Powiedz o tym miejscu
pl

Indie wystrzeliły swą pierwszą sondę kosmiczną Chandrayaan-1 przeznaczoną do badań Księżyca

Nie ma jeszcze zdjęć z wydarzenia. Dodaj zdjęcie!
Data wydarzenia:
22.10.2008

Chandrayaan-1 (sanskryt चंद्रयान-1 – dosłownie księżycowy statek – 1) – pierwsza indyjska sonda kosmiczna i sztuczny satelita Księżyca. Sonda składała się z orbitera i niewielkiego lądownika (impaktora), który uderzył w powierzchnię Księżyca.

Cele misji

  • Przeprowadzenie obserwacji powierzchni Księżyca w zakresie promieniowania widzialnego, bliskiej podczerwieni i promieniowania rentgenowskiego o niskiej i wysokiej energii.
  • Wykonanie trójwymiarowej mapy powierzchni Księżyca o rozdzielczości 5 – 10 m.
  • Wykonanie map rozmieszczenia pierwiastków chemicznych i minerałów na Księżycu:
    • określenie rozmieszczenia magnezu, glinu, krzemu, wapnia, żelaza i tytanu z rozdzielczością 20 km;
    • określenie rozmieszczenia radonu, uranu i toru z rozdzielczością 40 km;
    • poszukiwanie izotopu ³He
    • poszukiwanie złóż lodu wodnego.
  • Zebranie doświadczenia niezbędnego do przeprowadzenia misji księżycowych, w tym w operowaniu sondą księżycową, jej instrumentami naukowymi, rakietą nośną, systemem łączności kosmicznej dalekiego zasięgu i pozostałą infrastrukturą naziemną misji.

Konstrukcja sondy

Sonda zbudowana została w oparciu o konstrukcję satelity meteorologicznego Kalpansat. Kadłub ma kształt sześcianu o długości boku 1,5 m. Do boku statku przymocowany jest pojedynczy panel baterii słonecznych o wymiarach 2,15 x 1,8 m dostarczający energii o mocy około 750 W. Ładuje on akumulatory litowo-jonowe o pojemności 36 Ah. Łączność z Ziemią w paśmie X zapewniała antena główna o średnicy 0,7 m. Sonda zaopatrzona jest w silnik główny o ciągu 440 N i zestaw 8 silników kontroli położenia o ciągu 22 N. Sonda jest stabilizowana trójosiowo. Na szczycie statku, do momentu jego uwolnienia, znajdował się lądownik (Moon Impact Probe) o masie około 35 kg i wymiarach 37,5 cm x 37,5 cm x 47,0 cm, zaopatrzony w niewielki silnik hamujący. Całkowita masa startowa sondy wynosiła 1380 kg, a po dotarciu na orbitę wokół Księżyca spadła do 675 kg.

Instrumenty naukowe
  • Terrain Mapping Camera (TMC) — panchromatyczna kamera stereoskopowa o rozdzielczości 5 m; obserwacje w zakresie długości fal 0,5 — 0,85 μm
  • Hyper-Spectral Imager (HySI) — hiperspektralna kamera obrazująca wykonująca mapy mineralogiczne; obserwacje w zakresie długości fal 0,4 — 0.92 μm
  • Infrared Spectrometer (SIR-2) — spektrometr podczerwieni wykonujący mapy mineralogiczne; obserwacje w zakresie długości fali 0,93 — 2,4 μm
  • Moon Mineralogy Mapper (M3) — spektrometr obrazujący wykonujący mapy mineralogiczne; obserwacje w zakresie długości fali 0,43 — 3,0 μm z maksymalną rozdzielczością spektralną 10 nm
  • Lunar Laser Ranging Instrument (LLRI) — wysokościomierz laserowy o dokładności pomiarów wysokości terenu wynoszącej 10 m
  • High Energy X-ray Spectrometer (HEX) — spektrometr promieniowania rentgenowskiego o wysokiej energii i promieniowania gamma mierzący zawartość ciężkich izotopów pierwiastków chemicznych; obserwacje w zakresie energii fal 20 — 250 keV
  • Chandrayaan-1 X-ray Spectrometer (C1XS) — spektrometr rentgenowski mierzący zawartość Mg, Al, Si, Ca, Fe i Ti; obserwacje w zakresie energii 1,0 — 10 keV
  • Solar X-ray Monitor (SXM) — spektrometr słonecznego promieniowania rentgenowskiego służący do kalibracji pomiarów spektrometru C1XS; obserwacje w zakresie energii 1 — 20 keV
  • Miniature Synthetic Aperture Radar (Mini-SAR) — radar obrazujący z aperturą syntetyczną; służył do poszukiwania depozytów lodu wodnego na dnie wiecznie zacienionych kraterów
  • Sub Kev Atom Reflecting Analyser (SARA) — analizator neutralnych atomów i monitor wiatru słonecznego; obserwacja wybitych z powierzchni Księżyca atomów neutralnych i anomalii magnetycznych
  • Radiation Dose Monitor (RADOM-7) — monitor promieniowania; służył do określenia dawek promieniowania jonizującego w otoczeniu Księżyca

Moon Impact Probe (MIP) — lądownik – impaktor wyposażono w dodatkowe trzy instrumenty:

  • wysokościomierz radarowy
  • kamerę
  • spektrometr masowy dokonujący pomiarów śladowej atmosfery księżycowej

Aparatura naukowa sondy powstała we współpracy międzynarodowej. Instrumenty TMC, HySI, LLRI, HEX i Moon Impact Probe powstały w Indiach. SIR-2, CIXS, SXM i SARA dostarczyła ESA (SIR-2, CIXS i SXM są kopią instrumentów, które odbyły lot na pokładzie europejskiej sondy SMART-1). Mini-SAR i M3 zostały dostarczone przez NASA. Instrument RADOM-7 zbudowała Bułgarska Akademia Nauk.

Przebieg misji

Po wyniesieniu z kosmodromu Sriharikota, 22 października 2008, sonda została wprowadzona początkowo na orbitę o perygeum wynoszącym 255 km, apogeum 22 860 km i nachyleniu 17,9°. W następnych dniach kilkakrotnie podniesione zostało apogeum orbity, aż do wejścia na wstępną orbitę eliptyczną wokół Księżyca.

23 października 2008 r. o godz. 03:30 UTC sonda wykonała pierwszy manewr podniesienia orbity, który zmienił jej parametry na 305 km x 37 900 km.

25 października o godz. 00:18 UTC orbita sondy została podniesiona do wysokości 336 km x 74 715 km.

26 października o godz. 01:38 UTC sonda wykonała manewr, po którym osiągnęła orbitę o parametrach 348 km x 164 600 km.

29 października o godz. 02:08 UTC orbita sondy została podniesiona do wysokości 465 km x 267 000 km.

3 listopada o godz. 23:26 UTC sonda została wprowadzona na trajektorię transferową do Księżyca, o apogeum wynoszącym około 380 000 km.

8 listopada o godz. 11:21 UTC sonda wykonała manewr wejścia na wstępną orbitę okołoksiężycową o peryselenium wynoszącym 504 km, aposelenium 7502 km i okresie obiegu około 11 h.

9 listopada o godz. 14:33 UTC peryselenium sondy zostało obniżone do 200 km, aposelenium pozostało na wysokości 7502 km, okres obiegu ok. 10,5 h.

10 listopada, o godz. 16:28 UTC, orbita sondy została obniżona do wysokości 187 km x 255 km.

11 listopada, o godz. 13:00 UTC, orbita sondy została obniżona do wysokości 101 km x 255 km.

12 listopada, o godz. 13:03 UTC, sonda wykonała manewr, po którym osiągnęła orbitę roboczą o parametrach 102 km x 103 km.

14 listopada, o godz. 14:36 UTC, od głównego statku odłączył się impaktor MIP, który po odpaleniu własnego silnika hamującego wszedł na trajektorię prowadzącą, po około 25 minutach samodzielnego lotu, do jego rozbicia o powierzchnię Księżyca. W trakcie opadania MIP pomiary wykonywane przez jego instrumenty, w tym fotografie powierzchni, były przekazywane na pokład Chandrayaan-1. Uderzenie w powierzchnię nastąpiło o godz. 15:01 UTC, w okolicach krateru Shackleton, w pobliżu południowego bieguna Księżyca.

Po wejściu na orbitę wokółksiężycową doszło do problemów z kontrolą termoregulacji sondy. W styczniu 2009 r. temperatura w jej wnętrzu wzrosła do 80 °C, przy temperaturze optymalnej dla urządzeń elektronicznych wynoszącej od 0 do 40 °C. 26 kwietnia 2009 r. awarii uległ szukacz gwiazd będący częścią systemu kontroli orientacji położenia sondy. Jego funkcję przejęły żyroskopy i mechanizm naprowadzania anteny. Awarii uległ także jeden z komputerów pokładowych (Bus Management Unit), który został zastąpiony przez urządzenie zapasowe.

19 maja 2009 r. orbita sondy została podwyższona do wysokości 200 km nad powierzchnią Księżyca.

20 sierpnia Chandrayaan-1 wykonał wspólny eksperyment z amerykańską sondą Lunar Reconnaissance Orbiter (LRO). Radar Mini-SAR na pokładzie sondy Chandrayaan-1 posłużył do wysłania sygnałów radarowych do wnętrza stale zacienionego krateru Erlanger w okolicy północnego bieguna Księżyca. Odbite od jego powierzchni fale miały być jednocześnie odbierane przez radar na pokładzie LRO. Eksperyment zakończył się jednak niepowodzeniem z powodu problemów z utrzymaniem właściwej orientacji sondy Chandrayaan-1.

28 sierpnia 2009 r. o godz. 20:00 UTC kontakt radiowy z sondą Chandrayaan-1 został nagle utracony. Ogłoszono zakończenie misji.

Chandrayaan-1 funkcjonował na orbicie wokół Księżyca przez 293 dni, więc mniej niż połowę czasu misji, mającej trwać dwa lata. Sonda wykonała ponad 70 000 zdjęć oraz zebrała dane o zawartości minerałów i pierwiastków chemicznych na powierzchni Księżyca. Kamery TMC i HySI objęły obserwacjami około 70%, natomiast spektrometr M3 ponad 95% powierzchni Księżyca. 25 września 2009 r. w czasopiśmie Science zostało ogłoszone odkrycie przez instrument M3 linii absorpcyjnych na powierzchni Księżyca w zakresie 2,8 – 3,0 µm charakterystycznych dla cząsteczek wody i grupy hydroksylowej.

 

Powiązane wydarzenia

OsobaData wydarzeniaJęzyk
1Japan becomes the 5th country to land a spacecraft on the moonJapan becomes the 5th country to land a spacecraft on the moon20.01.2024en, lv
2Indija kļūst par 4. valsti pasaulē, kurai izdodas uz Mēness nosēdināt tā virsmas izpētes robotuIndija kļūst par 4. valsti pasaulē, kurai izdodas uz Mēness nosēdināt tā virsmas izpētes robotu23.08.2023lv
3Kosmosā tiek palaists Džeimsa Veba kosmiskais teleskopsKosmosā tiek palaists Džeimsa Veba kosmiskais teleskops25.12.2021lv
4ASV zinātniekiem pirmoreiz cilvēces vēsturē izdevies pacelt lidojumā nelielu helikopteru uz citas planētas- uz Marsa. Ingenuity ASV zinātniekiem pirmoreiz cilvēces vēsturē izdevies pacelt lidojumā nelielu helikopteru uz citas planētas- uz Marsa. Ingenuity 19.04.2021lv
5Uz Marsu tiek palaists NASA robots Perseverance kādreiz tur eksistējušas dzīvības pazīmju meklēšanaiUz Marsu tiek palaists NASA robots Perseverance kādreiz tur eksistējušas dzīvības pazīmju meklēšanai30.07.2020lv
6Japānas imperators Akihito atkāpjas no Japānas troņa pēc 31 gada valdīšanas Japānas imperators Akihito atkāpjas no Japānas troņa pēc 31 gada valdīšanas 30.04.2019lv
7Pirmais auto uz Mēness virsmas. ElektromobīlisPirmais auto uz Mēness virsmas. Elektromobīlis30.07.1971lv
8Uz Mēness tiek nosēdināts PSRS "robots"- LunohodsUz Mēness tiek nosēdināts PSRS "robots"- Lunohods17.11.1970lv
9Soviet Space Dogs: Damka and Krasavka returns safe from the spaceSoviet Space Dogs: Damka and Krasavka returns safe from the space22.12.1960en, ru
10Wystrzelono radziecki statek kosmiczny Sputnik 2 z psami Biełką i Striełką na pokładzieWystrzelono radziecki statek kosmiczny Sputnik 2 z psami Biełką i Striełką na pokładzie19.08.1960en, pl, ru
11 Luna II, a Soviet space probe, became the first human-made object to land on the moon Luna II, a Soviet space probe, became the first human-made object to land on the moon14.09.1959en, lv
12The first rocket Bumper 2, is launched from Cape Canaveral, Florida. An experimental, two-stage rocket made from a V-2 missile topped with a WAC Corporal sounding rocketThe first rocket Bumper 2, is launched from Cape Canaveral, Florida. An experimental, two-stage rocket made from a V-2 missile topped with a WAC Corporal sounding rocket24.07.1950en, lv
13The "Big Bang theory" of the origin of the universe proposed in the academic journal Physical ReviewThe "Big Bang theory" of the origin of the universe proposed in the academic journal Physical Review01.04.1948en, lv
14Kamikadzes. Pirmais japāņu kamikadzes uzbrukums sabiedroto - Austrālijas kuģim "Australia" 2. Pasaules karāKamikadzes. Pirmais japāņu kamikadzes uzbrukums sabiedroto - Austrālijas kuģim "Australia" 2. Pasaules karā21.10.1944lv
15Prezydent Thomas Woodrow Wilson podpisał ustawę powołującą System Rezerwy Federalnej Stanów ZjednoczonychPrezydent Thomas Woodrow Wilson podpisał ustawę powołującą System Rezerwy Federalnej Stanów Zjednoczonych23.12.1913en, lv, pl, ru

Mapa

Źródła: wikipedia.org

    Tagi