Powiedz o tym miejscu
pl

W Sielcach nad Oką sformowano 1. Dywizję Piechoty im. Tadeusza Kościuszki

Nie ma jeszcze zdjęć z wydarzenia. Dodaj zdjęcie!
Data wydarzenia:
14.05.1943

1 Warszawska Dywizja Piechoty im. Tadeusza Kościuszki (1 DP) – związek taktyczny piechoty ludowego Wojska Polskiego. Dywizja została sformowana w maju 1943, w Sielcach nad Oką jako 1 Polska Dywizja Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. Chrzest bojowy przeszła pod Lenino. W 1944 walczyła pod Puławami i o Pragę. Od lutego 1945 walczyła o Wał Pomorski, forsowała Odrę oraz wzięła udział w szturmie Berlina. Za udział w wojnie odznaczona złotym krzyżem orderu Virtuti Militari, Orderem Krzyża Grunwaldu III klasy oraz radzieckimi odznaczeniami: Orderem Czerwonego Sztandaru i Orderem Kutuzowa II stopnia.

Formowanie dywizji

Dywizja została sformowana w maju 1943, w Sielcach nad Oką, na podstawie postanowienia Państwowego Komitetu Obrony ZSRR, według etatu sowieckiej dywizji piechoty gwardii z niewielkimi poprawkami. Decyzją Józefa Stalina dowództwo dywizji objął płk dypl. Zygmunt Berling. Nadzór polityczny nad dywizją sprawował Związek Patriotów Polskich. 15 lipca 1943, w rocznicę bitwy pod Grunwaldem, żołnierze dywizji złożyli przysięgę. Rota przysięgi zobowiązywała m.in. do dochowania wierności sojuszniczej Związkowi Radzieckiemu i dochowanie braterstwa broni sojuszniczej Czerwonej Armii. W końcu sierpnia nadal występowały braki kadrowe – do pełnych stanów brakowało 20% oficerów i 36% podoficerów.

W środowisku komunistycznych działaczy wojskowych związanych z 1 Dywizją Wojska Polskiego (Jakub Prawin, Włodzimierz Sokorski) za akceptacją gen. Berlinga opracowano tzw. „Tezy nr 1” proponujące przyjęcie jako programu ZPP zbudowania w wyzwolonej Polsce „zorganizowanej demokracji”. Koncepcja ta zakładała oparcie ustroju przyszłej Polski na rządach silnej ręki, lewicowych, ale bezpartyjnych, opartych o siłę armii tworzonej w ZSRR. Program ten odchodził zarówno od założeń leninowskich pomijając rolę partii komunistycznej, jak i od deklarowanych w oficjalnym programie Związku Patriotów Polskich założeń demokratycznych.

W czerwcu 1943 Wódz Naczelny i premier RP gen. Władysław Sikorski uznał wojsko Berlinga za polską dywizję komunistyczną, o charakterze dywersyjnym, samego jego twórcę za zdrajcę, który zdezerterował z Wojska Polskiego. 7 lipca 1943 attaché wojskowy RP w Stanach Zjednoczonych płk Włodzimierz Onacewicz wydał oświadczenie, w którym napisał, że dywizja ta nie należy do Wojska Polskiego i jest Dywizją Armii Czerwonej pod rozkazami władz sowieckich.

Stworzenie dywizji stanowiło polityczny problem dla rządu w Londynie. Na posiedzeniu Rady Ministrów 30 sierpnia 1943 r. premier Mikołajczyk stwierdził że „sprawa dywizji Berlinga zaczyna przybierać coraz więcej rozgłosu i wyłania się konieczność przeciwdziałania tak na terenie brytyjskim, jak i na terenie Stanów Zjednoczonych. Za element takiego przeciwdziałania uznał „wprowadzenie chociażby jednej jednostki lądowej do walki, by podkreślić, że Polacy nie po to wychodzili z Rosji, by uchylać się od dalszej walki” od czasów bowiem bitwy o Tobruk w sierpniu 1941 r. aż do czasu bitwy pod Lenino żadna polska regularna jednostka lądowa nie uczestniczyła w walkach. Minister Romer przestrzegał przed wystosowywaniem noty protestacyjnej w sprawie utworzenia dywizji Berlinga, ponieważ „może to wywołać wrażenie, że Rząd Polski sprzeciwia się wprowadzeniu do walki przeciwko wspólnemu wrogowi nowych sił”.

Skład organizacyjny

Od 9 maja do 10 sierpnia 1943:

  • 1 pułk piechoty
  • 2 pułk piechoty
  • 3 pułk piechoty
  • 1 pułk artylerii lekkiej
  • 1 i 2 dywizjon artylerii przeciwpancernej
  • 1 dywizjon moździerzy 120 mm
  • 1 pułk czołgów
  • 1 Samodzielna Myśliwska Eskadra Lotnicza
  • 1 Samodzielny Batalion Kobiecy im. Emilii Plater
  • 1 batalion szkolny
  • 1 batalion saperów
  • 1 samodzielny batalion sanitarny
  • 1 kompania fizylierów (kobieca)
  • 1 kompania rusznic przeciwpancernych
  • 1 samodzielna kompania zwiadowcza
  • 1 samodzielna kompania łączności

Od 10 sierpnia 1943 do końca wojny:

  • 1 Praski Pułk Piechoty
  • 2 Berliński Pułk Piechoty
  • 3 Berliński Pułk Piechoty
  • 1 Berliński Pułk Artylerii Lekkiej
  • 1 samodzielny dywizjon artylerii przeciwpancernej (kpt. Jerzy Malarewicz)
  • 1 samodzielny dywizjon artylerii przeciwlotniczej (kpt. Kazimierz Witkowski)
  • 1 samodzielny dywizjon moździerzy (kpt. Jan Popowicz)
  • 1 samodzielny batalion saperów (dowódca: mjr Stanisław Moroz)
  • 1 samodzielny batalion sanitarny
  • 1 samodzielny batalion szkolny
  • 1 samodzielna kompania zwiadowcza
  • 1 samodzielna kompania łączności
  • 1 samodzielna kompania chemiczna
  • 1 samodzielna kompania samochodowa
  • pluton dowodzenia dowódcy artylerii
  • 1 ambulans weterynaryjny
  • 1 kompania karna (sformowana w składzie 1 DP, od 1 kwietnia 1944 podporządkowana dowódcy 1 Armii WP)
  • 2 Ruchome Warsztaty Taborowo-Mundurowe
  • 1 Piekarnia Polowa
  • 1862 Kasa Banku Polowego
  • 2898 Wojskowa Stacja Poczty Polowej
  • Oddział Informacji Dywizji

Miano wyróżniające "Warszawska" nadano rozkazem ND WP nr 206 z 15 września 1945.

 

Powiązane wydarzenia

OsobaData wydarzeniaJęzyk
1Front wschodni: rozpoczęła się bitwa pod LeninoFront wschodni: rozpoczęła się bitwa pod Lenino12.10.1943en, pl, ru

Źródła: wikipedia.org

    Osoby

    Osoba Data ur. Data śm. Język
    1Włodzimierz SokorskiWłodzimierz Sokorski02.07.190802.05.1999en, pl
    2Zygmunt BerlingZygmunt Berling27.04.189611.07.1980de, en, fr, lt, pl, ru
    3Józef StalinJózef Stalin18.12.187805.03.1953de, ee, en, fr, lt, lv, pl, ru, ua
    Tagi