Karol Rzewuski

Karol Rzewuski , Podchorąży Wojska Polskiego w  27  Pułku Piechoty , w Częstochowie , w 7 Dywizji Piechoty  . 

Karol Rzewuski zginął w czasie walk Wojska Polskiego z niemieckim najeźdźcą dnia 8 września 1939 r. w Ciepielowie , w m. Dąbrowa , w lesie , w powiecie lipskim, województwie mazowieckim. Pochowany w lesie , niedaleko drogi Ciepielów- Lipsko , we wspólnej mogile (siedemnastu żołnierzy Wojska Polskiego).

"Jedyną osobą którą udało się rozszyfrować jest Rzewuski Karol, który pełnił służbę po ukończeniu podchorążówki w 27 pp w Częstochowie. " Taki wpis odnalazłem na stronie www.forum.historia.org.pl  (patrz link na dole strony) . Karol był rocznikiem 1911 i podchorążówkę ukończył w 1934 r.  ale nie w Częstochowie . 

Dlaczego ? , bo w książce pt. "Częstochowscy podchorążowie " Lecha Mastalskiego (wyd. 2008) , nie jest tam wymieniony .  Faktycznie jednak przed wojną mógł tam mieć służbę wojskową , jako pochorąży WP .

Dziwnym wydaje się umieszczenie innego, nieoryginalnego napisu , na dzisiejszym  pomniku , oddającego hołd  żołnierzom tylko jednego pułku  74 Górnośląskiego  PP z Lublińca , pod dowództwem II z-cy dowódzcy pułku  (kwaternistrza) majora Józefa Adolfa Pelca . Na oryginalnym pomniku z 1965 r. napis walczącym Jednostkom Wojska Polskiego  , sprawiedliwe przyznawał chwałę wszystkim walczącym i zapomnianym , którzy do dzisiaj są bezimienni , a brak ich danych tym bardziej nie upoważnia do identyfikacji konkretnego Pułku , do ich reprezentowania , aby w przyszłości nie zawężyć kierunków poszukiwania danych naszych bohaterów .

Dlaczego na steli sąsiedniego grobu-mogiły , przy wysokim krzyżu , jest napis gloryfikujący jeden Pułk i jednego dowódcę , a nie odnosi się , z większą godnością , do pochowanych tam trzydziestu trzech żołnierzy . Nie wiemy kim byli Ci żołnierze , nie staramy się ich poznać , szukać naukowo i medycznie ich tożsamości , poinformować skąd wiemy o nich , że tam są i od kiedy ? Powinniśmy się skupić na pracy w tym kierunku , aby uszanować poświęcenie naszych bohaterów , a nie tyko "modlić się" nad tymi "zapomnianymi" grobami . Odczepmy ten przysłowiowy "kwiatek od kożucha" w swoim myśleniu , rostrzyganiu , co ważne jest dla ustaleń priorytetów , blichtr , czy skromność ?

Zapisujmy dalej karty historii , pamięci . Pamięć , trzeba ją zapełniać , tworzyć potrzebę takiego zobowiązania dla pokoleń.

74 GPP tak jak i 27 PP wchodziły w skład 7 DP , którego dowodztwo mieściło się w Częstochowie .

"Od wielu lat podaje się , że pod Ciepielowem z niemieckim najeźdźcą walczył batalion zbiorczy 74GPP , dowodzony przez mjr J. Pelca . Kilkuletnie badania uwidaczniają zupełnie inny obraz walk , aniżeli powszechnie się podaje . Tak na szybko , co udało się ustalić przez 10 lat badania dokumentów : pod Ciepielowem walczył batalion zbiorczy , tylko nie był to batalion 74 GPP lecz batalion zbiorczy żołnierzy Wojska Polskiego składający się z żołnierzy - 25 PP; 27 PP; 74 GPP; 154PP; WBP-M . Trudno zatem mówić o batalionie z jakiegoś konkretnego pułku piechoty . " Jest to cytat z Forum echodnia.eu - Regiony - Radomsko - Lipsko  , wpis dodany przez Gościa  , napisany 2 września 2017 r. - patrz przechwycony obraz strony (dodaj zdjęcia) .

Tutaj będę wymieniał żołnierzy walcząych pod Ciepielowem i pobliskim Lipsku , których będę poszukiwał w różnych możliwych źródłach dot. kampani wrześniowej w dniach 7-11  :

1. kpt. Karol Czechowski ,WBP-M , d-ca szwadronu czołgów rozpoznawczych TKS , († 8 IX 1939, Lipsko) , możliwe że zginął przy drodze Ciepielów-Lipsko , patrz zdjęcie tankietki TKS , które jest niesamowite , bo mogłaby to być tankietka kapitana. Na pewno walczyła z tymi samymi oddziałami niemieckimi , bo była na drodze , którą poruszały się z Lipska do Ciepielowa . Tą drogą prowadzono jeńców wojennych i przy tej drodze a także w okolicy , mordowano ich , bez świadków; 2. rtm. Leon Podrez († 8 IX 1939, Ciepielów),"To jest bohater", WBP-M; 3. ppor.  Tadeusz Laskowski († 8 IX 1939, Ciepielów) Zdjęcie , WBP-M; 4. kpt. Leonard Cholewa († 8 IX 1939, Ciepielów) , 154 PP: 5. Tadeusz Koneczny , WBP-M:

Brak nieśmierlelników przy zabitych żołnierzach nie pozwoliło księdzu proboszczowi Ludwikowi Barskiemu w marcu 1941 r. w napisanym zestawieniu , dla PCK , listy poległych dnia 8 września 1939 r. pod Ciepielowem , imiennie ich wymienić . Tylko czterech żołnierzy ma stopień wojskowy , imię i nazwisko, resztę podano tylko w liczbach . W tamtych czasach nie zdążono  tych nieśmiertelników przygotować . Do dzisiaj odszukuje się , zasypane w ziemi , pęki pustych tzw.  "blach" , czyli nieoznaczonych nieśmiertelników z 1939 r. Mogło być , że odebrano je jeńcom , tak jak odzierano ich z mundurów , robiono zdjęcia by pokazać ich , jako partyzantów .

Zidentyfikowani na liście ks. proboszcza Barskiego to :

1. ppor. Bartke Jerzy Eryk ; 2. sierż. Domagała Zygmunt ; 3.sierż. Suwalski Mieczysław ; 4. pchor. Rzewuski Karol

Jerzy Bartke i Karol Rzewuski , wymienieni na liście , według  dzisiejszej wiedzy , służyli  w 27 PP w Częstochowie , a tym samym w 7 DP.  Innych żołnierzy potraktowano jako N.N. (nomen nescio) i nie podano ich przynależności wojskowej .

Jest jeszcze inna lista żołnierzy , która zawiera w/w i jeszcze 38 innych . Z opisu tej listy wynika , że jej twórca nie wiedzial nic o spisie z 1941 r. sporządzonym przez ks. Barskiego , więc można przypuszczać , że jest wiarygodna . Wymienię całą tę listę i chciałbym żeby trafiła w ręce rodzin tych żołnierzy , bohaterów , obrońców naszej ojczyzny , za którą przelewali swoją krew .

Cześć i chwała Bohaterom ! Ich nazwiska powinnny się znaleźć na lśniącym pomniku z Orłem w Koronie , jako przykład niezaborczej kwalifikacji przynależności ludzi , niezbadanej do końca , do poszczególnych jednostek wojskowych .

Wojenne bitwy nie mogą stanowić niczyjej własności , zwłaszcza w temacie pamięci o żołnierzach tam walczących . Tematami , badaniami historycznymi zajmować się będą jeszcze przez wiele lat naukowcy i pasjonaci historii . Pytajmy się właśnie ich , jak skonstruować tekst na nowym pomniku ,  jeśli nie podoba nam się oryginalny , ale o wiele bardziej oddający ducha tamtych wydarzeń. Szukajmy danych bohaterów , nie martwmy się o chwałę pułków , które to też powinny czynić , szukać swoich  bohaterów , przywracać pamięć i odszukać więcej informacji o nich .

Lista żołnierzy (niepełna) , którzy oddali swoje życie za Ojczyznę pod Ciepielowem , we wrześniu 1939 r.

1. ppor. Bartke Jerzy Eryk ; 2. pchor. Rzewuski Karol ; 3. sierż. Ludwig Juliusz ; 4. sierż. Domagała Zygmunt; 5. sierż. Suwalski Mieczysław; 6. wachm. Okular Władysław; 7. plut. Sapisztajn Julian; 8. st. sap. Kisin Borys; 9. bombardier Kwieciński Marian; 10. strzelec Jabłoński Antoni; 11. Lewesiński Antoni; 12. Brewitz Willi; 13. Kaczyński Jan; 14. Andrejew Grzegorz; 15. Miziuk Roman; 16. Wojciechowski Jan; 17. Baliński Stanisław; 18. Włodarak Jan; 19. Kacprzak Wacław; 20. Pazera Franciszek; 21. Szymański Feliks; 22. Karus Lech; 23. Matuszczak Stanisław; 24. Jagusiak Jan; 25. Starkiewicz Marian; 26. Strojec Antoni; 27. Pieskacz Henryk; 28. Urbańczyk Stanisław; 29. Strzelczyk Stanisław; 30. Sibicki Józef; 31. Cierpiał Jan; 32. Atlasik Jan; 33. Marchwiński Edward; 34. Pasieka Stanisław; 35. Drzazga Bolesław; 36. Cwajg Josek; 37. Biernat Franciszek; 38. Mećko Adam; 39. Pyszczyński Stanisław; 40. Obara Jan; 41. Łękawski Antoni; 42. Rutka (z Brzeska)

Ale , ale są jeszcze dwa przydrożne groby , tuż  przy jezdni asfaltowej (ok. 5-7 m od krawędzi) , w lesie  na trasie Dąbrowa - Lipsko , oddalone od oficjalnego pomnika w  kierunku Lipska o ok. 0,8 km . Przy lśniącym pomniku z orłem w koronie , nie ma o nich żadnej informacji. Obok nich, czy w pobliżu , brak jest drogowskazu o miejscu pamięci , o ofiarach martyrologii wojennej , które zwykle bywają w takich miejscach . Brak też jest miejsca na zaparkowanie pojazdu.  Groby leżą obok siebie . Od lewej , od Lipska pochowany jest śp. mjr dr Józef Cesarz z 74 PP , a od prawej śp. płk Józef Adolf Pelc z 74 PP .  Zastanawiające jest to , że dane tych oficerów nie były znane wcześniej księdzu ludwikowi Barskiemu , gdy sporządzał listę zabitych , o której pisałem wyżej . Nie ma ich także na drugiej liście 42 ofiar , żołnierzy .

Nasuwają się tutaj dwa pytania , czy to są prawdziwe groby , i dlaczego w corocznych paradach rocznicowych , w sesjach zdjęciowych nie pokazuje się ich ?

Karol dzięki swojemu dwumetrowemu wzrostowi został zapamiętany przez ludność cywilną i wskazano jego mogiłę bratu, Longinowi Rzewuskiemu, jako miejsce  pochówku Karola wraz z jego żołnierzami . Przez okres wielu lat była tam umieszczona tabliczka na krzyżu " podchorąży Karol Rzewuski".

Zginął w czasie walk , a może został rozstrzelany , jako jeniec wojenny ?! Po wojnie , jedynie miejscowa ludność mogła świadczyć , o tym co się tam wydarzyło . Oczywiście , nie byli naocznymi , bliskimi świadkami walk i śmierci żołnierzy . Takie obserwacje mogłyby się dla nich skończyć tragicznie . Niemcy  posyłali po nich , gdy trzeba było pochować zabitych jeńców .

Wracając jeszcze do poprzedniego pytania o losie polskich jeńców wojennych , można odpowiedzieć pytając , ilu żołnierzy , tutaj dn. 8-09-1939 r. walczących , odezwało się po wojnie ? Według mojej wiedzy była to jedna lub dwie osoby . Odpowiedż jest więc jednoznaczna i niepodważalna , jak te granaty wrzucane przez Niemców do pełnej ludzi Synagogi w Lipsku , o czym wspominam niżej .

 Zbrodnia wojenna w Ciepielowie wymieniona jest na tablicy Grobu Nieznanego Żołnierza w Warszawie od roku 1990 : „CIEPIELÓW 9 IX 1939”     https://pl.wikipedia.org/wiki/Zbrodnia_w_Ciepielowie_1939

Niemcy pod Ciepielowem zamordowali w ten sposób zdradziecki ok. 300 żołnierzy Wojska Polskiego (jeńców wojennych), a także mordowali ludność cywilną i bez żadnego racjonalnego powodu bestialsko palono ich domy. W pobliskim mieście Lipsko żołnierze niemieccy z Wehrmachtu wrzucili granaty do Synagogi , w której przebywała polska ludność cywilna pochodzenia żydowskiego. Był to dopiero początek wojny, a już pokazała się tzw. "rycerskość" niemieckich żołnierzy Wehrmachtu w wydaniu barbarzyńskim.

I  nie ważne , jakbyśmy liczyli  te ofiary (242 czy 300 zabitych żołnierzy) ,nie przesłoni to faktu jakim barbarzyńskim narodem był wówczas naród niemiecki. 

  W większości współczesnych publikacji, także niemieckich, zbrodnia w Ciepielowie – pomimo skąpego materiału źródłowego – uznawana jest za fakt historyczny.

 Na zdjęciu wykonanym przez Niemców , oprawców , widać zwłoki polskich żołnierzy , odartych z mundurów , leżących w różnych pozycjach w rowie przydrożnym po ich zdradzieckim rozstrzelaniu, właśnie tam w lesie pod Ciepielowem , we wrześniu 1939 r. , dokument historyczny. Możliwe , że na tym zdjęciu jest wśród tych zamordowanych polskich żołnierzy pchor. Karol Rzewuski. 

Książka Janusza Ryta pt. Mord pod Ciepielowem w relacjach i dokumentach, wydana własnym nakładem przez autora w 2009 r ,ISBN: 978-83-919098-0-5, przybliża nas do tamtych czasów i bohaterskiej walki polskich żołnierzy w obronie naszej ojczyzny w 1939 r. we wrześniu.

Jest to tym bardziej ważne ,że żołnierze Ci zginęli zapomnieni i bezimienni , a barbarzyński niemiecki agresor zniszczył także ich wojskowe akta , które spłonęły wraz ze zniszczoną doszczętnie przez Niemców  Warszawą w 1944 roku , po Powstaniu Warszawskim.

Książkę Pana Janusza Ryta pt. Mord pod Ciepielowem w relacjach i dokumentach,   można ściągnąć ze stron Śląskiej Bibloteki Cyfrowej pod adresem internetowym  https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/27283 

 Bardzo dziękuję Panu Wiesławowi Pietrzkiewiczowi za udostępnienie zdjęcia mogiły pchor. Karola Rzewuskiego , ksiązki pt. Bój pod Ciepielowem 1939 r. , której jest autorem , oraz za wiedzę którą się ze mną podzielił w trakcie naszej rozmowy.

 

Karol Rzewuski ur. 29.12.1911 w Warszawie na Nowym Bródnie .

Rodzice Karola  :  Bronisław i Bronisława z d. Remiszewska .

Rodzeństwo Karola 1911 :  Józef 1907 , Maria 1908 , Jadwiga 1910 , Janina 1913 , Longin 1915 , Lucyna 1917 , Narcyza 1919 .

 

Pochowany w lesie , niedaleko drogi Ciepielów-Lipsko .

Blisko mogił Gońca Poczty Polowej - N.N.i mogiły ppor. Jerzego Eryka Bartke

w lesie pod Dąbrową . Las skrywa po dziś dzień położenie tych mogił i tylko

dzięki Leśnikom dotrwały do dnia dzisiejszego .

 

               Cześć Jego pamięci !

 

 

 

Strona www :   Instytut Pamięci Narodowej Straty.pl

             Link :  Szukaj osoby

Strona www :  https://www.sbc.org.pl     Książka Pana Janusza Ryta pt. Mord pod Ciepielowem w relacjach i dokumentach  to jest link do  książki w wydaniu elaktronicznym.

Strona www :  https://pl.wikipedia.org    Zbrodnia w Ciepielowie (1939)

Strona www :  forum.hstoria.org.pl ; wątek :   Mord pod Ciepielowem - zbrodnia wojenna Wehrmachtu w 1939r.

Strona www :  https://mojelipsko.info  81. rocznica masakry w lasach pod wsią Dąbrowa w Gminie Ciepielów!

 

 

 

  Opisał bratanek Karola Rzewuskiego, syn ppor. Longina Rzewuskiego  ,   Michał Rzewuski