Wincenty Witos
- Geburt:
- 21.01.1874
- Tot:
- 31.10.1945
- Zusätzliche namen:
- Wincenty Witos, Maciej Rydz
- Kategorien:
- Politiker, Premierminister
- Nationalitäten:
- pole
- Friedhof:
- Wierzchosławice, cmentarz parafialny
Wincenty Witos (* 22. Januar 1874 in Wierzchosławice, Galizien, Österreich-Ungarn; † 30. Oktober 1945 in Krakau, Polen) war Mitbegründer der polnischen Bauernbewegung, Politiker und Journalist.
Ab 1895 war Witos Mitglied der polnischen Bauernpartei (PSL) und von 1903 bis 1913 Mitglied ihres Obersten Rates. Von 1908 bis 1913 war er Gemeindevorsteher seines Geburtsortes, ebenfalls ab 1908 Mitglied des Galizischen Landtages (Sejm Krajowy Galicji) in Lemberg, was er bis 1914 blieb. Von 1911 bis 1918 war er Mitglied des österreichischen Reichsrates in Wien. Nach dem Auseinanderfallen der PSL wurde er Zweiter Vorsitzender der Nachfolgepartei PSL Piast und von 1918 bis 1931 deren Erster Vorsitzender.
Während des Ersten Weltkrieges befürwortete er die Zusammenarbeit mit Deutschland und Österreich-Ungarn. 1914 wurde er Zweiter Vorsitzender des Hauptnationalkomitees Polens, 1915 verzichtete er auf die Zusammenarbeit mit der österreichischen Regierung. Bis zum Ende des Krieges plädierte er im Wiener Parlament eindeutig für die Unabhängigkeit Polens. Von 1917 bis 1918 war er Mitglied der Nationalen Liga (Liga Narodowa). Im Oktober 1918 führte er die polnische Liquidationskommision in Krakau an.
Anschließend war er von 1919 bis 1930 Mitglied des Sejm, bis 1931 (mit Unterbrechungen) Vorsitzender des parlamentarischen Klubs der PSL Piast. Ende Juli 1920 wurde er zum Premier der Regierung der Nationalen Verteidigung im Angesicht der unmittelbaren Bedrohung Warschaus durch die Rote Armee designiert. Er blieb bis September 1921 Regierungschef. 1923 gründete er die erste Koalitionsregierung der Christlichen Union der nationalen Einheit (Chrześcijański Związek Jedności Narodowej) und der PSL Piast (genannt auch Chjeno-Piast); im Dezember 1923 trat er zurück. Im Mai 1926 führte er erneut die Regierungsgeschäfte, seine Regierung wurde aber sehr bald durch den Maiputsch Józef Piłsudskis gestürzt.
Als Gegner der Sanacja (Gesundung – ein allgemeiner Begriff für die Politik des Piłsudski-Regimes nach Mai 1926), gründete er 1929 den Parteienblock Centrolew. 1930 wurde er verhaftet und in der Festung Brest interniert. Im Prozess 1931 wurde er wegen einem angeblichen Umsturzversuchs zu anderthalb Jahren Gefängnis verurteilt, was ihn nach der Haft zur Emigration in die Tschechoslowakei bewegte. Insgesamt blieb er von 1933 bis 1939 in der Emigration. Trotzdem blieb er Mitglied der Parteiinstanzen der PSL; von 1931 bis 1935 als Vorsitzender des Hauptrates und von 1935 bis 1939 als Vorsitzender des Obersten Exekutivkomitees (Naczelny Komitet Wykonawczy).
1936 arbeitete Witos mit der oppositionellen Emigrationsbewegung „Front von Morges“ zusammen. Im März 1939 kehrte er nach Polen zurück. Im September 1939 wurde er durch die deutsche Besatzungsmacht inhaftiert. Die deutschen Behörden versuchten, ihn zur Gründung einer Kollaborationsregierung zu bewegen, was er wiederholt ablehnte. Im September 1941 wurde er zwar aus der Haft entlassen, blieb jedoch bei ständiger Bewachung durch die Gestapo unter Hausarrest.
Nach dem Ende des Zweiten Weltkrieges wurde er zum Präsidenten des Landesnationalrates, des Krajowa Rada Narodowa, designiert, dieses Amt hat er jedoch abgelehnt, wie auch die Einladung zu Gesprächen in Moskau über die Gründung einer polnischen Regierung der nationalen Einheit (Rząd Jedności Narodowej). Ab August 1945 wurde er erneut Vorsitzender der PSL, erkrankte jedoch stark und verstarb zwei Monate später im Krakauer Krankenhaus der Barmherzigen Brüder.
Ursache: wikipedia.org
Keine Orte
Name | Beziehung | Beschreibung | ||
---|---|---|---|---|
1 | Wojciech Witos | Vater | ||
2 | Katarzyna Witos | Mutter | ||
3 | Andrzej Witos | Brüder | ||
4 | Władysław Kiernik | Arbeitskollege, Mitarbeiter, Mitglieder der gleichen Partei | ||
5 | Władysław Stesłowicz | Mitarbeiter | ||
6 | Władysław Kucharski | Mitarbeiter | ||
7 | Adam Chądzyński | Mitarbeiter | ||
8 | Stefan Przanowski | Mitarbeiter | ||
9 | Stanisław Osiecki | Mitarbeiter, Mitglieder der gleichen Partei | ||
10 | Stanisław Nowodworski | Mitarbeiter |
17.11.1918 | Naczelnik Państwa Józef Piłsudski powołał rząd Jędrzeja Moraczewskiego
Rząd Jędrzeja Moraczewskiego (formalna nazwa - Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej) – gabinet pod kierownictwem socjalistycznego premiera Jędrzeja Moraczewskiego, utworzony 17 listopada 1918 przez Józefa Piłsudskiego. Pod względem organizacyjnym i prawnym kontynuował prace powołanego przez Radę Regencyjną prowizorium rządowego Władysława Wróblewskiego. Politycznie był częściowo kontynuacją rządu lubelskiego Ignacego Daszyńskiego, który podporządkował się Józefowi Piłsudskiemu.
18.11.1918 | Zaprzysiężono rząd Jędrzeja Moraczewskiego
Rząd Jędrzeja Moraczewskiego (formalna nazwa - Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej) – gabinet pod kierownictwem socjalistycznego premiera Jędrzeja Moraczewskiego, utworzony 17 listopada 1918 przez Józefa Piłsudskiego. Pod względem organizacyjnym i prawnym kontynuował prace powołanego przez Radę Regencyjną prowizorium rządowego Władysława Wróblewskiego. Politycznie był częściowo kontynuacją rządu lubelskiego Ignacego Daszyńskiego, który podporządkował się Józefowi Piłsudskiemu.
10.02.1919 | W Warszawie zainaugurował obrady Sejm Ustawodawczy, którego kadencja trwała do 27 listopada 1922 roku. Na stanowisko marszałka wybrany został Wojciech Trąmpczyński
01.12.1922 | Na swym pierwszym posiedzeniu zebrał się Sejm I kadencji, który wybrał na marszałka Macieja Rataja
Sejm I kadencji (1922–1927) to niższa izba parlamentu wybrana 5 listopada 1922. Sejm I kadencji został wyłoniony w drodze demokratycznych wyborów pięcioprzymiotnikowych (bezpośrednich, powszechnych, równych, proporcjonalnych, w głosowaniu tajnym) przeprowadzonych na podstawie Konstytucji uchwalonej przez Sejm Ustawodawczy. Marszałkiem Sejmu I kadencji był Maciej Rataj
28.05.1923 | Powołano drugi rząd Wincentego Witosa
Drugi rząd Wincentego Witosa – gabinet pod kierownictwem premiera Wincentego Witosa, utworzony 28 maja 1923 roku. Rząd ustąpił 14 grudnia 1923 roku.
10.05.1926 | Utworzono trzeci rząd Wincentego Witosa
Trzeci rząd Wincentego Witosa powstał 10 maja 1926 roku po utracie poparcia PPS-u przez rząd Aleksandra Skrzyńskiego (który upadł 5 maja 1926). Był to kolejny rząd Wincentego Witosa utworzony przez Chrześcijański Związek Jedności Narodowej i PSL Piast.
12.05.1926 | Maija apvērsums Polijā
Maija apvērsums (Przewrót majowy vai Zamach majowy) bija valsts apvērsums Polijā, kas norisinājās 1926. gadā no 12. līdz 14. maijam.