Powiedz o tym miejscu
pl

Powołano drugi rząd Wincentego Witosa

Data wydarzenia:
28.05.1923

Drugi rząd Wincentego Witosa – gabinet pod kierownictwem premiera Wincentego Witosa, utworzony 28 maja 1923 roku. Rząd ustąpił 14 grudnia 1923 roku.

Pakt Lanckoroński i utworzenie rządu Chjeno-Piasta

W okresie rządów Władysława Sikorskiego toczyły się rozmowy między prawicą a „Piastem”. Odbywały się często konferencje. Brali w nich udział m.in. Wincenty Witos, Stanisław Głąbiński oraz senator „Piasta” Ludwik Hammerling, właściciel Lanckorony. W rozmowach tych uczestniczyli także przedstawiciele Chadecji oraz chrześcijańsko-narodowi, którzy byli przeciwni ustępstwom dla „Piasta” w sprawie reformy rolnej. W klubie PSL „Piast” grupa Dąbskiego też stanowczo sprzeciwiała się porozumieniu z prawicą.

W marcu obradował Zarząd Główny PSL „Piast”, który wyraził sprzeciw wobec projektu utworzenia rządu opartego na PSL Piast, lewicy i słowiańskich mniejszościach narodowych. Pozostawał tylko sojusz z prawicą, który w kwietniu zatwierdził klub parlamentarny PSL Piast.

Dnia 17 maja w mieszkaniu senatora ZLN Juliana Zdanowskiego w Warszawie podpisano słynny Pakt Lanckoroński. Udział Hammerlinga w kierowniczym aktywie Piasta i fakt, że obrady wstępne odbywały się podobno w jego majątku w Lanckoronie, przyczyniły się do powstania powszechnie przyjętej, choć nieścisłej nazwy. Pakt podpisali: Głąbiński, Seyda, Witos, Kiernik, Korfanty i Chaciński.

Po podpisaniu porozumienia Piasta, ZLN i chadecji (Klub Chrześcijańsko-Narodowy przeciwny reformie rolnej odmówił podpisania paktu, obiecując jednak poparcie nowemu rządowi) pozostawała jeszcze kwestia ewentualnego pozyskania NPR.

Zjazd NPR z dni 20-21 maja 1923 r. zajął postawę niezdecydowaną wobec nowo powstałej centroprawicowej większości parlamentarnej.

W tej sytuacji Piast i ChZJN postanowiły obalić rząd Sikorskiego. Premier Sikorski dowiedziawszy się o pakcie lanckorońskim, postanowił postawić pod głosowanie prowizorium budżetowe, które miało być swego rodzaju wotum zaufania dla jego rządu.

Dopiero 26 maja doszło do głosowania w sprawie prowizorium budżetowego. W obronie rządu Sikorskiego wystąpiły PSL Wyzwolenie i PPS. Partie te broniły Sikorskiego od chwili gdy stało się jasne że po jego upadku dojdzie do władzy rząd centrowo – prawicowy. W głosowaniu za skreśleniem funduszów dyspozycyjnych wypowiedziało się 279 posłów (Piast, ZLN, Chadecja, komuniści i mniejszości narodowe), natomiast za rządem głosowały kluby PPS, PSL Wyzwolenie, NPR oraz grupa Dąbskiego w sumie 117 głosów.

Wobec tego rząd Sikorskiego podał się do dymisji, a grupa Dąbskiego (14 posłów) wystąpiła z PSL Piast, tworząc klub sejmowy PSL Jedność Ludowa.

Misję utworzenia nowego rządu otrzymał Wincenty Witos i w nocy 28 maja powołano rząd w składzie:

Zmiany w składzie

  • 24 lipca 1923 utworzono Ministerstwo Reform Rolnych, ministrem został Stanisław Osiecki (PSL-Piast).
  • 14 września 1923 nowym ministrem kolei żelaznych został Adam Nosowicz.
  • 28 listopada 1923 zlikwidowano resort ministra zdrowia publicznego, Jerzy Bujalski zachował jednak do końca trwania rządu stanowisko kierownika w tym ministerstwie.
  • 5 grudnia 1923 uległo likwidacji ministerstwo poczt i telegrafów

 

Powiązane wydarzenia

OsobaData wydarzeniaJęzyk
1Utworzono rząd Janusza JędrzejewiczaUtworzono rząd Janusza Jędrzejewicza10.05.1933pl
2Utworzono pierwszy rząd Kazimierza BartlaUtworzono pierwszy rząd Kazimierza Bartla15.05.1926pl
3Utworzono trzeci rząd Wincentego WitosaUtworzono trzeci rząd Wincentego Witosa10.05.1926pl
4Utworzono rząd Aleksandra SkrzyńskiegoUtworzono rząd Aleksandra Skrzyńskiego20.11.1925pl
5Powstał rząd Aleksandra SkrzyńskiegoPowstał rząd Aleksandra Skrzyńskiego20.11.1925pl
6Utworzono drugi rząd Władysława GrabskiegoUtworzono drugi rząd Władysława Grabskiego19.12.1923pl
7Zaprzysiężono rząd Jędrzeja MoraczewskiegoZaprzysiężono rząd Jędrzeja Moraczewskiego18.11.1918pl
8Naczelnik Państwa Józef Piłsudski powołał rząd Jędrzeja MoraczewskiegoNaczelnik Państwa Józef Piłsudski powołał rząd Jędrzeja Moraczewskiego17.11.1918pl

Źródła: wikipedia.org

    Osoby

    Osoba Data ur. Data śm. Język
    1Jerzy BujalskiJerzy Bujalski02.02.188507.09.1942pl
    2Marian SzydłowskiMarian Szydłowski08.11.188413.04.1939pl
    3Władysław KucharskiWładysław Kucharski23.09.188427.12.1964pl
    4Ludwik DarowskiLudwik Darowski11.08.188115.11.1948pl
    5Stefan SmólskiStefan Smólski02.10.187902.02.1938pl
    6Jerzy GościckiJerzy Gościcki15.09.187905.01.1946pl
    7Władysław KiernikWładysław Kiernik27.07.187923.08.1971pl
    8Marian SeydaMarian Seyda07.07.187917.05.1967de, pl
    9Stanisław OsieckiStanisław Osiecki20.05.187512.05.1967en, pl
    10Alfred ChłapowskiAlfred Chłapowski05.10.187419.02.1940de, pl
    11Władysław GrabskiWładysław Grabski07.07.187401.03.1938de, ee, en, fr, pl, ru, ua
    12Wincenty WitosWincenty Witos21.01.187431.10.1945de, en, fr, pl, ru, ua
    13Wojciech KorfantyWojciech Korfanty20.04.187317.08.1939de, en, fr, pl, ru, ua
    14Stanisław NowodworskiStanisław Nowodworski00.00.187322.09.1931pl, ru
    15Stanisław GrabskiStanisław Grabski05.04.187106.05.1949en, pl, ru, ua
    16Aleksander OsińskiAleksander Osiński27.02.187010.02.1956pl
    17Jan MoszczyńskiJan Moszczyński23.05.186902.12.1932pl
    18Hubert LindeHubert Linde03.11.186717.04.1926pl
    19Stanisław SzeptyckiStanisław Szeptycki03.11.186709.10.1950de, ee, en, pl, ru, ua
    20Roman DmowskiRoman Dmowski09.08.186402.01.1939de, en, lv, pl, ru, ua
    Tagi