Na radzieckim archipelagu Nowa Ziemia zdetonowano najpotężniejszą dotychczas bombę termojądrową, tzw. Car Bombę

Historia

Bombę wykonano na specjalne polecenie Nikity Chruszczowa jedynie w celu demonstracji siły. Bombę w ośrodku Arzamas-16 zaprojektował i skonstruował zespół pod kierownictwem Julija Charitona z udziałem m.in. Andrieja Sacharowa. Przygotowania do konstrukcji bomby wodorowej trwały w zasadzie od końca lat 40. XX wieku, ale ostateczny etap, wynikający z faktu, iż Chruszczow chciał zameldować o eksperymencie w trakcie jesiennego zjazdu partii komunistycznej, trwał zaledwie 4 miesiące. Działając pod presją czasu zespół wybrał sprawdzone wcześniej rozwiązania bazujące na projekcie Tellera-Ulama. W pierwotnych założeniach ładunek miał mieć moc 100 MT, ale ze względów bezpieczeństwa (zmniejszenie możliwego opadu promieniotwórczego) zdecydowano się na zredukowanie jej o połowę.

Konstrukcja

Jako środek przenoszenia zastosowano największy w tym czasie bombowiec strategiczny Tu-95. Ze względu na gabaryty ładunku samolot musiał zostać specjalnie przystosowany do podwieszenia ładunku. Car bomba została zrzucona z wysokości 10500 m na specjalnym nylonowym spadochronie (ważącym niemal 800 kg), detonacja nastąpiła na wysokości 4000 m. Kula ognista miała promień około 4000 m i niemal dosięgnęła powierzchni ziemi. Pomimo zmniejszenia mocy bomby, część skalistych wysepek – w pobliżu których dokonano detonacji – wyparowała, a sam wybuch był odczuwalny nawet na Alasce. O sile wybuchu świadczy fakt, iż fala sejsmiczna wywołana nim (rejestrowana przez sejsmografy) okrążyła Ziemię trzy razy oraz to, że był on widoczny z odległości prawie 900 km. Promieniowanie cieplne było w stanie spowodować oparzenia trzeciego stopnia w odległości 100 km od miejsca eksplozji. Grzyb atomowy miał około 60 km wysokości i 30-40 km średnicy.

Czas przemian jądrowych wynosił 39 nanosekund, wydzieliło się w nich 2,1×1017 J energii, co daje moc średnią 5,4×1024 W – równą w przybliżeniu 1% mocy wydzielanej na powierzchni Słońca. Szacuje się także, że energia ta była dziesięciokrotnie większa niż łączna energia wszystkich broni użytych podczas II wojny światowej i była nieco większa od energii, która zostałaby wytworzona przy anihilacji 1 kg materii.

Car bomba miała znaczenie tylko polityczne (element zastraszenia) oraz do pewnego stopnia badawcze. Gigantyczna masa (27 ton) czyniła ją praktycznie bezużyteczną, jeśli chodzi o zastosowanie praktyczne.