diecēzes bīskapuPāvests Benedikts XV ar bullu "Hodie Nos" atjauno Rīgas bīskapiju un ieceļ O'Rurki par Rīgas diecēzes bīskapu29.09.1918lv
9III rozbiór Polski: Sejm kurlandzki ogłosił przyłączenie Księstwa Kurlandii i Semigalii do RosjiIII rozbiór Polski: Sejm kurlandzki ogłosił przyłączenie Księstwa Kurlandii i Semigalii do Rosji28.03.1795lv, pl
10Czarina Elizabeth Petrovna rules to expel all Jews from Russia. More than 35,000 expelled starting from DecemberCzarina Elizabeth Petrovna rules to expel all Jews from Russia. More than 35,000 expelled starting from December13.12.1742en, lv, ru
11Pēc leģendas, dezertieris Jakubovskis nogalina Turaidas Maiju, plašāk pazīstamu kā Turaidas Rozi. Jeb rodas leģendaPēc leģendas, dezertieris Jakubovskis nogalina Turaidas Maiju, plašāk pazīstamu kā Turaidas Rozi. Jeb rodas leģenda06.08.1620lv
12Tiek apstiprināti Piltenes statūtiTiek apstiprināti Piltenes statūti28.10.1611lv
13Rātslaukumā Rīgā ar nāvi soda Kalendāra nemieru vadoņusRātslaukumā Rīgā ar nāvi soda Kalendāra nemieru vadoņus02.08.1589lv
14Livonijas kara laikā rīdzinieki pilnībā nojauc Salaspils fogta pili, lai neatstātu atbalsta punktu uz Rīgu ejošam Ivana IV karaspēkamLivonijas kara laikā rīdzinieki pilnībā nojauc Salaspils fogta pili, lai neatstātu atbalsta punktu uz Rīgu ejošam Ivana IV karaspēkam04.09.1577lv
15Krievijas Ivans IV iebrūk Livonijā. Sākas Livonijas karš, kurš beidzas tikai 1583. gadāKrievijas Ivans IV iebrūk Livonijā. Sākas Livonijas karš, kurš beidzas tikai 1583. gadā23.01.1558lv
16Livonija noslēdz miera līgumu ar Pleskavas kņazistiLivonija noslēdz miera līgumu ar Pleskavas kņazisti08.09.1443lv
17Notiek Pabaiskas kauja, kurā Livonijas ordenis cieš smagāko sakāvi savā vēsturē, cīnoties pret vēlākajiem sabiedrotajiem- Polijas- Lietuvas karaspēkuNotiek Pabaiskas kauja, kurā Livonijas ordenis cieš smagāko sakāvi savā vēsturē, cīnoties pret vēlākajiem sabiedrotajiem- Polijas- Lietuvas karaspēku01.09.1435lv
18Wielka wojna: pod Grunwaldem krzyżacy ponieśli klęskę w bitwie z armią polsko-litewską pod wodzą króla Władysława II JagiełłyWielka wojna: pod Grunwaldem krzyżacy ponieśli klęskę w bitwie z armią polsko-litewską pod wodzą króla Władysława II Jagiełły15.07.1410de, en, lv, pl, ru
19Rīgas arhibīskaps Fromolds fon Fifhauzens iesniedz sūdzību Romas pāvestam Inocentam VI par Vācu ordeni, kurš kārtējo reizi sagrābis arhibīskapa īpašumusRīgas arhibīskaps Fromolds fon Fifhauzens iesniedz sūdzību Romas pāvestam Inocentam VI par Vācu ordeni, kurš kārtējo reizi sagrābis arhibīskapa īpašumus23.12.1359lv
20 Dānijas karalis Valdemārs IV Ziemeļigauniju un Tallinu par 19 tūkst. sudraba markām pārdod Vācu ordenim Dānijas karalis Valdemārs IV Ziemeļigauniju un Tallinu par 19 tūkst. sudraba markām pārdod Vācu ordenim29.08.1346lv

Mapa

Źródła: wikipedia.org, vesture.eu

    Osoby

    Osoba Data ur. Data śm. Język
    1Ulrich von JungingenUlrich von Jungingen00.00.136015.07.1410de, en, fr, lt, pl, ru, ua
    2Witold KiejstutowiczWitold Kiejstutowicz00.00.135027.10.1430en, lv, pl, ru
    3Władysław II JagiełłoWładysław II Jagiełło00.00.134801.06.1434de, en, fr, lt, lv, pl, ru, ua
    4Viesturs no TērvetesViesturs no Tērvetes00.00.119900.00.1230lv
    5Albert von  BuxhövdenAlbert von Buxhövden00.00.116517.01.1229de, en, fr, lv, pl, ru
    6
    Dietrich von Altenburg06.10.1341de, en, pl, ru
    7Kaupo no TuraidasKaupo no Turaidas22.09.1217lv
    Tagi