Francis Scott Fitzgerald

Francis Scott Fitzgerald (ur. 24 września 1896 w St. Paul, Minnesota, zm. 21 grudnia 1940 w Hollywood), amerykański pisarz, nowelista, scenarzysta filmowy.

Biografia

Urodził się w katolickiej, irlandzkiej rodzinie w Saint Paul, stolicy stanu Minnesota. Imiona otrzymał po sławnym kuzynie, Francisie Scotcie Key'u (1779-1843), autorze hymnu państwowego Stanów Zjednoczonych, The Star-Spangled Banner

W 1913 podjął studia na Uniwersytecie Princeton, które przerwał w roku 1917 by wstąpić do wojska. W 1920 wziął ślub z Zeldą Fitzgerald (z domu Sayre), z którą miał ukochaną córkę, Scottie. Zelda Fitzgerald była inspiracją wielu najbardziej znanych bohaterek płci żeńskiej w utworach Francisa Scotta Fitzgeralda (np. Nicole Diver w utworze Czuła jest noc), a także inspiracją tytułowej bohaterki popularnej serii gier komputerowych, The Legend of Zelda.

Scott i Zelda wiedli bujne życie towarzyskie w Stanach i Francji, zwłaszcza na Riwierze Francuskiej. Byli bohaterami setek anegdot i dziesiątków skandali. Scott miał skłonność do nadużywania alkoholu. Znaczna część sporych dochodów rodziny szła na utrzymanie niezbornej psychicznie Zeldy, a część na wychowanie i naukę Scottie. Los córki był obsesją pisarza. Chciał, by była świetnie wykształcona, mądra i moralna. Prowadził dla niej osobne wykłady, podsuwał lektury.

W Hollywood żył i mieszkał z Sheilą Graham, dziennikarką. Jednak do końca, mimo choroby Zeldy, mimo swoich romansów, Fitzgerald chciał zachować rodzinę, a żadna kobieta nie fascynowała go bardziej od żony.

Scott zmarł przedwcześnie, w wieku 44 lat. Przyczyną śmierci była choroba alkoholowa, a bezpośrednio – drugi atak serca. Od 1975 roku, Francis Scott Fitzgerald jest pochowany wraz z żoną na cmentarzu przy parafii św. Marii w Rockville, w stanie Maryland.

Twórczość

Francis Scott Fitzgerald był jednym z czołowych przedstawicieli straconego pokolenia pisarzy amerykańskich, w swojej twórczości ukazał swoje rozczarowanie i anarchiczny bunt młodego pokolenia amerykańskiego wobec rzeczywistości powojennej.

Jego utwory, na których piętno odcisnęły przemiany ideowo-moralne i obyczajowe w stosunkach amerykańskich w latach dwudziestych XX wieku, zjednały mu opinię kronikarza epoki jazzu.

Dorobek pisarza obejmuje następujące powieści:

• This Side of Paradise (Po tej stronie raju) (1920, wyd. polskie 1992)
• The Beautiful and Damned (Piękni i przeklęci) (1922, wyd. polskie 1996)
• The Great Gatsby (Wielki Gatsby) (1925, wyd. polskie 1962)
• Tender is the Night (Czuła jest noc) (1934, wyd. polskie 1967)
• The Love of the Last Tycoon (Ostatni z wielkich) (1941, wyd. polskie 1975)

Napisał również wiele opowiadań, z których w Polsce wyszły cztery wybory – Historia jednego wyjazdu (1962), Odwiedziny w Babilonie (1963), Piękność Południa i inne opowiadania(1981) oraz "Ciekawy przypadek Beniamina Buttona i inne opowiadania" (2008). W Polsce wydane zostały jego listy do córki pod tytułem Francis Scott Fitzgerald. Listy do córki (1982).

Jako scenarzysta w Hollywood pracował dla Metro-Goldwyn-Mayer i Twentieth Century Fox. Pisał scenariusze, poprawiał teksty innych scenarzystów (np. po Aldousie Huxleyu scenariusz Madame Curie dla Grety Garbo, szlifował tekst Przeminęło z wiatrem). Jego ostatnie honorarium – 700 dolarów tygodniowo.

 

Nagrobek Francisa Scotta Fitzgeralda na cmentarzu w Rockville