Aleksandra Piłsudska

Aleksandra Piłsudska z domu Szczerbińska (ur. 12 grudnia 1882 w Suwałkach; zm. 31 marca 1963 w Londynie) – działaczka PPS i POW, druga żona Józefa Piłsudskiego.

Jej rodzicami byli Piotr Szczerbiński oraz Julia Zahorska. Rodzice Aleksandry zmarli, gdy miała 10 lat. Po śmierci rodziców jej wychowaniem zajęły się babka oraz ciotka.

W 1901 roku ukończyła gimnazjum w Suwałkach, a studia podjęła na Uniwersytecie Latającym.

W 1904 roku wstąpiła do PPS. W 1907 roku została aresztowana, jednak zwolniona z braku dowodów udała się do Kijowa. Józefa Piłsudskiego poznała w maju 1906 roku. Przeniosła się do Lwowa, gdzie pracowała w biurze fabrycznym.

W czasie I wojny światowej działała w POW, za co została aresztowana przez Niemców. Po zwolnieniu z aresztu, wróciła do Warszawy, gdzie pracowała jako urzędniczka w biurze suszarni jarzyn. W 1918 roku Aleksandra urodziła córkę – Wandę, a w 1920 roku urodziła się druga córka Jadwiga. Aleksandra nie mogła jednak wyjść za mąż za Piłsudskiego, ponieważ jego żona Maria Juszkiewicz, nie zgadzała się na rozwód. Ślub z Józefem Piłsudskim odbył się dopiero 25 października 1921, już po śmierci Marii, kiedy Józef Piłsudski był już Naczelnikiem Państwa. Oboje mieszkali w willi Milusin w podwarszawskim Sulejówku.

Piłsudska prowadziła działalność społeczną. Po 1926 zajmowała się pozyskiwaniem finansów dla stowarzyszenia "Nasz Dom", które prowadziło zakład dla sierot. Z kolei w Rodzinie Wojskowej organizowała w Warszawie przedszkola i szkoły powszechne dla rodzin wojskowych. W stowarzyszeniu "Osiedle" wspierała mieszkańców baraków dla bezdomnych w Warszawie, a w towarzystwie "Opieka" zakładała świetlice z bibliotekami dla młodzieży. Działała także w Unii Obrończyń Ojczyzny, organizacji utrzymującej łączność między kombatantami pierwszej wojny światowej. Za zasługi w pracy na polu opieki nad dziećmi została w 1930 odznaczona Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. W tym samym roku za pracę w dziele odzyskania niepodległości została odznaczona Krzyżem Niepodległości z Mieczami. 11 listopada 1937 roku, za wybitne zasługi na polu pracy społecznej, została odznaczona Wielką Wstęgą Orderu Odrodzenia Polski.

Po agresji Niemiec i najeździe sowieckim na Polskę 17.09.1939 Aleksandra wraz z dziećmi Wandą i Jadwigą ewakuowała się do Wilna i dalej do Kowna na Litwie, a następnie do Rygi. Odleciała rejsowym samolotem szwedzko-sowieckiego towarzystwa lotniczego z Łotwy (gdzie schroniła się przed sowiecką okupacją Wilna) do Szwecji i dalej samolotem specjalnym do Londynu. Zmarła w 1963. Została pochowana w North Sheen Cemetery. 28 października 1992 jej prochy zostały złożone w grobie na warszawskich Powązkach.