Powiedz o tym miejscu
pl

Zbrodnia sowiecka w Koniuchach

Nie ma jeszcze zdjęć z wydarzenia. Dodaj zdjęcie!
Data wydarzenia:
29.01.1944

Zbrodnia w Koniuchach – masakra dokonana 29 stycznia 1944 przez partyzantów sowieckich (Rosjan i Litwinów) i żydowskich na co najmniej 38 polskich mieszkańcach (mężczyznach, kobietach i dzieciach; najmłodsze miało 2 lata) wsi Koniuchy (dziś na terenie Litwy, dawniej w II Rzeczypospolitej w województwie nowogródzkim w powiecie lidzkim).

W czasie pogromu we wsi spalono większość domów, oprócz zamordowanych co najmniej kilkunastu mieszkańców zostało rannych, a przynajmniej jedna osoba z nich zmarła następnie z ran. Przed atakiem wieś zamieszkana była przez około 300 polskich mieszkańców, istniało w niej około 60 zabudowań. Partyzanci sowieccy wcześniej często rekwirowali mieszkańcom wsi żywność, ubrania i bydło, dlatego też tutejsi mieszkańcy powołali niewielki ochotniczy oddział samoobrony.

W sprawie masakry w Koniuchach prowadzone jest śledztwo IPN. Dotychczas ustalono, że napadu dokonały radzieckie oddziały partyzanckie stacjonujące w Puszczy Rudnickiej: „Śmierć faszystom” i „Margirio”, wchodzące w skład Brygady Wileńskiej Litewskiego Sztabu Ruchu Partyzanckiego, oraz „Śmierć okupantowi”, wchodzący w skład Brygady Kowieńskiej. Do oddziałów tych należeli Rosjanie i Litwini, większość oddziału „Śmierć okupantowi” tworzyli Żydzi i żołnierze Armii Czerwonej zbiegli z obozów jenieckich. Oddział żydowski liczył 50 ludzi, a oddziały rosyjsko-litewskie około 70 osób. Dowódcami byli Jakub Penner i Samuel Kaplinsky. Według jednego z napastników, Chaima Lazara, celem operacji była zagłada całej ludności łącznie z dziećmi jako przykład służący zastraszeniu reszty wiosek. Według ustaleń Kongresu Polonii Kanadyjskiej, będących podstawą wszczęcia śledztwa, liczba zabitych była większa (ok. 130).

Atak na Koniuchy i wymordowanie tutejszej ludności cywilnej był największą z szeregu podobnych akcji prowadzonych w 1943 i 1944 przez oddziały partyzantki sowieckiej w Puszczy Rudnickiej i Nalibockiej (np. masakra ludności w miasteczku Naliboki).

W maju 2004 w Koniuchach odsłonięto pomnik pamięci ofiar, zawierający 34 ustalone nazwiska ofiar.

W powojennych opracowaniach, na podstawie m.in. relacji żydowskich uczestników ataku na wieś (np. Izaaka Chaima i Chaima Lazara) często podawano informacje o zamordowaniu wszystkich 300 mieszkańców, a także o walkach z oddziałem niemieckich żołnierzy (w innych źródłach litewskiej policji). Jednak późniejsze opracowania nie potwierdziły obecności Niemców czy policjantów w wiosce, a także zakwestionowały tezę, że zginęli wszyscy mieszkańcy wsi (część z mieszkańców uciekła z masakry i przeżyła wojnę). Informacja stwierdzająca, że wymordowani zostali wszyscy polscy mieszkańcy wsi Koniuchy pojawiała się także w ówczesnych meldunkach struktur Polskiego Państwa Podziemnego.

Lista ofiar śmiertelnych w Koniuchch:

  • 1. Bandalewicz Stanisław, około 45 lat;
  • 2. Bandalewicz Józef, 54 lata;
  • 3. Bandalewiczowa Stefania, około 48 lat;
  • 4. Bandalewicz Mieczysław, 9 lat;
  • 5. Bandalewicz Zygmunt, 8 lat;
  • 6. Bobin Antoni, około 20 lat;
  • 7. Bobinowa Wiktoria, około 45 lat;
  • 8. Bobin Józef, około 50 lat;
  • 9. Bobin Marian, 16 lat;
  • 10. Bobinówna Jadwiga, około 10 lat;
  • 11. Bogdan Edward, około 35 lat;
  • 12. Jankowska Stanisława;
  • 13. Jankowski Stanisław;
  • 14. Łaszakiewicz Józefa;
  • 15. Łaszakiewiczówna Genowefa;
  • 16. Łaszakiewiczówna Janina;
  • 17. Łaszakiewiczówna Anna;
  • 18. Marcinkiewicz Wincenty, około 63 lat;
  • 19. Marcinkiewiczowa N. (sparaliżowana, spaliła się);
  • 20. Molis Stanisław, około 30 lat;
  • 21. Molisowa N., około 30 lat;
  • 22. Molisówna N., około 1,5 roku;
  • 23. Pilżys Kazimierz;
  • 24. Pilżysowa N.;
  • 25. Pilżysówna Gienia;
  • 26. Pilżysówna Teresa;
  • 27. Parwicka Urszula, około 50 lat;
  • 28. Parwicki Józef, lat 25;
  • 29. Rouba Michał;
  • 30. Tubin Iwaśka (?), około 45 lat;
  • 31. Tubin Jan, około 30 lat;
  • 32. Tubinówna Marysia, około 4 lat;
  • 33. Wojsznis Ignacy, około 35 lat;
  • 34. Wojtkiewicz Zofia, około 40 lat;
  • 35. Woronisowa Anna, 40 lat;
  • 36. Woronis Marian, 15 lat;
  • 37. Woronisówna Walentyna, 20 lat;
  • 38. Ściepura N. - krawiec z miejscowości Mikonty

 

Powiązane wydarzenia

OsobaData wydarzeniaJęzyk
1Communist crimes: the "Doctors' plot" affairCommunist crimes: the "Doctors' plot" affair13.01.1953en, lv, ru
2W ciągu 48 godzin na Litwie aresztowano i deportowano 40 tysięcy osób (operacja "Wiosna")W ciągu 48 godzin na Litwie aresztowano i deportowano 40 tysięcy osób (operacja "Wiosna")23.05.1948en, lt, lv, pl, ru
3Władze ZSRR podjęły decyzję o wysiedleniu Tatarów krymskich do UzbekistanuWładze ZSRR podjęły decyzję o wysiedleniu Tatarów krymskich do Uzbekistanu11.05.1944en, lv, pl, ru
4Soviet genocides. Balkar operation.  37,713 persons deportedSoviet genocides. Balkar operation. 37,713 persons deported08.03.1944en, lv, ru
5Zbrodnia w Hucie PieniackiejZbrodnia w Hucie Pieniackiej28.02.1944en, pl, ru
6Zbrodnia Zgierska – publiczna egzekucja 100 PolakówZbrodnia Zgierska – publiczna egzekucja 100 Polaków20.03.1942lv, pl
7Hitlers kļūst par Vācijas armijas virspavēlniekuHitlers kļūst par Vācijas armijas virspavēlnieku19.12.1941lv
8Neville Chamberlain flew to Germany to meet Adolf Hitler at Berchtesgaden. Czechoslovakia's fate decidedNeville Chamberlain flew to Germany to meet Adolf Hitler at Berchtesgaden. Czechoslovakia's fate decided15.09.1938en, lv
9USSR communists genocide operations against non-russians. Finnish- Estonian Operation. Shot more than 17,000USSR communists genocide operations against non-russians. Finnish- Estonian Operation. Shot more than 17,00014.12.1937en, lv, ru
10Adolf Hitler held a secret meeting with his generals at which he outlined his plans to gain 'living space' through warAdolf Hitler held a secret meeting with his generals at which he outlined his plans to gain 'living space' through war05.11.1937en, lv
11The Reichstag passed the Enabling Act, paving the way for Adolf Hitler to create a personal dictatorshipThe Reichstag passed the Enabling Act, paving the way for Adolf Hitler to create a personal dictatorship23.03.1933en, lv
12Spłonął gmach Reichstagu w Berlinie.Spłonął gmach Reichstagu w Berlinie.27.02.1933lv, pl
13Kazachstan: dzień pamięci ofiar represji politycznych i głoduKazachstan: dzień pamięci ofiar represji politycznych i głodu31.05.1929en, lv, pl, ru
14Adolf Hitler został skazany na 5 lat pozbawienia wolności za próbę zamachu stanuAdolf Hitler został skazany na 5 lat pozbawienia wolności za próbę zamachu stanu01.04.1924lv, pl
15Adolf Hitler został Führerem w strukturze Narodowosocjalistycznej Niemieckiej Partii Robotników (NSDAP)Adolf Hitler został Führerem w strukturze Narodowosocjalistycznej Niemieckiej Partii Robotników (NSDAP)29.07.1921lv, pl
16Ebreju grautiņš ("pogroms") RīgāEbreju grautiņš ("pogroms") Rīgā23.10.1905lv
17Czarina Elizabeth Petrovna rules to expel all Jews from Russia. More than 35,000 expelled starting from DecemberCzarina Elizabeth Petrovna rules to expel all Jews from Russia. More than 35,000 expelled starting from December13.12.1742en, lv, ru
18Pāvests Siksts IV apstiprina spāņu inkvizīcijas izveidi, par pamatuzdevumu nosakot neticīgo- arābu un ebreju izdzīšanu no SpānijasPāvests Siksts IV apstiprina spāņu inkvizīcijas izveidi, par pamatuzdevumu nosakot neticīgo- arābu un ebreju izdzīšanu no Spānijas17.10.1483lv, ru

Mapa

Źródła: wikipedia.org

    Osoby

    Osoba Data ur. Data śm. Język
    1Genrikas ZimanasGenrikas Zimanas12.05.191015.07.1985lt, pl
    2Antanas SniečkusAntanas Sniečkus07.01.190325.12.1974lt, lv, ru
    Tagi