Nita Raya

Nita Raya (także Nita Raya, francuska Nita Raya, pierwotnie Raisa Lvovna Gershkovich; 15 października 1915 w Kiszyniowie, prowincja Besarabska - 25 marca 2015, Tregastel, Francja) to francuska aktorka filmowa, tancerka i piosenkarka.

Biografia
Urodzony w Kiszyniowie w rodzinie żydowskiej.

Jej ojciec Lew (Lejb, Leon) Gerszkowicz był właścicielem pracowni odzieży męskiej przy ulicy Puszkina 34; matka - Anna Gershkovich.

W 1926 roku wyemigrowała z rodziną do Francji, gdzie jej ojciec pracował jako krawiec i taksówkarz. Studiowała w studiu baletowym Olgi Preobrazhenskiej. Zadebiutowała jako tancerka w kabarecie Le bal Tabarin.

W latach 30. zagrała w kilku dramatach i komediach, m.in. u boku Fernandela (Les Rois du sport i „Ignace” oba - 1937). Występowała z Fernandelem w komedii muzycznej „Ignace”, a piosenka i taniec „La Mexicana” zyskały dużą popularność. Zagrała także w czterech filmach Christiana-Jacquesa.

W 1937 roku zaręczyła się z aktorem Maurice'em Chevalierem.

W 1938 roku Raya i Chevalier wystąpili w rewii Lambeth Walk w Casino de Paris. Po zajęciu Paryża przez wojska niemieckie Chevalier i Ray wraz z rodzicami uciekli na wolne od okupacji południe Francji, gdzie osiedlili się w domu Chevaliera w Cannes.

Chevalier dostarczył całej rodzinie fałszywe dokumenty ukrywające ich żydowskie pochodzenie.

Raya i Chevalier rozstali się w 1946 roku. Fabularyzowana historia związku Chevaliera z Nitą Rai i Marleną Dietrich oparta jest na musicalu Dietrich & Chevalier.

W latach 1949-1954 Nita Raya była żoną przemysłowca Josepha Axelroda; ich syn Patrick Axelrod (ur. 1951) jest również głównym przemysłowcem, najmłodszym synem jest Gregoire Axelrod.

Jako autorka muzyki do piosenek popowych, m.in. „Je M'imagine” i „Toujours Aimer” (oba - 1961) w wykonaniu Edith Piaf, na scenie występowała także sama Nita Raya (w swoim wykonaniu m.in. „La cane du Canada” i „Mateo”), koncertował z Maurice'em Chevalierem. Od końca lat czterdziestych do 1955 roku była czołową tancerką paryskiej trupy Folies Bergere. Po raz ostatni wystąpiła w filmie w 1954 r., ale do 1966 r. nadal występowała w programach tanecznych i komponowała piosenki pop pod auspicjami SACEM.

Znani artyści Folies Bergere
Ellen André (1857-1925), francuska aktorka i modelka wykonany w Folies Bergère pod koniec XIX wieku
Loi Fuller (1862–1928), amerykańska aktorka i tancerka od 1896 pracowała jako tancerka w Folies Bergère
Liana de Vries (1865-?) – śpiewaczka pochodzenia holenderskiego; pod koniec XIX wieku z sukcesem występowała w Folies Bergère
Lina Cavalieri (1874-1944) – włoska śpiewaczka popowa i operowa; pod koniec XIX wieku śpiewała w Folies Bergère
Joanna Avril; prawdziwe nazwisko Jeanne Bodon (1868-1943) - francuska tancerka i modelka; pod koniec XIX wieku tańczyła w Folies Bergère, gdzie stworzyła balet L'Arc-en-ciel
Karolina Otero lub Piękny Otero; prawdziwe nazwisko Augustine Otero Iglesias (1868-1965) – francuska piosenkarka i tancerka pochodzenia hiszpańskiego; tańczył w Folies Bergère
Emilyena d'Alençon; prawdziwe nazwisko Emily Andre (1869-1945) – francuska aktorka i tancerka; pod koniec XIX wieku występowała w Folies Bergère
Eugenie Fougeres (1870-?) – francuska tancerka i piosenkarka; pod koniec XIX wieku występowała w Folies Bergère
Liane de Pugy; prawdziwe nazwisko Anna-Marie de Chassaigne (1869-1950) – francuska tancerka, pisarka i kurtyzana. Uciekła od męża do Paryża, gdzie poznała dramatopisarza i librecistę Henriego Méliaca, który się w niej zakochał i pod koniec lat osiemdziesiątych XIX wieku pomógł jej dostać pracę jako tancerka w Folies Bergère.
Isadora Duncan (1887?-1927), amerykańska tancerka; w 1901 wystąpiła w Folies Bergère z trupą Lois Fuller
Williama Claude’a Dukenfielda; pseudonim W. C. Fields (1880–1946), popularny amerykański żongler, magik i aktor; w 1908 roku został zaproszony do występów w Folies Bergère
Mistenget lub Mistanget; prawdziwe nazwisko Jeanne-Florentine Bourgeois (1875-1956) - francuska piosenkarka, aktorka filmowa, artystka-klaunistka; pracował w Folies Bergère od 1911 roku
Cleo de Merode; pełne imię i nazwisko Kleopatra Diana de Merode (1875-1966) – francuska tancerka i modelka o rzadkiej urodzie, która zapewniła jej popularność wśród paryskich rzeźbiarzy i artystów; na przełomie XIX i XX wieku występowała w Folies Bergère
Mata Hari; prawdziwe nazwisko Margareta Gertrud Zelle (1876-1917) – kurtyzana i performerka tańców egzotycznych, obywatelka Holandii; występował w Folies Bergère w latach 1910-tych
Maurice Chevalier (1888-1972) – francuski piosenkarz popowy, aktor filmowy; na początku XX wieku śpiewał w duecie z Mistengetem w Folies Bergère
René Adore, urodzona jako Jeanne de la Fonte (1898–1933), francusko-amerykańska aktorka w wieku 18 lat zaczęła występować w Folies Bergère, gdzie pracowała przez rok
Julia Siedowa (1880-1969) – rosyjska tancerka baletowa i nauczycielka-choreograf; w latach 1920-1921 tańczyła w Folies Bergère
Jean Gabin; prawdziwe nazwisko Jean Alexis Monkorzh (1904-1976) – francuski aktor teatralny i filmowy; w 1923 zadebiutował jako artysta w Folies Bergère
Josephine Baker (1906-1975), amerykańsko-francuska tancerka, piosenkarka i aktorka od 1926 pracowała jako tancerka w Folies Bergère
Elizaveta Nikolskaya (1904-1955) - rosyjska baletnica, choreografka i nauczycielka baletu; od 1927 pracowała w Folies Bergère jako tancerka i choreografka
Margaret Kelly (1910–2004), francusko-irlandzka tancerka w 1930 występowała w Folies Bergère; później pracowała w paryskim kabarecie „Lido”, gdzie stworzyła grupę taneczną „Girls-Bells”
Charlie Chaplin; prawdziwe nazwisko Charles Spencer (Charlie) Chaplin (1889-1977) – angielski aktor filmowy, reżyser, scenarzysta, kompozytor, producent; w 1931 występował w Folies Bergère
Charles Trenet (1913–2001), francuski piosenkarz i autor tekstów śpiewał w Folies Bergère
Edyta Piaf; prawdziwe nazwisko Edith Giovanna Gassion (1915-1963) – francuska piosenkarka, aktorka teatralna i filmowa; w drugiej połowie XX wieku śpiewała w Folies Bergère
Ella Fitzgerald (1917-1996) – amerykańska piosenkarka, jedna z najwybitniejszych wokalistek popowych, „pierwsza dama jazzu”; w drugiej połowie XX wieku śpiewała w Folies Bergère
Nita Raya; prawdziwe nazwisko Raisa Lvovna Gershkovich (1915-2015) – francuska aktorka filmowa, tancerka i piosenkarka; od końca lat czterdziestych do 1955 roku była czołową tancerką trupy Folies Bergère
Marcel Marceau; prawdziwe nazwisko Marcel Mangel (1923-2007) – francuski aktor mim; w drugiej połowie XX wieku występował z numerami pantomimicznymi w Folies Bergère
Charles Aznavour, urodzony – Shakhnur Vahinak Aznavourian (1924-2018) – francuski piosenkarz, kompozytor, poeta, pisarz i aktor pochodzenia ormiańskiego; w drugiej połowie XX wieku śpiewał w Folies Bergère
Fernandel; prawdziwe nazwisko Fernand Joseph Desire Contanden (1903-1971) – francuski aktor, jeden z najwybitniejszych komików teatru i kina; od lat 60. występuje w Folies Bergère
Frank Sinatra (1915-1998) – amerykański piosenkarz, aktor filmowy, reżyser, producent, showman, dyrygent; śpiewał w Folies Bergère
Johnny Hallyday, urodzony jako Jean-Philippe Smet (1943–2017), francuski aktor i piosenkarz rockowy, który występował w Folies Bergère
Eltona Johna; Sir Eltona Herkulesa Johna; nazwisko rodowe 1947 Reginald Kenneth Dwight – brytyjski piosenkarz, pianista i kompozytor; wystąpił w Folies Bergère

Filmografia

1954 - La rafle est pour ce soir (1954) - Anais
1940 - Bécassine (1940) - Arlette, reżyseria - Marcel L'Herbier
1939 - Entente cordiale (1939) - gwiazda sali muzycznej
1937 - Les rois du sport (1937) - Lili
1937 - Ignacy (1937) - Loulette
1937 - Chipée (1937), reżyseria: Roger Goupillier
1936 - Au son des gitary (1936)
1936 - Oeil de lynx, detektyw (1936), operator - Boris Kaufman
1935 - Sous la griffe (1935) - Gaby, reżyseria - Christian-Jacques
1935 - Et moi, j'te dis qu'elle t'a fait de l'oeil (1935)
1935 - La Sonnette d'alarme (1935), reżyseria - Christian-Jacques
1935 - Król gangsterów (1935)
1935 - Lukrecja Borgia (Lukrecja Borgia, 1935)
1954 - Sacré Léonce (1935) - Elise, reżyseria - Christian-Jacques
1934 - L'école des contribuables (1934)
1934 - Le père Lampion (1934) - Ginette, reżyseria - Christian-Jacques
1933 - Pierwiastek (1933)
1931 - Oliwka se marie (1931)