Johannes Blaskowitz

Johannes Albrecht Blaskowitz (ur. 10 lipca 1883 w Paterswalde, Prusy Wschodnie koło Welawy, zm. 5 lutego 1948 w Norymberdze) – niemiecki generał piechoty, w armii niemieckiej począwszy od 1900 roku. Oficer Reichswehry, brał udział w I wojnie światowej.

Dowódca wielu jednostek Wehrmachtu w czasie II wojny światowej. Podczas kampanii wrześniowej dowodził 8 Armią - po wojnie uznany za winnego licznych zbrodni na ludności polskiej i jednego z odpowiedzialnych za zrujnowanie Warszawy. Blaskowitz, jako dowódca 8 Armii (wraz z Güntherem von Kluge dowodzącym 4 Armią), był głównym odpowiedzialnym za zbrodnie Wehrmachtu w Wielkopolsce w okresie działania tymczasowego zarządu wojskowego (1 września - 25 października 1939 roku).

W latach 1940-1944 dowódca 2 i 9 Armii niemieckiej oraz − podczas operacji we Francji − 1 Armią i Grupą Armii G. W roku 1945 dowodził Grupą Armii H w Holandii. 10 kwietnia 1945 roku, jako dowódca „Twierdzy Holandia” (niem. Festung Holland), odmówił kapitulacji przed aliantami, oczekując rozkazu dowództwa niemieckiego lub generalnej kapitulacji. Uczestniczył w rozmowach z dowództwem alianckim na temat realizacji operacji „Manna”. Po złożeniu broni przez podległe mu oddziały został wzięty do niewoli, którą spędził w obozie jenieckim w Dachau, a następnie w Allendorf.

Po wojnie Blaskowitz przebywał w areszcie śledczym Norymberdze, gdzie był przesłuchiwany w procesie Naczelnego Dowództwa Wehrmachtu. Na początku 1948 roku został oficjalnie oskarżony o zbrodnie wojenne, jednakże na skutek samobójczej śmierci (rzucił się w dół w tzw. rotundzie Pałacu Sprawiedliwości w Norymberdze) w dniu 5 lutego, w trakcie trwania procesu, ostatecznie nie został osądzony i skazany.

Kontrowersje

Kwestia odpowiedzialności Blaskowitza za zbrodnie wojenne, zwłaszcza wydarzenia z lat 1939 i 1940 w okupowanej Polsce jest sporna. Po zakończeniu kampanii wrześniowej Blaskowitz dowodził niemieckimi wojskami okupacyjnymi w Polsce, sprawował też zwierzchnictwo nad niemiecką policją i żandarmerią. Blaskowitz miał się wówczas sprzeciwić zbrodniom wojennym SS i policji na polskiej ludności cywilnej i nawet spowodował postawienie pewnej liczby zbrodniarzy przed sądami polowymi z orzeczonymi wyrokami śmierci. Wyroki skazujące uchylono po interwencji Hansa Franka u Hitlera, a Blaskowitz został przeniesiony na front zachodni, Blaskowitz, prawdopodobnie w związku z tymi wydarzeniami, jako jedyny z dowódców armii nie został awansowany (rozpoczął i zakończył wojnę jako Generaloberst) w toku wojny. Resztę wojny spędził na froncie zachodnim, między innymi jako dowódca sił okupujących Holandię. Jest możliwe, iż hipoteza o zabójstwie dokonanym przez współwięźniów w Norymberdze, jest prawdziwa. Zabójstwo byłoby aktem zemsty za wyroki na członków SS, do których doprowadził Blaskowitz.