Powiedz o tym miejscu
pl

Dokonano oblotu samolotu myśliwskiego MiG-29

Nie ma jeszcze zdjęć z wydarzenia. Dodaj zdjęcie!
Data wydarzenia:
06.10.1977

MiG-29 (ros. МиГ-29) (oznaczenie NATO Fulcrum) – rosyjski współczesny myśliwiec frontowy.

Historia

Samolot odrzutowy MiG-29 zaprojektowano w 1972 r., w celu wymiany samolotów typu MiG-21 i MiG-23 na nowocześniejsze. Samolot miał być tzw. lekkim myśliwcem frontowym, uzupełniającym ciężki myśliwiec przewagi powietrznej Su-27. W konstrukcji skoncentrowano się na osiągnięciu dobrych parametrów lotnych i manewrowych uzyskanych drogą dopracowania koncepcji aerodynamicznej.

Pierwszy prototyp wzniósł się w powietrze 6 października 1977 roku, a pierwsze seryjne samoloty MiG-29 9.12 ("Fulcrum-A") weszły do służby w 1984 r.

Wersja 9.12 produkowana była również w dwóch słabiej wyposażonych wersjach eksportowych. Wersja 9.12A przeznaczona na eksport do krajów Układu Warszawskiego (m.in. Polska, Czechosłowacja, NRD, Rumunia). Pozbawiona była kilku trybów pracy radaru, a inne różnice dotyczyły także radiostacji, układu identyfikacji "swój-obcy", systemu nawigacji. Wersja 9.12B była eksportowana poza Układ Warszawski - zakupiły ją m.in. Irak i Peru, a także - po rozpadzie Układu Warszawskiego - w 1993 r. Węgry.

W 1990 r. Siły Powietrzne ZSRR przestały kupować MiG-29, przez co zaprzestano produkcji seryjnej. Samolot jednak wciąż rozwijano. Powstała głęboko zmodernizowana wielozadaniowa wersja MiG-29M ("Fulcrum-E") , później przeznaczona na lotniskowiec pokładowa wersja MiG-29K. Obie wersje posiadały zarówno zmiany w wewnętrznym wyposażeniu jak i w samym płatowcu. Samolot od poprzednika różnią większe płytowe stery wysokości, ostra krawędź natarcia skrzydeł pasmowych, zupełnie inny hamulec aerodynamiczny, brak dodatkowych wlotów powietrza na górnej powierzchni skrzydeł pasmowych oraz regulowane główne wloty powietrza. z Obecnie samolot wciąż jest modernizowany. Nowa wersja MiG-29OVT znana również jako MiG-35 potrafi zmieniać kierunek wektora siły ciągu we wszystkich trzech wymiarach tzw. ciąg wektorowany.

Konstrukcja

W samolocie zastosowano tzw. skrzydła pasmowe - o dużym skosie przy kadłubie i mniejszym w zasadniczej części o obrysie trapezowym. Wraz z klapami przednimi zapewniają one stateczność i sterowność także przy dużych kątach natarcia (do 80 stopni). MiG-29 i Su-27 były pierwszymi radzieckimi samolotami taktycznymi, w których zastosowano turboodrzutowe silniki dwuprzepływowe. W przypadku MiG-29 był to silnik RD-33 zaprojektowany w Biurze Doświadczalno-Konstrukcyjnym Izotowa. Radar OI-93 był pierwszym w ZSRR radarem dopplerowskim mogącym śledzić cele na tle ziemi.

Wyposażenie
  • W wersji Mig-29 (9-12):

Radar S-29 Topaz w którym odległość wykrycia samolotu myśliwskiego wynosi 70 km z przedniej półsfery i 35 km z tylnej. Może śledzić jednocześnie 10 celów i naprowadzać rakiety na jeden z nich. System opto-elektroniczny OEPrNk-29 o zasięgu śledzenia 18 km. Celownik nahełmowy Szczel-3UM który pozwala na szybkie wskazywanie celów do śledzenia systemowi radiolokacyjnemu i termicznemu. System zakłóceń pasywnych 20SP z dwiema kasetami po 30 nabojów oraz wbudowana w płatowiec stacja zakłóceń aktywnych.

  • W wersji Mig-29M:

Zmieniono radar na S-29M Żuk o zasięgu wykrycia samolotu myśliwskiego 90 km z przedniej półsfery i 40 km z tylnej. Radar może śledzić 10 celów i naprowadzać rakiety na 4 z nich. Zmodernizowany system opto-elektroniczny o zasięgu wykrycia celu 30 km.

Uzbrojenie

Działko GSz-301 wbudowane w lewy napływ skrzydła, uzbrojenie podwieszane jest na 6 węzłach uzbrojenia. Łączny udźwig uzbrojenia 2000 kg, a w wersji M na 9 węzłach uzbrojenia o łącznym udźwigu 5500 kg.

Przeciwko celom powietrznym: pociski powietrze-powietrze R-27R, R-27T, R-60M i R-73. Mig-29M dodatkowo R-27ER i R-27ET i R-77.

Przeciwko celom naziemnym: 500 kg bomb lotniczych, kasety bombowe KMGU-2, pociski niekierowane S-24, S-8. W wersji Mig-29M rakiety powietrze-ziemia Ch-25ML/MP, Ch-29L/T, Ch-31A/P, bomby kierowane KAB-500Kr.

Napęd

Dwa silniki dwuprzepływowe z dopalaniem RD-33 o ciągu 49,4 kN każdy (81,39 kN z dopalaniem). W wersji MiG-29M wzmocniona wersja silnika – RD-33K o ciągu z dopalaniem 86,29 kN. Silnik ten ma nową sprężarkę niskiego ciśnienia.

Podstawowe wersje

  • NATO: "Fulcrum-A"
    • MiG-29 (izdielije 9.11) – prototypy.
    • MiG-29 (izdielije 9.12) – pierwsza seria produkcyjna dla ZSRR z radarem N019 Rubin, pierwsze dostawy w 1980.
    • MiG-29 (izdielije 9.12A) – wersja dla krajów z Układu Warszawskiego z uproszczonym radarem, systemem IFF (swój-obcy) i systemem wymiany danych, na zachodzie zwyczajowo określane nieoficjalnie MiG-29A dla ułatwienia identyfikacji (MiG-29A stosowane są czasem do wszystkich Fulcrum-A, by odróżnić generację).
    • MiG-29 (izdielije 9.12B) – wersja dla krajów spoza Układu Warszawskiego (w tym zniszczone w walce samoloty Jugosławii i Iraku), zubożały radar, brak IFF i wymiany danych, na zachodzie nieoficjalnie oznaczane MiG-29B, najliczniej produkowane, około 800 sztuk wersji 9.12A i B.
  • NATO: "Fulcrum-B"
    • MiG-29UB (izdielije 9.51) – oblatana w 1981 wersja treningowa, dwumiejscowa, pozbawiona radaru, przenosił tylko pociski naprowadzane termicznie.
  • NATO: "Fulcrum-C"
    • MiG-29 (izdielije 9.13) – produkowany od 1986, w stosunku do 9.12 wyróżnia się wypukłym grzbietem kadłuba kryjącym stację zakłóceniową Gardenia. Dodatkowo zabierał więcej paliwa w powiększonym kadłubie oraz mógł przenosić dwa podskrzydłowe zbiorniki z paliwem. Wyprodukowano 550 sztuk.
    • MiG-29S (izdielije 9.13S) – produkowany od 1994 ulepszony 9.13, nowy SKO z radarem N019M Topaz, pociski R-77 i R-27E, ulepszony IRST, komputer i oprogramowanie, mógł śledzić w tym samym czasie 10 celi powietrznych i atakować dwa z nich, możliwość atakowania celów powierzchniowych, wyprodukowano 48 sztuk.
    • MiG-29SE (izdielije 9.13SE) – modernizacja starszych egzemplarzy do standardu 9.13S z radarem N019M Topaz, dodatkowo z wyświetlaczem wielofunkcyjnym.
    • MiG-29SM (izdielije 9.13M) – modyfikacja wprowadzająca możliwość używania kierowanego uzbrojenia powietrze-ziemia, w tym rakiet Ch-29T, Ch-31A, Ch-31P lub bomb KAB-500Kr naprowadzanych optoelektonicznie oraz posiadająca nowy wyświetlacz wielofunkcyjny w kokpicie samolotu.
    • MiG-29 (izdielije 9.14) – dwa prototypy z 1985 przenoszące bomby i pociski klasy powietrze-ziemia naprowadzane laserowo lub telewizyjnie.
    • MiG-29E (izdielije 9.21) – prototyp z cyfrowym kokpitem.
    • MiG-29N/NUB (izdielije 9.12N) – zmodernizowane malezyjskie 9.12, w tym przeskalowanie przyrządów, integracja z R-77 i instalacja do tankowania w locie.
  • NATO: "Fulcrum-D"
    • MiG-29K (izdielije 9.31) - wersja dla lotniskowców, dwa prototypy oblatano w 1988 i testowano na okręcie Admirał Kuzniecow, planowany jako pokładowy samolot wielozadaniowy, bazował na MiG-29M, z racji oszczędności wprowadzono tylko Su-27K (Su-33).
    • MiG-29K (izdielije 9.41) - głęboko zmodernizowana wersja wielozadaniowa na bazie MiG-29SMT dla Indian Navy (później także dla WMF), zamówiona w 2004 wraz z lotniskowcem Admirał Gorszkow, podwójna owiewka identyczna z wariantem dwumiejscowym, ale zabiera więcej paliwa od wersji KUB, powiększone klapy, nowa wewnętrzna instalacja do pobierania paliwa w locie (zastąpiła "malezyjską" z SMT), silnik RD-33MK z ciągiem do 88,3 kN nie wydziela ciemnych spalin, wielofunkcyjny radar Żuk-ME, szklany kokpit, dodano też wytwornicę tlenu.
    • MiG-29KUB (izdielije 9.47) - wersja dwumiejscowa MiG-29K, różna od MiG-29UB, posiada radar i wszystkie zdolności bojowe, oblatany w 2008.
  • NATO: "Fulcrum-E"
  • MiG-29M (izdielije 9.15) – rozwijany od 1986 samolot wielozadaniowy z fly-by-wire, większy o 38% zapas paliwa w kadłubie w porównaniu do wczesnych wersji, 9 podwieszeń, radar N010 Żuk, silnik RD33K, nowe pociski naprowadzane aktywnie R-77, wielokrotnie wzrosła skuteczność w atakowaniu celów powierzchniowych w porównaniu do serii 9.12 i 9.13, pociski powietrze-ziemia: Ch-25, Ch-29, Ch-31A, Ch-31P. Na wszystkich samolotach serii MiG-29M i K nie stosowano górnych wlotów powietrza. Samolot pokryty jest materiałami pochłaniającym promieniowanie elektromagnetyczne.
    • MiG-29M (izdielije 9.61) – wersja wielozadaniowa na bazie MiG-29K 9.41 (wersja lądowa o tym samym wyglądzie, duże klapy, brak składanych skrzydeł) oferowana na eksport. Syria zamówiła 24 MiG-29M/M2, pierwsze egzemplarze oblatano w 2012, dostawy zablokowało embargo. Te egzemplarze nie wyposażono w instalację do pobierania paliwa w locie. Producent planuje dostarczyć 12 sztuk w 2017 roku. W 2015 roku Egipt zgodził się na zakup 46 sztuk.
    • MiG-29M2 (izdielije 9.67) – dwumiejscowy myśliwiec wielozadaniowy, zewnętrznie jak MiG-29KUB.
    • MiG-29SMT (izdielije 9.17) – propozycja modernizacji, radar N019MP, szklany kokpit, duży garb mieszczący dodatkowy zbiornik paliwa (stąd litera "T", "SM" oznacza zmodernizowany).
    • MiG-29SMT (izdielije 9.18/9.19) – samolot wielozadaniowy, oferowany jako modernizacja. Radar Żuk-ME, szklany kokpit, tradycyjna owiewka kokpitu, wersja z garbem (zbiornikiem paliwa) to 9.19, instalacja do tankowania z MiG-29N. Algieria odrzuciła partię 15 nowych samolotów 9.19, trafiły one do lotnictwa FR (28 SMT 9.19 i 6 UBT), nabywcy podobnych wersji modernizacyjnych to Peru (SMP), Indie (UPG) i Jemen (SMT).
    • MiG-29UPG (izdielije 9.20) – odmiana SMT dla Indii (systemy i uzbrojenie jak z MiG-29K), radar N010ME Żuk-M2E, nowa awionika, OLS-UEM IRST, silnik RD-33 serii 3, dodatkowy zbiornik paliwa.
    • MiG-29UBT (izdielije 9.52/9.53) – modernizacja samolotów dwumiejscowych UB do SMT 9.17/9.18 (9.19), znani klienci to Jemen, Peru, Indie i Rosja (nowe samoloty algierskie), stosowane też oznaczenie MiG-29UB 9.51T.
  • NATO: "Fulcrum-F"
    • MiG-35 – rozwijany myśliwiec generacji "4,5" ("4++" w Rosji) na bazie MiG-29M, radar Żuk-AE z aktywnym skanowaniem. Oferowane Indiom jako MiG-29MRCA, dla celów marketingowych zrezygnowano z oznaczenia MiG-29. Brak nabywców.

Użycie

Był używany przez lotnictwo Iraku w czasie wojny w Zatoce Perskiej a także Jugosławię w czasie operacji NATO Allied Force. Prawdopodobnie były także wykorzystywane przez siły federalne w Czeczenii. Pozostaje jednym z głównych towarów eksportowych Rosji, w ostatnich latach szereg tych samolotów dostarczono do Indii i Syrii.

Samolot jest używany przez ukraińskie siły ATO do tłumienia prorosyjskiej rebelii w Donbasie. Jak dotąd rebelianci zestrzelili dwie maszyny.

Służba w lotnictwie polskim

Pierwsza prezentacja samolotu myśliwskiego MiG-29 dla polskiej delegacji wojskowej odbyła się w październiku 1985 r. Delegacji przewodniczył Szef Techniki Lotniczej generał Mieczysław Sikorski. Praktyczny pokaz samolotu na ziemi i w powietrzu miał miejsce na podmoskiewskim lotnisku Kubinka. Strona polska była wówczas zainteresowana zakupem 36 jednomiejscowych samolotów bojowych MiG-29 i 6 dwumiejscowych samolotów szkolno-bojowych MiG-29UB, które miały być wprowadzone do wyposażenia dwóch pułków lotnictwa myśliwskiego Wojsk Obrony Powietrznej Kraju (1.plm OPK - Mińsk Mazowiecki, 1.Korpus OPK i 62.plm OPK - Poznań-Krzesiny, 3.Korpus OPK). W dwa lata później Ministerstwo Obrony Narodowej złożyło w ZSRR oficjalne zamówienie na pierwsze dziewięć samolotów bojowych MiG-29 i trzy samoloty szkolno-bojowe MiG-29UB. Następnie zamówiono pięć kolejnych egzemplarzy. Od 1989 roku używany przez Siły Powietrzne Rzeczypospolitej Polskiej. W lutym na przeszkolenie do ZSRR wysłano sześćdziesiąt osób, mających w przyszłości zajmować się wykorzystaniem nowych myśliwców. Grupę dwunastu starannie wyselekcjonowanych pilotów stanowili:

  • płk Jerzy Pacześniak
  • ppłk Zenon Kida
  • mjr Ryszard Bruździak
  • mjr Czesław Ciodyk
  • kpt. Ireneusz Piasecki
  • por. Henryk Chołuj
  • por. Waldemar Łubowski
  • kpt. Marian Zięba
  • por. Wiesław Rec
  • por. Jacek Wojtaszczyk
  • Szkolenie prowadzone we Frunze trwało trzy miesiące i było to zarazem pierwsze i ostatnie szkolenie polskich pilotów samolotów myśliwskich MiG-29 w ZSRR. Wyszkoleni zostali tam instruktorzy, którzy następnie sami przeszkalali kolejne grupy w kraju.

    W okresie 1989 – 1990 Rosjanie dostarczyli 12 fabrycznie nowych myśliwców (9 bojowych oraz 3 szkolno-bojowe). Łącznie siedem maszyn znalazło się na wyposażeniu w lipcu i sierpniu 1989 r. 1 eskadry 1 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego z Mińska Mazowieckiego. Trzy maszyny w 1997 roku wysłano tymczasowo do Izraela w celu zbadania ich możliwości bojowych przez tamtejsze siły powietrzne. Następnie pięć samolotów przyleciało w październiku 1990 roku. Do dostawy kolejnych pięciu MiG-29 już nie doszło (pomimo nacisków strony radzieckiej). Pierwszy dyżur bojowy na nowych myśliwcach w Mińsku Mazowieckim miał miejsce w styczniu 1992 roku.

    W 1995 roku Polska pozyskała 10 w niewielkim stopniu wyeksploatowanych maszyn (9 bojowych i jedną szkolno-bojową) od Czech, przekazując w zamian 11 śmigłowców PZL W-3 Sokół. Weszły one na wyposażenie 2 eskadry 1 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego. Samoloty dostarczono na początku 1996 r. W grudniu 2001 r. w związku z dostosowywaniem struktur do wymogów NATO 1 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego przeformowany został w 1 Eskadrę Lotnictwa Taktycznego oraz 23 Bazę Lotniczą. Samoloty MiG-29 służą w 1 Eskadrze Lotnictwa Taktycznego po dziś dzień. Wojska Lotnicze i Obrony Powietrznej dysponowały od tego momentu 18 jednomiejscowymi samolotami bojowymi i 4 dwumiejscowymi samolotami szkolno-bojowymi.

    W chwili przystąpienia Polski do Sojuszu Północnoatlantyckiego w wyposażeniu było 8 myśliwców MiG-29 dostosowanych do działania w ramach Sił Natychmiastowego Reagowania NATO (w zintegrowanym systemie obrony powietrznej)

We wrześniu 2003, za symboliczną opłatę 1€ za sztukę, w związku z wycofaniem ze służby Polska odkupiła od Luftwaffe 23 używane maszyny (25-letnie). Ze względu na różnice w wyposażeniu oraz znaczne zużycie podjęto decyzję o włączeniu do służby jedynie 14 znajdujących się w najlepszym stanie maszyn, wszystkie w standardzie ICAO I (niemieckie maszyny przeszły modernizacje, część w mniejszym zakresie ICAO I, część w większym ICAO II, przewidującym m.in. instalację dodatkowych zbiorników podwieszanych oraz przeskalowanie przyrządów na miary anglosaskie). Modernizacje i remonty przeprowadzone zostały w Wojskowych Zakładach Lotniczych nr 2 w Bydgoszczy oraz w Wojskowych Zakładach Lotniczych nr 4 w Warszawie. Poniemieckie MiGi-29 otrzymała 41 Eskadra Lotnictwa Taktycznego z Malborka, latająca do tej pory na samolotach MiG-21MF. Dostawę w czterech transzach zrealizowano w okresie od września 2003 do sierpnia 2004r. Ostatecznie jedynie czternaście niemieckich samolotów trafiło do Malborka, ale trzy z nich wkrótce zostały wycofane. Z tego powodu 41.eskadra lotnictwa taktycznego z Malborka została uzupełniona pięcioma samolotami bojowymi z 1. eskadry lotnictwa taktycznego z Mińska Mazowieckiego. Pierwszy dyżur na myśliwcach MiG-29 w Malborku pełniono w październiku 2006r. Obecnie polskie lotnictwo użytkuje łącznie 31 maszyn bojowych MiG-29 9.12 oraz szkolno-bojowych MiG-29UB 9.51.

W 2004 i 2005 roku maszyny 41 eskadry przeszły program remontów i modernizacji pod kryptonimem „Kurpie”, pozwalający na eksploatację maszyn przez następnych 7 lat (stąd eksploatacja MiG-29 w 41 eskadrze planowana była do roku 2012). Maszyny 1 eskadry podobną modernizację przeszły wcześniej, natomiast zgodnie z podpisaną umową do 2014 roku 16 samolotów myśliwskich z 23. Bazy Lotnictwa Taktycznego w Mińsku Mazowieckim przejdzie modernizację w bydgoskich Wojskowych Zakładach Lotniczych nr 2. Jest to trzynaście maszyn w jednomiejscowej wersji i trzy maszyny dwumiejscowe, zmodernizowane za około 126 milionów złotych. Ciągle niejasna pozostaje sytuacja rozleglejszej modernizacji (do wersji SD) i wydłużenia resursu płatowców (do lat 2020-25), proponowanego przez RSK MiG.

Samoloty 1 eskadry ponadstandardowe wyposażenie wersji 9.12 wyposażone zostały w systemy nawigacji Rockwell Collins ANV-241MMR VOR/ILS oraz AN/ARN-153 (TCN 500) TACAN, (cywilny) odbiornik GPS Trimble 2101AP, urządzenie ostrzegania o opromieniowaniu wiązką radarową Thompson-CSF SB-14, polski system identyfikacji swój-obcy (IFF) Radwar SC-10 Suprasl oraz cyfrowy pulpit sterowania R-862 do radiostacji VHF/UHF Unimor-Radiocom RS 6113-2. Poza tym maszyny otrzymały światła antykolizyjne oraz nowy, natowski kamuflaż. Systemy nawigacyjne GPS, TACAN i VOR/ILS zostały zintegrowane z systemem nawigacyjnym samolotu poprzez interfejs TGR-29A.

Egzemplarze muzealne
  • MiG-29UB o numerze bocznym "4115" jest eksponowany w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie. Samolot trafił do muzeum w 2008 r. stając się pierwszym eksponatem w ramach projektu muzealnego "NATO 1949–2009" realizowanego przez Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie. Celem projektu jest stworzenie stałej ekspozycji statków powietrznych w barwach państw członkowskich Sojuszu NATO.
  • MiG-29G o numerze bocznym "4111" jest eksponowany w Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. Samolot trafił do muzeum w kwietniu 2008 roku.. Kabina samolotu jest otwierana dla zwiedzających podczas imprez okolicznościowych organizowanych w muzeum.
  • MiG-29 o numerze bocznym "4119" jest eksponowany w Muzeum Wojsk Lądowych w Bydgoszczy. Samolot został dostarczony kiedy instytucja ta działała jako Pomorskie Muzeum Wojskowe.
  • MiG-29 o numerze bocznym "4109" jest eksponowany w Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie.
Inne zachowane egzemplarze
  • MiG-29 o numerze bocznym "2001" znajduje się na terenie Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Chełmie w woj. lubelskim. Nr boczny "2001" symbolizuje rok powstania uczelni, w Siłach Powietrznych RP samolot ten posiadał numer boczny "4107".
  • MiG-29 o numerze bocznym "4114" trafił na lotnisko Bemowo w Warszawie i służy w celach szkoleniowych studentom Wydziału Mechatroniki i Lotnictwa Wojskowej Akademii Technicznej, samolot nie jest dostępny dla osób postronnych.
  • MiG-29 o numerze bocznym "4008" trafił do Politechniki Wrocławskiej gdzie jest wykorzystywany jako pomoc naukowa od lipca 2011 roku.
Inni użytkownicy

 Algieria (~30 sztuk)

 
  • Algierskie Siły Powietrzne - 23 MiG-29 9.13 i 8 MiG-29UB 9.51 dostarczonych z Białorusi między 1997 i 2002, kolejnych 5 od Ukrainy w 2002, w 2006 zamówiono 28 MiG-29SMT 9.19 i 6 MiG-29UB 9.53, samoloty posiadały nawet algierskie malowanie, ich jakość została zakwestionowana - samoloty miały zerowy nalot, ale ich kadłuby wyprodukowano w latach 90., zwrócono je Rosji, w zamian kupując Su-30MKA.

 Azerbejdżan (~13 sztuk)

  • 17 maszyn odkupiono w 2007 od Ukrainy, od 13 do 22 może być w służbie, prawdopodobnie wersja 9.13, jeden MiG-29UB utracono.

 Bangladesz (6 MiG-29 9.12SE, 2 MiG-29UB)

  • W 1999 i 2000 roku odebrano sześć MiG-29 9.12SE i dwa MiG-29UB 9.51.

 Białoruś (25 MiG-29/UB, 13 MiG-29BM/UBM)

  • Siły Powietrzne Republiki Białorusi - ok. 92 odziedziczono po ZSRR, wśród nich wiele w wersji 9.13, część zmodernizowano do standardu MiG-29BM/UBM, wiele wyeksportowano.

 Bułgaria (12 MiG-29 9.12A, 3 MiG-29UB)

  • Bułgarskie Siły Powietrzne - od końca lat 80. odebrano 18 MiG-29 9.12A (jeden utracono) i cztery MiG-29UB 9.51.

 Erytrea (8 MiG-29S/SMT/UB)

  • ok. 4 MiG-29A, 4 MiG-29S i 2 MiG-29UB używane rosyjskie samoloty kupione w 1998 roku, wraz z nimi pociski R-73, użyte w wojnie z Etiopią w 1999, gdzie utracono dwa. Po 2000 roku dostarczono dwa kolejne MiG-29S i dwa MiG-29SMT 9.18.

 Indie (68 MiG-29B/S/UB, 22 MiG-29K/KUB + 23 zamówione)

  • Indian Air Force (IAF) - pierwszy odbiorca eksportowy, od 1986 do 1995 odebrano 80 sztuk (dane przybliżone): 45 MiG-29 9.12B, 28 MiG-29 9.13, 8 MiG-29 9.13S, 7 MiG-29UB 9.51, lokalne oznaczenie to Baaz (Jastrząb). W czasie konfliktu z Pakistanem w 1999 roku MiGi zapewniały eskortę dla Dassault Mirage 2000H. 12 sztuk utracono w wypadkach. Za 964 mln USD 62 samoloty modernizowane są do wersji UPG.
  • Indian Navy - Indie reaktywowały wersję MiG-29K dla lotniskowca Admirał Gorszkow, pierwszy kontrakt wart 526 mln USD z 2004 roku zawierał 12 MiG-29K 9.41 i 4 MiG-29KUB 9.47. Pierwsze cztery sztuki dostarczono 4 grudnia 2009. Jeden MiG-29KUB z pierwszej partii rozbito przed dostarczeniem. Druga umowa na 29 sztuk za 1,2 mld USD została podpisana w marcu 2010. Dostawy drugiej serii rozpoczęto w grudniu 2012.

 Iran (26 MiG-29 9.12B/9.51)

 
  • Siły Powietrzne Islamskiej Republiki Iranu (IRIAF) - 18 MiG-29 9.12B i 6 MiG-29UB 9.51 sprowadzono z ZSRR w dwóch partiach w 1990 i 1991 roku, na podstawie umowy z 1989, Irakowi nie zwrócono czterech sztuk wprowadzonych do służby w IRIAF: 3-6132, 3-6133, 3-6104 (9.12B), 3-6307 (9.51B/UB). Dwie sztuki utracono w wypadkach.

 Jemen (16 MiG-29SMT 9.18, 4 MiG-29UBT 9.53)

  • Jemeńskie Siły Powietrzne - w latach 90. wypożyczono eskadrę mołdawskich MiGów, pięć lub sześć z nich odkupiono, w 2001 zamówiono kolejne maszyny z Rosji, wszystkie zmodernizowane do wersji SMT.

 Kazachstan (~20 sztuk)

  • Po ZSRR przejęto 12 MiG-29 9.12 i 2 MiG-29UB 9.51, w 1995 z Rosji dostarczono 18 MiG-29 i 4 MiG-29UB.

 Korea Północna (~25 sztuk)

  • Północnokoreańskie Siły Powietrzne - od 1988 jest używanych od 25 do 45 sztuk, prawdopodobnie w wersji 9.12B i kilka UB.

 Kuba (~3 sztuki)

  • Fuerzas Armadas Revolucionarias - w 1990 odebrano 12 myśliwców (prawdopodobnie 9.12B) i dwa szkolno-bojowe MiG-29UB.

 Malezja (16 MiG-29N/NUB)

 
  • Tentera Udara DiRaja Malaysia (RMAF) - w 1995 odebrano 16 MiG-29 9.12SD (dwa utracono) i 2 MiG-29UB 9.51, krótko po dostarczeniu zmodernizowane je do wersji N/NUB.

 Mjanma (20 MiG-29B, 6 MiG-29SE 4 MiG-29UB)

  • Tatmadaw Lei: W 2001 zakupiono za 130 mln USD używane 10 MiG-29 9.12B i 2 MiG-29UB 9.51 , za 570 mln USD zamówiono 10 MIG-29B, 6 SE, 4 UB , dostarczone w latach 2011-2013.

 Peru (8 MiG-29, 3 MiG-29SE , 6 MiG-29SMP, 2 MiG-29UBP)

  • Fuerza Aérea del Perú (FAP) - w 1996 od Białorusi zakupiono 16 MiG-29 9.13 (2 utracono) i 2 MiG-29UB 9.51, zmodernizowano je w Rosji oraz dokupiono trzy MiG-29SE 9.13SE. Osiem sztuk zmodernizowano do wersji SMP/UBP, dostarczono je w 2012.

 Rosja (156 MiG-29/S/UB, 34 MiG-29SMT + 24 MiG-29K/KUB zamówione)

  • Wojenno-Wozdusznyje Siły Rossii (WWS) - w służbie pozostaje około 150 MiG-29 różnych wersji oraz 28 MiG-29SMT 9.18 i 6 MiG-29UB 9.53, do 2009 wykorzystywano nawet 291 samolotów.
  • Wojenno-Morskoj Fłot Rossii (WMF) - zamówiono 24 MiG-29K 9.41/KUB 9.47, mają zastąpić Su-33.

 Serbia (3 MiG-29 9.12B, 1 MiG-29UB)

 
  • Vazduhoplovstvo i protivvazdušna - z pięciu sztuk, które przetrwały działania NATO jeden rozbito w 2009.

 Słowacja (10 MiG-29AS, 2 MiG-29UBS)

  • Vzdušné sily Ozbrojených síl Slovenskej republiky - 9 9.12A i 1 9.51 odziedziczone, za umorzenie długów przejęto od Rosji 12 9.12(A) i dwa 9.51 (łącznie 24 samoloty), 3 utracono, 12 sztuk zmodernizowano do wersji 9.12SD, czyli zgodności z NATO, prace wykonano na Słowacji.

 Sudan (10 MiG-29 9.13SE, 2 MiG-29UB)

  • Sudańskie Siły Powietrzne - W 2004 odebrano 12 myśliwców 9.13SE i dwa dwumiejscowe MiG-29UB 9.51.

 Syria (~40 sztuk)

  • Od 1987 roku dostarczono prawdopodobnie 48 MiG-29 9.12B/UB 9.51, możliwe że liczba była większa. W 2007 zamówiono 24 nowe MiG-29M/M2, ale ich dostawy od 2011, podobnie jak zamówionych Jak-130 zablokowała wojna domowa. Prawdopodobnie część syryjskich MiGów-29, tuż przed wojną domową, została zmodernizowana przez Rosję do standardu SM, z tą różnicą, że bazą jest płatowiec MiGa-29 9.12, a nie 9.13. Zmodyfikowane w ten sposób samoloty, noszą w Syryjskich Siłach Powietrznych nazwę MiG-29SY.

 Turkmenistan (~20 sztuki)

  • Po ZSRR przejęto 10 MiG-29 9.12, 12 MiG-29 9.13, 2 MiG-29UB.

 Ukraina (~80 sztuk)

  • Powitriani Syły Zbrojnych Sył Ukrajiny - po ZSRR odziedziczono około 230 samolotów różnych wersji, .

 Uzbekistan (~30 sztuk)

  • Po ZSRR przejęto 30 MiG-29 i 6 MiG-29UB.
Dawni użytkownicy

 Czechosłowacja/ Czechy

  • Československé Vojenské Letectvo - Czesi swoje samoloty (9 MiG-29 9.12A i 1 MiG-29UB 9.51) odsprzedali Polsce za 11 śmigłowców W-3A, pozostałe 10 sztuk przypadło w podziale Słowacji.

 Irak

  • Irackie Siły Powietrzne (IQAF) - w 1987 roku, w trakcie wojny z Iranem odebrano pierwsze 18 samolotów, brak informacji o starciu z irańskimi samolotami, tj. F-4, F-5 i F-14. Samoloty zakupiono na kredyt, w związku z niewypłacalnością Iraku oraz presją na zakończenie wojny dostarczono tylko 41 (najuboższej wersja 9.12B i UB). W czasie I wojny w Zatoce Perskiej F-15 USAF zestrzeliły 5 maszyn, utracony brytyjski Panavia Tornado jest czasami przypisywany MiGowi-29, 4 sztuki schroniły się w Iranie. Po wojnie samoloty zaprzestano wykorzystywać w 1995, gdy skończyły się resursy silników.

 Jugosławia/ Serbia i Czarnogóra

 
  • Jugoslavensko ratno zrakoplovstvo i protuzračna obrana (RVPVO) - w 1988 dostarczono 14 MiG-29 9.12B i 2 MiG-29UB 9.51, NATO zestrzeliło w 1999 sześć z nich, a cztery kolejne zniszczyło na ziemi, ostatni utracono w katastrofie. Pięć ocalałych znalazło się w Serbii (w 2009 utracono jeden egzemplarz pozostawiając w służbie 3 MiG-29 i 1 MiG-29UB).

 Mołdawia

  • Mołdawskie Siły Powietrzne - odziedziczyły po ZSRR 7 MiG-29 9.12, 24 MiG-29 9.13 i 2 MiG-29UB 9.51, ze względu na zbyt wysoki koszt utrzymania 5 samolotów sprzedano Jemenowi, 1 Rumunii, a 21 do USA. Pozostałe zakonserwowano i nie są użytkowane.

 NRD/ Niemcy

  • Luftstreitkraefte/Luftwaffe - Niemcy wschodnie zakupiły od 1988 20 MiG-29 9.12A i 4 MiG-29UB 9.51, aby współpracować z lotnictwem NATO zmodernizowano je do wariantu MiG-29G/GT, Luftwaffe wykorzystywało je do 2003 roku, kiedy 22 samoloty przekazano Polsce, jeden utracono, a ostatni pozostawiono jako wystawę statyczną.

 Rumunia

  • Forţele Aeriene Române - od 1989 roku eksploatowano 15 MiG-29 9.12A, jeden 9.13 i 5 MiG-29UB 9.51, trzy sztuki utracono, planowano zmodernizować je do wersji Sniper, ale z braku funduszy wycofano je w 2003.

 Węgry

  • Magyar Légierő (HuAF) - już po upadku komunizmu i Układu Warszawskiego zakupiono w 1993 roku 22 MiG-29 9.12B i 6 szkolno-bojowych MiG-29UB 9.51, wycofano je w 2010, ze względu na koszt remontów lub modernizacji, wcześniej zastąpiły je Saab JAS 39 Gripen.

 ZSRR

  • Wojenno-Wozdusznyje Siły (WWS) - pod koniec istnienia w lotnictwie frontowym sił powietrznych było około 720 sztuk MiG-29.

Dane techniczne

Napęd

2 × Klimow RD-33

Ciąg 2 × 49,42 kN (2 x 81,4 kN z dopalaczem)
zużycie paliwa: 2x 21.81 g/kNs (2 x 59.48 g/kNs z dopalaczem)

Wymiary

  • Rozpiętość 11,36 m
  • Długość 17,32 m
  • Wysokość 4,73 m
  • Powierzchnia nośna 38 m2

Masy

  • Własna 10 900 kg
  • Startowa 18480 kg

Osiągi

  • Prędkość maks.2445 km/h (2.3 Ma)
  • Prędkość minimalna 230 km/h
  • Prędkość wznoszenia 330 m/s
  • Pułap 17500 m
  • Zasięg 1750 km (normalny)
  • 2100 km (ze zbiornikiem dodatkowym)
  • Rozbieg 240 m
  • Dobieg 600 m

Dane operacyjne

Uzbrojenie

1 działko GSz-30-1 kal. 30 mm z zapasem 150 naboi
Uzbrojenie podwieszane na 6/9 węzłach o łącznej wadze 2000 kg/5500 kg w zależności od wersji

 

Powiązane wydarzenia

OsobaData wydarzeniaJęzyk
1 An Il-76 aircraft crashed in Mali at Gao airport. Reports claim it was used by Russian Wagner PMC An Il-76 aircraft crashed in Mali at Gao airport. Reports claim it was used by Russian Wagner PMC23.09.2023en
2
Ukraine says at least 5 people were killed after a national guard member opened fire at an aerospace factory in Dnipro26.01.2022en, lv
3Под Пермью упал бомбардировщик Су-24. В России это уже 4 авария военного самолета за месяцПод Пермью упал бомбардировщик Су-24. В России это уже 4 авария военного самолета за месяц27.08.2021ru
4Kamčatkas pussalā avarējis un ezerā nogrimis helikopters MI-8 ar tūristiem. Vismaz 8 gājuši bojā.Kamčatkas pussalā avarējis un ezerā nogrimis helikopters MI-8 ar tūristiem. Vismaz 8 gājuši bojā.12.08.2021lv, ru
5Alma-Atas lidostā, Kazahstānā, nosēžoties, avarējusi militārā lidmašīna AN-26. 4 bojāgājušie, 2 nogādāti slimnīcāAlma-Atas lidostā, Kazahstānā, nosēžoties, avarējusi militārā lidmašīna AN-26. 4 bojāgājušie, 2 nogādāti slimnīcā13.03.2021lv, ru
6Armēnija raķešu uzbrukumā 2. lielākajai Azerbaidžānas pilsētai Gandžai nogalinājusi vairāk kā 10 iedzīvotājus, vairāk kā 50 ievainotiArmēnija raķešu uzbrukumā 2. lielākajai Azerbaidžānas pilsētai Gandžai nogalinājusi vairāk kā 10 iedzīvotājus, vairāk kā 50 ievainoti17.10.2020lv
74 gunmen attacked the Pakistani stock exchange in Karachi, killing 2 guards and a policeman and wounding 7 others before being shot dead4 gunmen attacked the Pakistani stock exchange in Karachi, killing 2 guards and a policeman and wounding 7 others before being shot dead29.06.2020en
83 civilians killed, 10 wounded, in Assad regime airstrike on vegetable market in Maarat Al Numan, Syria3 civilians killed, 10 wounded, in Assad regime airstrike on vegetable market in Maarat Al Numan, Syria03.06.2019en
9
Gunmen have killed at least 14 people after forcing them to disembark from buses in Balochistan province, Pakistan18.04.2019en, lv
10МиГ-29 разбился в ПодмосковьеМиГ-29 разбился в Подмосковье05.10.2018ru
11MiG-31 aircraft crashed in the Nizhny Novgorod region, RussiaMiG-31 aircraft crashed in the Nizhny Novgorod region, Russia19.09.2018en
12Bus plunged over 100m cliff in Peru. 51 deadBus plunged over 100m cliff in Peru. 51 dead02.01.2018en
13At least nine killed and 12 wounded in car bomb attack in  Quetta, PakistanAt least nine killed and 12 wounded in car bomb attack in Quetta, Pakistan23.06.2017en, lv
14Heavy fighting being reported in Svitlodarsk, Ukraine.  5 confirmed killed, 32 wounded in same areaHeavy fighting being reported in Svitlodarsk, Ukraine. 5 confirmed killed, 32 wounded in same area18.12.2016en, lv
15Pie Sīrijas krastiem, nespējot nosēsties uz kuģa "Admirālis Kuzņečovs", nokritusi jau 2. krievu lidmašīna Su-33 Pie Sīrijas krastiem, nespējot nosēsties uz kuģa "Admirālis Kuzņečovs", nokritusi jau 2. krievu lidmašīna Su-33 03.12.2016lv
16 Mig-29 jet crashes near Russia's Kuznetzov aircraft carrier in the Mediterranean during Syria operation Mig-29 jet crashes near Russia's Kuznetzov aircraft carrier in the Mediterranean during Syria operation13.11.2016en, lv, ru
17Azerbaidžānas Aizsardzības ministrija publiskojusi separātistu štāba iznīcināšanas video Azerbaidžānas Aizsardzības ministrija publiskojusi separātistu štāba iznīcināšanas video 04.04.2015lv
18Dokonano oblotu Boeinga 787Dokonano oblotu Boeinga 78715.12.2009pl
19W Nigerii rozbił się Boeing 737 nigeryjskich linii lotniczych ADC Airlines. Zginęło 97 osób (w tym jedna na ziemi), a 10 zostało rannychW Nigerii rozbił się Boeing 737 nigeryjskich linii lotniczych ADC Airlines. Zginęło 97 osób (w tym jedna na ziemi), a 10 zostało rannych29.10.2006en, fr, pl
20Dokonano oblotu Airbusa A380Dokonano oblotu Airbusa A38027.04.2005pl

Źródła: wikipedia.org

    Osoby

    Osoba Data ur. Data śm. Język
    1Fidel CastroFidel Castro13.08.192625.11.2016de, ee, en, lt, lv, pl, ru
    Tagi