Bronisław Gembarzewski
- Data urodzenia:
- 30.05.1872
- Data śmierci:
- 11.12.1941
- Kategorie:
- historyk, malarz, oficer, publicysta, szlachcic, uczestnik I wojny światowej
- Narodowość:
- polska
- Cmentarz:
- Warszawa, Cmentarz Powązkowski - Stare Powązki
Bronisław Gembarzewski (ur. 30 maja 1872 w Petersburgu, zm. 11 grudnia 1941 w Warszawie) – pułkownik saperów Wojska Polskiego, historyk wojskowości, muzealnik, wieloletni dyrektor Muzeum Narodowego i Muzeum Wojska w Warszawie.
Był synem Kazimierza i Eulalii z Zawadzkich. Herbu Habdank. Kształcił się w VI gimnazjum w Warszawie oraz w gimnazjum w Carskim Siole, studiował malarstwo w Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu (1892-1894) oraz w Conservatoire National des Arts et Metiers w Paryżu (1895-1896). Jednym z jego pedagogów malarskich był Wojciech Gerson; jako malarz tworzył głównie pejzaże, ale jego prace nie cieszyły się uznaniem krytyków sztuki. Przed I wojną światową zajmował się, wspólnie z Edwardem Krasińskim i Stanisławem Patkiem, porządkowaniem zbiorów Muzeum Narodowego Polskiego w Rapperswilu; powołany został do Armii Imperium Rosyjskiego w 1914, służył jako kapitan wojsk saperskich. Z ramienia Komitetu Obywatelskiego miasta Warszawy opiekował się gmachami państwowymi stolicy w latach 1915-1916; od 1916 (do 1936) był dyrektorem Muzeum Narodowego w Warszawie, a od 1920 dyrektorem Muzeum Wojska w Warszawie. W 1913 został prezesem, później członkiem honorowym Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Przeszłości w Warszawie, brał także udział w pracach Cesarskiego Towarzystwa Historycznego Wojskowego w Petersburgu. Od 1916 był członkiem rzeczywistym Towarzystwa Naukowego Warszawskiego.
W 1921 został awansowany na pułkownika. Zweryfikowany ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku w korpusie oficerów administracyjnych, dział naukowo-oświatowy. 19 czerwca 1923 został przeniesiony do korpusu oficerów inżynierii i saperów z zachowaniem starszeństwa z 1 czerwca 1919 i 33,1 lokatą. W czasie pełnienia funkcji dyrektora Muzeum Wojska pozostawał oficerem nadetatowym 1 Pułku Saperów. Z dniem 30 kwietnia 1927 przeniesiony został w stan spoczynku. Po wybuchu II wojny światowej był krótko więziony na Pawiaku, po zwolnieniu brał udział w akcji ratowania zabytków Muzeum Wojska w Warszawie.
Gembarzewski zorganizował w Muzeum Narodowym w Warszawie Archiwum Ikonograficzne, był jednym z twórców Muzeum Wojska. W 1929 wydał inwentarz zbiorów Muzeum Wojska z XVIII i pierwszej połowy XIX wieku, organizował liczne wystawy z dziejów Wojska Polskiego. Opracował bibliografię historii wojskowości w Polsce, zainicjował badania nad dziejami polskiego munduru wojskowego; opracował kilkadziesiąt tysięcy dokładnych rysunków umundurowania z epoki Księstwa Warszawskiego. Opisał stanowiska pułków polskich w czasie powstania listopadowego, był jednym z konsultantów Stefana Żeromskiego w trakcie pracy pisarza nad Popiołami. Przygotował wydanie Wspomnień wojskowych Józefa Patelskiego (obejmujących lata 1823-1831, 1914). Od 1934 współpracował z pismem Broń i Barwa. Za pracę Wojsko polskie. Królestwo Polskie. 1815-1830 (1903) otrzymał nagrodę Kasy im. Mianowskiego.
Wybrane publikacje
- Zabytki wojskowe polskie. (1894-1896)
- Źródła do historii pułku lekkokonnego gwardii. (1897)
- Wojsko polskie. Królestwo Polskie 1815-1830. Warszawa: Konstanty Trepte, 1903.(1903)
- Wojsko polskie. Księstwo Warszawskie 1807-1814. Warszawa: Gebethner i Wolff.(1905)
- Uzbrojenie i rodzaje broni. Epoka porozbiorowa. W: Tadeusz Korzon (red.): Dzieje wojen i wojskowości w Polsce. T. 3. Lwów: Ossolineum, s. 260-400.(1923)
- Ilustracje podług pomników. W: Tadeusz Korzon (red.): Dzieje wojen i wojskowości w Polsce. T. 1-2: Epoka przedrozbiorowa. Lwów: Ossolineum.(1923)
- Kopja a lanca. Warszawa: Główna Księg. Wojskowa. (1921)
- Rodowody pułków polskich i oddziałów równorzędnych od r. 1717 do r. 1831. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Wojskowej.(1925)
- Muzeum Narodowe w Warszawie. Wybór i opis celniejszych zabytków i dzieł sztuki. Warszawa. (1926)
- Muzeum Wojska. Warszawa. (1929)
- Pułki kaliskie w roku 1831. (1930)
- Husarze. Ubiór, oporządzenie i uzbrojenie 1500-1775. Warszawa: Broń i Barwa. (1939)
- Żołnierz polski. Ubiór, uzbrojenie i oporządzenie wojska polskiego od XI wieku do 1831 roku. (1960-1966, 4 tomy)
Odznaczenia
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1922)
- Krzyż Kawalerski Legii Honorowej (1922)
Źródło informacji: wikipedia.org
Nazwa miejsca | Aktywne od: | Aktywne do: | Zdjęcia | Język | |
---|---|---|---|---|---|
Warszawa, Muzeum Narodowe | 00.00.1862 | de, en, pl, ru | |||
Warszawa, Muzeum Wojska Polskiego | 22.04.1920 | de, en, fr, pl, ru, ua |
Imię | Rodzaj relacji | Opis | ||
---|---|---|---|---|
1 | Stefan Żeromski | kolega/koleżanka | ||
2 | Wojciech Gerson | nauczyciel |
20.05.1862 | Założono Muzeum Narodowe w Warszawie
Muzeum Narodowe w Warszawie (MNW) – muzeum sztuki w Warszawie, założone w 1862 jako Muzeum Sztuk Pięknych w Warszawie, narodowa instytucja kultury; jedno z największych muzeów w Polsce i największe w Warszawie.