Jakow Blumkin

Jakow Grigoriewicz Blumkin (ros. Яков Григорьевич Блюмкин, ur. 3 października 1900, zm. 8 listopada 1929) – rosyjski Żyd, działacz bolszewicki, oficer radzieckiego wywiadu zagranicznego.

W 1914 roku wstąpił do Partii Socjalistów-Rewolucjonistów, a po rozłamie w partii w 1917 roku do lewicowych eserowców. Od maja 1918 roku pracował w Czeka, jako szef departamentu ds. walki z międzynarodowym szpiegostwem. 6 lipca 1918 roku, z polecenia lewicowych eserowców, zastrzelił z rewolweru niemieckiego ambasadora Wilhelma von Mirbach-Harffa, co miało się przyczynić do zerwania przez Niemcy pokoju brzeskiego, któremu przeciwna była niebolszewicka lewica. Bunt eserowców w Moskwie po zabójstwie został wówczas stłumiony przez łotewskich strzelców. Blumkin został skazany zaocznie na trzy lata pozbawienia wolności.

Po klęsce przewrotu ukrywał się; w 1919 roku przebywał na obszarze URL, gdzie przygotowywał zamach na atamana Pawło Skoropadskiego. 16 maja 1919 roku został ułaskawiony na mocy amnestii, a w 1920 roku wstąpił do RKP(b), gdzie pracował w Komisariacie Armii i Marynarki Wojennej oraz Czeka, a później GPU.

W lecie 1920 roku pełnił funkcję komisarza w Armii Czerwonej, a od września był studentem Akademii Sztabu Generalnego. W okresie od listopada do grudnia 1920 roku zorganizował masowe egzekucje białych oficerów na Krymie po klęsce armii gen. Piotra Wrangla. W latach 1920–1921 był szefem sztabu 79. Brygady, później dowódcą brygady tłumiącej rebelię na dolnym Powołżu oraz antonowszczyznę. Jesienią został dowódcą 61. Brygady, prowadzącej walki z wojskami von Ungern-Sternberga.

Od roku 1922 pracował w sekretariacie Lwa Trockiego jako człowiek do zadań specjalnych. Od roku 1923 był pracownikiem OGPU. W latach 1924–1925 był asystentem pełnomocnika OGPU na Zakaukaziu, a następnie do roku 1926 pracował w Ludowym Komisariacie Handlu. W latach 1926–1927 był głównym instruktorem wewnętrznego bezpieczeństwa państwa w Mongolii. Od 1928 do 1929 roku był rezydentem sowieckiego wywiadu na Bliskim Wschodzie.

W 1929 roku został wysłany do Francji z misją zabicia dysydenta Borysa Bażanowa. Zamach nie udał się. Jako rezydent OGPU w Turcji, w trakcie powrotu z Indii przez Konstantynopol, spotkał się z Lwem Trockim na wyspach Adalar. W 1929 roku powrócił do ZSRR, wioząc przesyłkę z listami i książkami od Trockiego. Wkrótce potem został aresztowany pod zarzutem przekazywania Trockiemu tajnych materiałów ze stambulskiej rezydentury wywiadowczej. 3 listopada OGPU zdecydowało o rozstrzelaniu "za ponowną zdradę rewolucji proletariackiej".

Wyrok wykonano 8 listopada 1929 roku.