Powiedz o tym miejscu
pl

I rozbiór Polski: w Petersburgu podpisano trzy traktaty rozbiorowe pomiędzy Rosją, Prusami i Austrią, ustalające granice zaboru

Nie ma jeszcze zdjęć z wydarzenia. Dodaj zdjęcie!
Data wydarzenia:
05.08.1772

Pierwszy rozbiór Polski – nastąpił w roku 1772, pierwszy z trzech rozbiorów Polski, do których doszło pod koniec XVIII wieku. Dokonany drogą cesji terytorium I Rzeczypospolitej przez Prusy, Imperium Habsburgów i Imperium Rosyjskie.

Bezpośrednim i wygodnym uzasadnieniem dokonania rozbioru stał się zamach i próba porwania (do porwania nie doszło) 3 listopada 1771 r. króla Stanisława Augusta Poniatowskiego przez spiskowców, związanych z konfederatami barskimi. Wszystkie trzy dwory rozpętały kampanię, jakoby był to dowód na niezdolność Rzeczypospolitej do utrzymania porządku i jedności wewnętrznej oraz że jej stan anarchii jest zagrożeniem dla trzech sąsiednich państw.

Decyzja o rozbiorze Polski zapadła w Petersburgu już w połowie 1771 roku, jednak ambasador rosyjski Kasper von Saldern miał polecone trzymanie Polaków w nieświadomości. 18 września 1772 roku Rosja, Austria i Prusy notyfikowały Rzeczypospolitej fakt rozbioru, żądając zwołania sejmu dla przeprowadzenia cesji. Opór łamały groźby i dokuczliwa okupacja kraju przez wojska trzech mocarstw.

Podpisanie traktatów, dotyczących I rozbioru Rzeczypospolitej nastąpiło w Petersburgu 5 sierpnia 1772 r. Na początku 1773 roku król i Senat rozesłali wszystkim rządom Europy noty wyrażające sprzeciw wobec pogwałcenia praw Rzeczypospolitej, z prośbą o interwencję. Oddzielne noty wystosowano do Francji, Danii i Austrii, które to państwa były gwarantami pokoju oliwskiego i traktatów welawsko-bydgoskich. 30 września 1773 r. traktaty rozbiorowe ratyfikował Sejm Rozbiorowy zwołany w Warszawie przez zaborców (przy proteście trzech posłów: Tadeusza Reytana, Samuela Korsaka i Stanisława Bohuszewicza).

Skutki

I rozbiór Polski nie przewidywał dalszych podziałów Rzeczypospolitej, wręcz przeciwnie, w oczach Petersburga miał im zapobiec na przyszłość. Terytorium Polski i Litwy były jednak na tyle duże, że miały w przyszłości odegrać kolejny raz rolę rezerwuaru, na którym mocarstwa miały sobie powetować straty w innych konfliktach europejskich.

  • Austria otrzymała całą południową Polskę po Zbrucz ze Lwowem, ale bez Krakowa (83 tys. km² oraz 2,7 mln mieszkańców). Przy czym już w 1770 r. Austria samorzutnie przejęła Spisz i powiaty nowotarski, nowosądecki i czorsztyński.
  • Prusy anektowały Warmię i Prusy Królewskie (Pomorze Gdańskie), lecz bez Gdańska i Torunia (36 tys. km² oraz 600 tys. mieszkańców). W ten sposób król Prus Fryderyk II Wielki zrealizował swe wieloletnie marzenia o państwie na jednolitym obszarze od Niemna do Łaby.
  • Rosja zagarnęła Inflanty Polskie oraz wschodnie, peryferyjne krańce Rzeczypospolitej za Dnieprem, Drucią i Dźwiną (województwa: mścisławskie, witebskie i połockie oraz część mińskiego i inflanckiego – ogółem 92 tys. km² oraz 1,3 mln mieszkańców), utrzymując poza tym swój protektorat nad resztą okrojonego kraju.

Polska straciła 211 tys. km² i 4,5 miliona ludności.

W wyniku zatwierdzenia traktatu rozbiorowego, król Stanisław August Poniatowski uzyskał spłatę swoich długów, których wysokość w znacznej mierze podał fikcyjną. Pieniądze te zostały wypłacone podstawionym przez niego fikcyjnym wierzycielom, którzy w dużej mierze byli jego zausznikami. Uzyskał także wysoką indemnizację za wyrzeczenie się prawa dystrybucji starostw. W czasie przeprowadzania rozbioru król wziął ze skarbca wspólnego dworów Rosji, Austrii i Prus, utworzonej na przekupienie posłów sejmu delegacyjnego sumę 6000 dukatów.

 

Powiązane wydarzenia

OsobaData wydarzeniaJęzyk
1Heavy fighting being reported in Svitlodarsk, Ukraine.  5 confirmed killed, 32 wounded in same areaHeavy fighting being reported in Svitlodarsk, Ukraine. 5 confirmed killed, 32 wounded in same area18.12.2016en, lv
2
Krievija atklāj uguni uz Ziemeļkorejas kuģi; nogalina 1 zvejnieku, 8 ievainoti15.10.2016lv
3 Atbildot uz Krievijas agresiju Eiropā, NATO nolemj savās dalībvalstīs Baltijā un Polijā izvietot starptautiskos spēkus Atbildot uz Krievijas agresiju Eiropā, NATO nolemj savās dalībvalstīs Baltijā un Polijā izvietot starptautiskos spēkus08.07.2016lv
4Rosja i Łotwa podpisały w Moskwie traktat graniczny na mocy którego strona łotewska zrezygnowała z roszczeń do okręgu PytałowoRosja i Łotwa podpisały w Moskwie traktat graniczny na mocy którego strona łotewska zrezygnowała z roszczeń do okręgu Pytałowo27.03.2007lv, pl
5Podpisano Memorandum BudapeszteńskiePodpisano Memorandum Budapeszteńskie05.12.1994de, en, lv, pl, ru
6Ostatni rosyjscy żołnierze opuścili Łotwę i NiemcyOstatni rosyjscy żołnierze opuścili Łotwę i Niemcy31.08.1994lv, pl, ru
7Łotwa proklamowała niepodległość (od ZSRR)Łotwa proklamowała niepodległość (od ZSRR)04.05.1990en, lv, pl
8Vojcehs Jaruzeļskis Polijā pasludina karastāvokliVojcehs Jaruzeļskis Polijā pasludina karastāvokli13.12.1981lv
9Austrālijas pilsētā Pērtā latvieši, igauņi un lietuvieši protestē pret Austrālijas valdības Baltijas valstu iekļaušanu PSRS de iure atzīšanuAustrālijas pilsētā Pērtā latvieši, igauņi un lietuvieši protestē pret Austrālijas valdības Baltijas valstu iekļaušanu PSRS de iure atzīšanu18.08.1974lv
10PSRS Augstākās tiesas militārā kolēģija nolasa spriedumu studentu un skolnieku organizācijas "Savienība par Revolūcijas lietu" biedriemPSRS Augstākās tiesas militārā kolēģija nolasa spriedumu studentu un skolnieku organizācijas "Savienība par Revolūcijas lietu" biedriem13.02.1952lv, ru
11Front wschodni: Armia Czerwona zdobyła RygęFront wschodni: Armia Czerwona zdobyła Rygę13.10.1944lv, pl, ru
12Soviet genocides. Balkar operation.  37,713 persons deportedSoviet genocides. Balkar operation. 37,713 persons deported08.03.1944en, lv, ru
13Zbrodnia w Hucie PieniackiejZbrodnia w Hucie Pieniackiej28.02.1944en, pl, ru
14The Soviets launched the 4th deportation campaign from the Polish territories annexed in 1939The Soviets launched the 4th deportation campaign from the Polish territories annexed in 193921.05.1941en, lv
15Bitwa o Anglię: 684 osoby zginęły, a 2364 zostały ranne, w wyniku dwóch nocnych nalotów Luftwaffe na Manchester z 22/23 i 23/24 grudniaBitwa o Anglię: 684 osoby zginęły, a 2364 zostały ranne, w wyniku dwóch nocnych nalotów Luftwaffe na Manchester z 22/23 i 23/24 grudnia22.12.1940lv, pl
16Aglonas ģimnāzijas skolnieki izveido pretošanās grupuAglonas ģimnāzijas skolnieki izveido pretošanās grupu02.08.1940lv
17USSR began the third wave of deportations from Polish eastern borderlands occupied by the Soviets on Sept. 17, 1939USSR began the third wave of deportations from Polish eastern borderlands occupied by the Soviets on Sept. 17, 193929.06.1940en, lv
18The Maslenki and other Latvian - Russian border incidentsThe Maslenki and other Latvian - Russian border incidents15.06.1940en, lv
19Rozpoczęła się agresja ZSRR na Polskę (o godzinie 3.00 nad ranem)Rozpoczęła się agresja ZSRR na Polskę (o godzinie 3.00 nad ranem)17.09.1939lv, pl, ru, ua
20Wojska niemieckie napadły o świcie bez wypowiedzenia wojny na Polskę, rozpoczynając kampanię wrześniową a tym samym II wojnę światowąWojska niemieckie napadły o świcie bez wypowiedzenia wojny na Polskę, rozpoczynając kampanię wrześniową a tym samym II wojnę światową01.09.1939en, lv, pl, ru

Mapa

Źródła: wikipedia.org, news.lv

    Osoby

    Osoba Data ur. Data śm. Język
    1Maria Theresa of AustriaMaria Theresa of Austria14.01.176707.11.1827en, lv, ru
    2Louis Alexandre BerthierLouis Alexandre Berthier20.11.175301.06.1815de, en, fr, pl, ru
    3Johann Wolfgang von GoetheJohann Wolfgang von Goethe28.08.174922.03.1832de, en, fr, lt, lv, pl, ru
    4Leopold IILeopold II05.05.174701.03.1792en
    5Michaił KutuzowMichaił Kutuzow16.09.174528.04.1813de, en, fr, lt, lv, pl, ru
    6Carl StamitzCarl Stamitz07.05.174509.11.1801de, en, fr, lv, ru
    7Gebhard  Leberecht von BlücherGebhard Leberecht von Blücher16.12.174212.09.1819en, pl, ru
    8Stanisław August PoniatowskiStanisław August Poniatowski17.01.173212.02.1798de, en, fr, lv, pl, ru
    9Katarzyna II WielkaKatarzyna II Wielka02.05.172917.11.1796de, en, fr, lt, lv, pl, ru, ua
    10Piotr BironPiotr Biron15.02.172413.01.1800lv, pl
    11Maria Teresa HabsburgMaria Teresa Habsburg13.05.171729.11.1780de, en, fr, lt, lv, pl, ru
    Tagi