Tadeusz Olsza

Tadeusz Olsza, właściwie Tadeusz Blomberg (ur. 3 grudnia 1895, zm. 1 czerwca 1975) – polski aktor filmowy, kabaretowy i sceniczny; śpiewak, tancerz, reżyser. W latach 1915–1917 uczył się śpiewu w Konserwatorium Warszawskim. W 1921 zdał eksternistyczny egzamin aktorski w „ZASP-ie”.

Był jednym z najpopularniejszych aktorów kabaretowych i rewiowych Warszawy. Od 1921 występował w warszawskich kabaretach: „Stańczyk”,„Karuzela”, „Stara Banda”, „Qui Pro Quo” (gdzie m.in. zasłynął piosenką „Dymek z papierosa”), „Perskie Oko”, „Morskie Oko”, w Operetce „Nowości”, w „Cyruliku Warszawskim”. Był wykonawcą przeboju „Ja mam ciocię na Ochocie”; parodiował także premiera Felicjana Sławoja Składkowskiego.

Odnosił sukcesy jako wykonawca piosenek i monologów, był także tancerzem (partner Lody Halamy jak również Zizi Halamy w znanej rewii „Tysiąc pięknych dziewcząt”). Znany był na warszawskich scenach jako „najlepszy tancerz tanga" (m.in. dzięki wykonaniu tango-apache ze Stanisławą Nowicką, „Królową Tanga").

Na ekranie debiutował w 1918 roku epizodami w filmach niemieckich: "Mater Dolorosa" i "Jugendliebe", a od 1921 występował w polskich filmach: „Uwiedziona”, „Krzyk w nocy”, „O czym się nie mówi” (1924, reż. J. Galewski, M. Krawicz),jak również „Głos Serca” (1930, Les Studios Paramount, Joinville-le-pont, Val-de-Marne, France), oraz „Antek policmajster” (1935, reż. M. Waszyński), „Jaśnie pan szofer” (1935, reż. K. Tom), „Jego wielka miłość” (1936, reż. S. Perzanowska, M. Krawicz) i in. Brał udział w licznych audycjach radiowych, niemal od początku istnienia Polskiego Radia.

Sierpień 1939 r.(tuż przed atakiem Niemiec na Polskę) zastał Tadeusza Olszę w Orłowie. Na wieść o mobilizacji wrócił do Warszawy, gdzie zgłosił się do Komendy Uzupełnień i został zmobilizowany 24 sierpnia. Po kampanii wrześniowej znalazł się w Rumunii, gdzie w Bukareszcie występował w przedstawieniu "Uciekła mi przepióreczka", wystawionym przez Zespół Artystów Warszawskich. W 1940 r. przedostał się przez Jugosławię do Paryża, a po klęsce Francji w 1940 r. do Anglii. Służył w Polskich Siłach Zbrojnych w Szkocji gdzie w l. 1941–1943 zorganizował i prowadził półzawodowy Teatr Polowy I Brygady Strzelców. Brał też udział w objazdowych występach dla wojska i dla Polonii.

Po powrocie do kraju w 1946 roku występował w krakowskim kabarecie „Siedem Kotów”, a od lutego 1947 roku w teatrach warszawskich: „Muzyczny Dom Wojska Polskiego”, gdzie zasłynął kreacjami epizodyczno-charakterystycznymi w premierze „Żołnierz Królowej Madagaskaru” (napisany przez Juliana Tuwima), potem w „Buffo” i „Syrenie” (1948 - 1971).

Do swoich ról w niezliczonej ilości skeczów i monologów ten aktor zawsze przygotowywał się wyjątkowo starannie. Na przykład: kiedy miał wystąpić w roli sędziego w skeczu „Zieleniak”, Tadeusz Olsza przez kilka tygodni był stałym bywalcem sądu. Trud opłacił się. „Zieleniak” okazał się szlagierem, który długo bawił stołeczną publiczność. W czasie kontraktu z Syreną prezentował monologi i wykonywał piosenki w kabarecie Szpak (zał. przez Zenona Wiktorczyka w maju 1954 r.); równocześnie stale współpracował z Polskim Radiem i Telewizją („Kabaret Starszych Panów”). Występował na krajowych estradach, reżyserował spektakle rewiowe, m.in. „Cud w Buffo” i „Żebyśmy tylko zdrowi byli”.

W 1959 roku Uchwałą Rady Państwa Tadeusz Olsza został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. W 1966 roku Komitet FJN nadał Olszy Odznakę Tysiąclecia za działalność społeczną w obchodach Tysiąclecia Państwa Polskiego. W 1965 otrzymał tytuł członka zasłużonego ZASP-u. W tym samym roku, 24 października, obchodził jubileusz czterdziestopięciolecia, a 16 września 1971 - pięćdziesięciolecia pracy artystycznej.

Rozczarowany klimatem politycznym i rozgoryczony coraz bardziej jawnym artystycznym prześladowaniem, Tadeusz Olsza wyemigrował do Wielkiej Brytanii w lutym 1972 roku, gdzie wraz z żoną i najbliższą rodziną mieszkał do śmierci.