Mojżesz Uricki

Mojżesz Uricki (ros. Моисей Соломонович Урицкий, ur. 14 stycznia 1873 w Czerkasach, zm. 30 sierpnia1918 w Piotrogrodzie) – rewolucjonista rosyjski i bolszewik, szef piotrogrodzkiego Czeka.

Urodził się na Kijowszczyźnie w rodzinie żydowskiego kupca. W 1897 roku ukończył prawo na Uniwersytecie Włodzimierza w Kijowie, rok później wstąpił do Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej Rosji, gdzie zajmował się kolportażem bezdebitowych wydawnictw partyjnych. W 1899 roku został aresztowany i zesłany do Jakucji. W składzie SDPRR był członkiem Bundu, który był jej członem autonomicznym (podobnie jak SDKPiL). W1903 roku opowiedział się za mienszewikami. W 1905 roku wziął udział w rewolucji w Petersburgu iKrasnojarsku, za co został uwięziony w Wołogdzie i Archangielsku.

W sierpniu 1912 roku uczestniczył w zjeździe SDPRR w Wiedniu. Po obaleniu caratu wrócił do Piotrogrodu, po połączeniu frakcji międzydzielnicowców z bolszewikami wszedł we wrześniu 1917 w skład Komitetu Centralnego SDPRR(b). W sierpniu 1917 roku wszedł w skład Piotrogrodzkiej Rady Delegatów Robotniczych i Żołnierskich z ramienia bolszewików. Pisywał do "Prawdy", "Wpieriod" i innych gazet bolszewickich.

W czasie rewolucji październikowej członek Komitetu Wojskowo-Rewolucyjnego w Piotrogrodzie, później komisarz w komisariacie spraw zagranicznych. W styczniu 1918 uczestniczył w rozpędzeniu rosyjskiej Konstytuanty. Niechętnie odnosił się do podpisania przez bolszewików traktatu brzeskiego.

Od marca 1918 roku stał na czele piotrogrodzkiej Czeka, był również komisarzem spraw wewnętrznych obwodu północnego RFSRR. Odpowiedzialny za zbrodnie czerwonego terroru w Piotrogrodzie i jego okolicach. 30 sierpnia został zabity przez poetę Leonida Kannegisera w westybulu piotrogrodzkiego komisariatu spraw wewnętrznych przy Dworcowej Płoszczadzi. Pochowano go na Polu Marsowym w Piotrogrodzie. Jego śmierć, równoległa do zamachu na Lenina dokonanego przez Fanny Kapłan stała się pretekstem do wydania przez bolszewików dekretów o masowym "czerwonym terrorze" i udzielenia Czeka nieograniczonych pełnomocnictw w tym zakresie.

***

Mojżesz Uricki (ros. Моисей Соломонович Урицкий, ur. 14 stycznia 1873 w Czerkasach, zm. 30 sierpnia 1918 w Piotrogrodzie) – rewolucjonista rosyjski i bolszewik, szef piotrogrodzkiego Czeka.

Urodził się na Kijowszczyźnie w rodzinie żydowskiego kupca. W 1897 roku ukończył prawo na Uniwersytecie Włodzimierza w Kijowie, rok później wstąpił do Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej Rosji, gdzie zajmował się kolportażem bezdebitowych wydawnictw partyjnych. W 1899 roku został aresztowany i zesłany do Jakucji. W składzie SDPRR był członkiem Bundu, który był jej członem autonomicznym (podobnie jak SDKPiL). W 1903 roku opowiedział się za mienszewikami. W 1905 roku wziął udział w rewolucji w Petersburgu i Krasnojarsku, za co został uwięziony w Wołogdzie i Archangielsku.

W sierpniu 1912 roku uczestniczył w zjeździe SDPRR w Wiedniu. Po obaleniu caratu wrócił do Piotrogrodu, po połączeniu frakcji międzydzielnicowców z bolszewikami wszedł we wrześniu 1917 w skład Komitetu Centralnego SDPRR(b). W sierpniu 1917 roku wszedł w skład Piotrogrodzkiej Rady Delegatów Robotniczych i Żołnierskich z ramienia bolszewików. Pisywał do "Prawdy", "Wpieriod" i innych gazet bolszewickich.

W czasie rewolucji październikowej członek Komitetu Wojskowo-Rewolucyjnego w Piotrogrodzie, później komisarz w komisariacie spraw zagranicznych. W styczniu 1918 uczestniczył w rozpędzeniu rosyjskiej Konstytuanty. Niechętnie odnosił się do podpisania przez bolszewików traktatu brzeskiego.

Od marca 1918 roku stał na czele piotrogrodzkiej Czeka, był również komisarzem spraw wewnętrznych obwodu północnego RFSRR. Odpowiedzialny za zbrodnie czerwonego terroru w Piotrogrodzie i jego okolicach. 30 sierpnia został zabity przez poetę Leonida Kannegisera w westybulu piotrogrodzkiego komisariatu spraw wewnętrznych przy Dworcowej Płoszczadzi. Pochowano go na Polu Marsowym w Piotrogrodzie. Jego śmierć, równoległa do zamachu na Lenina dokonanego przez Fanny Kapłan stała się pretekstem do wydania przez bolszewików dekretów o masowym "czerwonym terrorze" i udzielenia Czeka nieograniczonych pełnomocnictw w tym zakresie.