Andrzej Kuśniewicz

Andrzej Kuśniewicz (ur. 30 listopada 1904 w Kowenicach koło Sambora, zm. 15 maja 1993 w Warszawie) – polski prozaik, eseista, poeta, redaktor „Miesięcznika Literackiego”.

Studiował na Akademii Sztuk Pięknych, także prawo i nauki polityczne na Uniwersytecie Jagiellońskim. W latach 1925-1928 podróżował po Europie jako przedstawiciel firmy samochodowej. Od 1936 pracował w służbie dyplomatycznej w Czechosłowacji i we Francji, gdzie zastała go wojna. W latach 1940-1943 pracował w Biurze Opieki nad Polakami i był działaczem francuskiego ruchu oporu. W czasie wojny został aresztowany przez gestapo i więziony w obozach we Fresnes, w Neue Bremm pod Saarbrücken i Mauthausen (od kwietnia 1944). W 1943 został członkiem Francuskiej Partii Komunistycznej.

Po wojnie pracował w ambasadzie polskiej w Paryżu. W styczniu 1946 wstąpił do PPR a w 1948 został członkiem PZPR. W 1950 odsunięty od pracy w dyplomacji i wyrzucony z partii pod zarzutem współpracy z kontrwywiadem francuskim. W 1953 Komisja Kontroli Partyjnej przychyliła się do jego wielokrotnie ponawianych próśb i przywróciła mu prawa członka PZPR.

Większa część jego twórczości związana jest z Galicją.

Był członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, w 1991 roku został laureatem nagrody literackiej polskiego PEN Clubu im. J. Parandowskiego. Był członkiem Związku Literatów Polskich.

Jego pierwsza żona, Maria Ukniewska (1907-1962) była pisarką, druga – Anna Lechicka-Kuśniewicz (1918-2002) – satyrykiem (m.in. w redakcji "Szpilek").

Współpraca ze Służbą Bezpieczeństwa

Już od 1953 wykorzystywany był przez bezpiekę do rozpracowywania środowisk emigracyjnych. W 1960 zarejestrowany jako kontakt poufny Służby Bezpieczeństwa o kryptonimie Andrzej (IPN BU 00328/349). Był autorem pisanych dla SB charakterystyk m.in. Jerzego Andrzejewskiego i Ireny Jurgielewiczowej. Według oceny SB jego donosy były konkretne, obiektywne, posiadały wartość operacyjną. Po wydarzeniach marca 1968 denuncjował swoich kolegów pisarzy i dziennikarzy pochodzenia żydowskiego, którzy planowali emigrację z PRL.

21 lipca 1977 roku odznaczony Orderem Sztandaru Pracy II. klasy. W dniu Narodowego Święta Odrodzenia Polski w 1974 roku otrzymał nagrodę państwową I. stopnia.

Zbiory wierszy

• 1956 – Słowa o nienawiści (poemat)
• 1959 – Diabłu ogarek
• 1962 - Czas prywatny
• 1975 - Piraterie (wybór wierszy)

Proza

• 1961 - Korupcja – opis działalności konspiracyjnej w okupowanej przez hitlerowców Francji
• 1963 - Eroica
• 1964 - W drodze do Koryntu
• 1970 - Król Obojga Sycylii (proza reprezentująca nurt galicyjski)
• 1971 - Strefy (proza reprezentująca nurt galicyjski)
• 1973 - Stan nieważkości
• 1975 - Trzecie królestwo (opis realiów RFN)
• 1977 - Lekcja martwego języka (proza reprezentująca nurt galicyjski)
• 1980 - Witraż (rozrachunek z międzywojniem w Europie)
• 1985 - Mieszaniny obyczajowe (krypto pamiętnik)
• 1987 - Nawrócenie
• 1992 - Puzzle pamięci

Eseje

• 1980 – Moja historia literatury

Filmy

• 1979 - Lekcja martwego języka - reż. i scen. Janusz Majewski