W.H. Auden

W.H. Auden (Wystan Hugh Auden; ur. 21 lutego 1907 w Yorku, zm. 29 września 1973 w Wiedniu) – poeta i pisarz angielski.

Urodził się w Yorku, wczesne dzieciństwo spędził w Birmingham. Od ósmego roku życia uczęszczał do szkół z internatem – w Surrey i Norfolk (Szkoła Greshama). Wychowywany w rodzinie anglikańskiej, jako kilkunastolatek porzucił wiarę.

Wykształcony w Oksfordzie, otrzymał niższy stopień naukowy (bakałarza) po trzech latach studiów. Następnie spędził rok w Berlinie. Tam zaczął wyrażać swój dotychczas skrywany homoseksualizm.

Po powrocie do Anglii uczył w szkołach dla chłopców. W tym okresie, pomiędzy 1930 a 1935 napisał najlepsze ze swych wczesnych wierszy miłosnych – This Lunar Beauty, Lay Your Sleeping Head, My Love, Fish in the Unruffled Lakes i Out on the Lawn I Lie in Bed. W 1935 r. ożenił się z Eriką Mann, córką Thomasa Manna – było to "papierowe małżeństwo", mające na celu umożliwienie Erice opuszczenie Rzeszy – oboje małżonkowie byli osobami homoseksualnymi.

Auden, podobnie jak George Orwell, Pablo Neruda i Ernest Hemingway, wyjechał na hiszpańską wojnę domową, aby wspierać republikanów. Już wcześniej był uważany za swoistego rzecznika środowisk lewicowo-liberalnych, ale nigdy nie wstąpił do partii komunistycznej. Przeżył tam wielkie rozczarowanie – po powrocie z Hiszpanii odciął się zupełnie od komunistów, odmawiał udziału w wiecach i prelekcjach.

Auden osiadł w 1939 r. w USA, a w 1946 otrzymał amerykańskie obywatelstwo. Było to źle przyjęte w obliczu rozpoczynającej się wojny i wpłynęło na pogorszenie jego reputacji także jako poety. W USA związał się ze swoim studentem Chesterem Kallmanem, byli razem prawie czterdzieści lat.

W 1948 r powrócił do Europy, podróżując po wielu krajach, spędzając jednak najwięcej czasu we Włoszech i Austrii. W latach 1956–1961 był profesorem poezji na Uniwersytecie w Oksfordzie. Zgodnie z tradycją, praca ta polega na wygłaszaniu nie więcej niż 3 wykładów rocznie i jest właściwie rodzajem stypendium umożliwiającego dostatnie i spokojne życie. W okresie swojej profesury Auden spędził w Oksfordzie nie więcej niż kilka tygodni. Dopiero w ostatnim roku swojego życia osiadł ostatecznie w Oksfordzie. Zmarł w Wiedniu 29 września 1973.

"Późny" Auden skoncentrował się na dłuższych utworach poetyckich, a poprzez rozległe lektury filozoficzne i teologiczne zbliżył się do chrześcijaństwa. Obok poezji tworzył także prace krytycznoliterackie i dramaty, współpracował również z muzykami.

Wiersze Audena na język polski tłumaczyli Stanisław Barańczak (m.in. 44 wiersze, Kraków 1994) oraz Leszek Elektorowicz, Anna Knight, Tomasz Paweł Röhrich, Jarosław Marek Rymkiewicz, Jan Rostworowski i Dariusz Sośnicki.

Wiersz Audena "Funeral Blues" został wykorzystany w filmie Cztery wesela i pogrzeb.