Marek Rzewuski

Marek Rzewuski.

Urodzony w niemieckim obozie Frauen-Konzentrationslager Ravensbrück.

Zmarły w Neusterlitz, Niemcy.

Pochowany na cmentarzu Fürstenberg/Havel, Niemcy

Strona www : https://collections.arolsen-archives.org/en/search/topics/1-1-35-1_2516000/?p=1&s=ravensbruck&s_signature,title=asc

Na skutek bólu, głodu i cierpienia Marek został przetransportowany do szpitala w Neusterlitz. Tutaj niemieccy lekarze odmawiają przyjęcia go na oddział dziecięcy. Trafia do zimnego baraku z jeńcami rosyjskimi i tego samego dnia umiera. Mama Zofia wraz z innymi więźniami Komanda Zimmermann w Fürstenberg/Havel (Obóz pracy w tartaku niedaleko Ravensbrück) bierze udział w pogrzebie Marka na tutejszym cmentarzu. Niemiecki ksiądz katolicki nie przybył.

  Opisał Michał Rzewuski , brat Marka.

 

Krótka historia rodziny Marka Rzewuskiego , który :

Urodził się dnia 08-12-1944r. , o godzinie 22.30 w obozie niemieckim w Ravensbruck .

Zmarł z głodu i wycieńczenia  dn. 19-04-1945 , jako więzień polityczny niemieckich oprawców , w szpitalu w Neustrelitz im Carolinenstift , w baraku z jeńcami rosyjskimi , tego samego dnia , jak go tam przyjęto wykrzkując matce że „ Polonische Schwein kann nicht mit deutschen Kinder Liegen" .

Pochowany dn. 24-04-1945 r. na cmentarzu w Furstenbergu, w niepoświęconej ziemi , dla auslanderów, pod płotem przy udziale jeńców wojennych z Komanda Zimmermann w Furstenbergu. Ksiądz katolicki , Niemiec, mimo obietnicy nie przyszedł na pogrzeb.

Mama Marka :

Zofia Rzewuska z d. Daleszyńska ur. 29-12-1921 r. w Toruniu , zm. 17-10-1970 r. w Gdańsku . W czerwcu 1939 r. otrzymuje świadectwo ukończenia szkoły ogólnokształcącej Państwowego Gimnazjum Klasycznego im. Króla Jana III Sobieskiego w Grudziądzu ..

Rodzice Stanisław i Felicja Daleszyńscy (z d. Kotecka) (dziadkowie po kądzieli Marka) byli  kolatorami kościoła w Turznicach k. Grudziądza, wybudowanego w 1936 r.

Zofia na początku II wojny przedostaje się do Warszawy. Tam poznaje Longina Rzewuskiego, którego poślubia (XI-1943r.). Mieszkają na Woli , na ul. Chłodnej 48. Zofia w czasie Powstania Warszawskiego (początek września 1944 r.) zostaje pojmana na Woli przez Niemców i zagnana do obozu przejściowego w Pruszkowie (DULAG 121)(skrót z niem. Durchgangslager 121), a następnie transportem kolejowym , w bydlęcych wagonach , w nieludzkich warunkach do obozu niemieckiego Ravensbruck, jest w 6 miesiącu ciąży. Tutaj w grudniu rodzi się Marek , 8 grudnia 1944 r.. Dn. 10-01-1945 r. oboje zostają przeniesieni do Commanda Zimmermann Furstenberg, na tzw. roboty wolnościowe w tartaku nieopodal obozu Ravensbruck.

Zofia po wojnie trafia do Gdańska. Tutaj rodzą się jej kolejne dzieci B , Izabela, Tomasz, Michał i F. Umiera w 1970 r. po ciężkiej, dwuletniej chorobie nowotworowej.

Tata Marka :

Longin Rzewuski ur. 05.09.1915 r. Borysów, zm. 25-08-2000 r. Gdańsk. Maturzysta Gimnazjum Państwowego im. Żółkiewskiego w Siedlcach z roku 1937. Przed wojną kończy Podchorążówkę. Bierze udział w kampanii wrześniowej 1939 r. Pod Mławą w czasie walk otrzymuje stopień podporucznika Wojsk Polskich. Walczy niemal przez cały wrzesień co udokumentowane jest w ZBoWID. W czasie trwania Powstania Warszawskiego (początek września 1944 r.) zostaje pojmany na Woli przez Niemców , i zagnany z innymi  do Pruszkowa , do obozu niemieckiego DULAG 121(skrót z niem. Durchgangslager 121), a następnie do KL Mauthausen Melk i  KL Mauthausen Ebensee w Austrii. Gdyby nie wyzwolenie obozu przez amerykanów, nie przeżyłby- tak był wychudzony. Po wojnie kończy studia ( inż. arch. ). Nigdy nie wstąpił do PZPR-u.  Po śmierci żony Zofii opiekował się nami sam, nie ożenił się po raz drugi.

W czasie wojny Longin stracił brata Karola Rzewuskiego (2 m wys.)(stryjek Marka ), podchorążego Wojska Polskiego , który zginął jako żołnierz kampanii wrześniowej dnia 8 września  1939 r. w Ciepielowie, powiat lipski, woj. mazowieckie. Zbrodnia niemieckigo Wehrmachtu na polskich jeńcach wojennych i polskiej ludności cywilnej wymieniona jest na Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie , gdzie jest umieszczona tablica Ciepielów 9-09-1939 r.

Jego starsza siostra Maria Rzeuska (zmienione nazwisko)(ciocia Marka) , jeszcze przed wojną wybitny naukowiec z dziedziny filozofii i filologii polskiej. W czasie wojny więziona przez gestapo. Została uwięziona na Łukiszkach w Wilnie od 15 września 1941 r. do 3 lutego 1942 r.  Po wojnie pracowała w PAN i UW .W 1954 r. została zwolniona z pracy ze względów politycznych , z Uniwersytetu Warszawskiego. Brała udział w odszukiwaniu i odzyskiwaniu zrabowanych dzieł kultury. Przygotowywała do druku „Chłopów” Reymonta.

Jego młodsza siostra Lucyna Rzewuska (ciocia Marka) w 1988 r. zostaje odznaczona medalem Sprawiedliwi Wśród Narodów Świata , przez Instytut Yad Vashem … za uratowanie dziewczynki  w czasie niemieckiej okupacji podczas II Wojny Światowej

Jego najstarszy brat Józef Rzewuski (stryjek Marka) , podporucznik Wojska Polskiego bierze czynny udział w kampanii wrześniowej 1939 r. , w obronie ojczyzny .  Pod dowództwem generała Franciszka Kleeberga walczy z Niemcami w Bitwie pod Kockiem , w dniach 2-6 października 1939 r.. Bitwę taktycznie wygrali Polacy . Brak pocisków artyleryjskich ,środków medycznych etc. spowodował ,że oddziały polskiej  Samodzielnej Grupy Operacyjnej "Polesie" musiały skapitulować . Józef został jeńcem dwóch niemieckich oflagów : Oflag II B Arnswalde i  Oflag II D Gross-Born .

 

 

Strona www : http://www.rodzinaravensbruck.pl/index.php/2020/07/09/w-75-rocznice-smierci-marka-rzewuskiego/

Strona www : http://www.rodzinaravensbruck.pl/index.php/2020/04/21/kwiecien-miesiacem-pamieci-o-wiezniach-kl-ravensbruck-i-podobozow/#more-2062

Strona www : http://www.rodzinaravensbruck.pl/index.php/2018/10/12/marek-rzewuski/#more-1350

Strona www : https://www.mp.pl/auschwitz/journal/polish/171126,volume-1976

Strona www : https://collections.arolsen-archives.org/en/search/topics/1-1-35-1_2516000/?p=1&s=ravensbruck&s_signature,title=asc

Strona www : Obóz DULAG 121 w Pruszkowie

Strona www :  https://www.kombatanci.gov.pl  2022-09-06 Furstenberg zdjęcie

 

 

 

 

Rodzice Marka :   Zofia Rzewuska z d. Daleszyńska  i  Longin Rzewuski , pobrali się w Warszawie , w listopadzie 1943 r.

Rodzeństwo Marka :  Iza , Tomek , Michał  i  jeszcze dwóch braci .

 

 

Napisał  Michał Wincenty Rzewuski , brat Marka.