Powiedz o tym miejscu
pl

Symon Petlura

Dodaj nowe zdjęcie!
Data urodzenia:
23.05.1879
Data śmierci:
25.05.1926
Inne imiona lub nazwisko panieńskie:
Symon Wasylowycz Petlura
Inne nazwiska/pseudonimy:
Symon Petljura, Symon Petliura, Симон Петлюра, Simons Petļura, Симон Васильевич Петлюра, Symon Vasylyovych Petliura, Petliura oder Petlura, , Symon Wassyljowytsch Petljura, Simonas Petliūra
Kategorie:
bohater narodowy, dziennikarz, ofiara aktu terroru, żołnierz
Narodowość:
 ukraińska
Cmentarz:
Paryż, Cmentarz Montparnasse

Symon Wasylowycz Petlura (ukr. Си́мон Васи́льович Петлю́ра; ur.10 maja/22 maja 1879 w Połtawie, zm. 25 maja 1926 w Paryżu) – ukraiński polityk socjaldemokratyczny i narodowy, naczelny dowódca wojsk URL, pisarz, dziennikarz, publicysta, prezydent Ukraińskiej Republiki Ludowej w latach 1919–1926 (od 1921 r. na uchodźstwie).

Symon Petlura urodził się w Połtawie, w rodzinie o tradycjach kozackich. Uczył się w połtawskim seminarium duchownym. Pracował jako dziennikarz. W 1900 roku został członkiem Ukraińskiej Partii Rewolucyjnej, był socjalistą uznającym odrębność narodową Ukrainy, jednym liderów Ukraińskiej Socjal-Demokratycznej Partii Robotniczej (nazwa Ukraińskiej Partii Rewolucyjnej od grudnia 1905). W czasie I wojny światowej pracował we Wszechrosyjskim związku ziemstw i miast (tzw. Ziemgorze), ogólnorosyjskiej organizacji samorządowej utworzonej w 1914 w celu pomocy państwu rosyjskiemu w organizacji zaopatrzenia i zaplecza szpitalnego dla armii.

Od rewolucji lutowej i obalenia caratu w 1917 roku związany z organizacjami dążącymi do budowy niepodległego państwa ukraińskiego, dowodziłHajdamackim Koszem Słobodzkiej Ukrainy. Po okupacji w lutym 1918 terytoriumUkraińskiej Republiki Ludowej przez wojska niemieckie i austro-węgierskie (w konsekwencji traktatu brzeskiego), obaleniu 28 kwietnia 1918 przy udziale wojsk niemieckich rządu URL i ustanowieniu Hetmanatu Pawła Skoropadskiego Petlura znalazł się w opozycji.

W listopadzie 1918 roku, po zawieszeniu broni zawartym w Compiègne przez Ententę z Niemcami, wzniecił powstanie przeciw Skoropadskiemu, który uprzednio cieszył się wsparciem niemieckim. 14 grudnia siły Petlury, których trzon stanowił korpus Strzelców Siczowych (pod dowództwem płk Jewhena Konowalca) zajęły Kijów restytuując Ukraińską Republikę Ludową. Naczelnym Atamanem (wodzem naczelnym) Armii URLzostał Petlura.

Po upadku Hetmanatu Rosja Sowiecka ogłosiła, że w związku z anulowaniemtraktatu brzeskiego przestaje uznawać niepodległość Ukrainy. W grudniu 1918 na terytorium Ukraińskiej Republiki Ludowej wkroczyły z kierunku Kurskaoddziały Armii Czerwonej, posuwając się w głąb kraju. 3 stycznia 1919 zajęłyCharków, instalując tam marionetkowy Tymczasowy Robotniczo-Chłopski Rząd Ukrainy, który proklamował 29 stycznia 1919 powstanie Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej. 5 lutego rząd Ukraińskiej Republiki Ludowej pod naporem nacierającej Armii Czerwonej opuścił Kijów udając się kolejno do Winnicy,Równego i Kamieńca Podolskiego. Z Dyrektoriatu Ukraińskiej Republiki Ludowej ustąpił wówczas Wołodymyr Wynnyczenko, a Symon Petlura zawiesił członkostwo w Ukraińskiej Socjal-Demokratycznej Partii Robotniczej i 13 lutego 1919 objął funkcję prezesa Dyrektoriatu URL, którą pełnił aż do śmierci (od 19 listopada 1920 roku wykonywał obowiązki na uchodźstwie). Dyrektoriat sprawował faktyczną władzę na pasie Wołynia i części Podola - pomiędzy pozycjami Wojska Polskiego a liniamiArmii Czerwonej, a później przejściowo armii gen. Denikina, która we wrześniu - grudniu 1919 zajmowała Kijów i Naddnieprze. W 1919 przez Ukrainę pod wszystkimi administracjami sprawującymi władzę na jej terytorium przetoczyła się fala pogromów antyżydowskich, w której życie straciło blisko 100.000 ludzi, w tym większość padła ofiarą napadów rabunkowych przeprowadzanych przez lokalne bandy chłopskie, oddziały podporządkowane URL, Kozaków dońskich z oddziałów Armii Ochotniczej gen. Antona Denikina lub oddziałów Armii Czerwonej (Armia Konna Budionnego) sukcesywnie sprawujących faktyczną władzę na obszarze Ukrainy w latach 1919–1921. Do połowy grudnia 1919 terytorium zajmowane przez Armię URL było pasem buforowym pomiędzy Wojskiem Polskim a Armią Czerwoną i wojskami Denikina na południe od błot poleskich. W konsekwencji front wojny polsko-bolszewickiej przebiegał wówczas tylko na Białorusi.

Od sierpnia 1919 toczyły się w Warszawie poufne rokowania polsko-ukraińskie, początkowo wojskowe (o zawarcie rozejmu, który zaczął obowiązywać 1 września 1919 - w dzień po zajęciu Kijowa przez armię Denikina), a następnie polityczne - w sprawie rozgraniczenia terytorialnego pomiędzy Ukraińską Republiką Ludową a Polską i wzajemnej współpracy skierowanej przeciw Armii Czerwonej i Rosji Sowieckiej. 2 grudnia 1919 delegacja URL pod przewodnictwem Andrija Liwickiego zawarła porozumienie terytorialne i graniczne z Polską, w formie deklaracji, które 7 grudnia 1919 zaaprobował przybyły do Warszawy Petlura. 21 kwietnia 1920 roku Petlura zawarł układ sojuszniczy z Polską i od polsko-ukraińskiej ofensywy na Kijów dozawieszenia broni w wojnie polsko-bolszewickiej (12 października 1920 r.) był jedyną uznawaną międzynarodowo głową państwa Ukrainy.

Po wycofaniu międzynarodowego uznania Ukraińskiej Republiki Ludowej, co było jednym z warunków traktatu ryskiego, przebywał w Polsce. Po żądaniu ekspulsji przez dyplomację sowiecką był ukrywany w Polsce przez Henryka Józewskiego i Stanisława Stempowskiego w ich mieszkaniach i domach, przy tolerancji władz polskich. Po objęciu władzy przez koalicję Chjenopiasta został zmuszony do opuszczenia Polski 31 grudnia 1923 roku, na emigracji kolejno w Budapeszcie, Wiedniu,Genewie i w Paryżu.

Zamordowany przez zamachowca Szolema Szwarcbarda 25 maja 1926 roku. Zginął najpewniej z inspiracji OGPU, choć kwestia inspiracji zamachu nie została wyjaśniona jednoznacznie. Szwarcbard podczas procesu w Paryżu utrzymywał, że morderstwa dokonał w akcie zemsty za wymordowanie jego rodziny na Ukrainie w okresie rządów Petlury i został przez ławę przysięgłych (i w konsekwencji sąd) uniewinniony.

Symon Petlura został pochowany na paryskim cmentarzu Montparnasse.

 

  • Symon Petlura na manifestacji żołnierskiej w Kijowie 1917

  • Rząd URL, Symon Petlura siedzi w środku (1920)

  • Józef Piłsudski i Symon Petlura w Winnicy, Wyprawa kijowska, kwiecień 1920

  • Józef Piłsudski i Symon Petlura, Kijów maj 1920 roku

  • Symon Petlura i gen. Antoni Listowski wśród żołnierzy polskich i ukraińskich -wyprawa kijowska, kwiecień 1920 r.

  • Józef Piłsudski i Symon Petlura wśród oficerów polskich i ukraińskich,Stanisławów, sierpień 1920 r.

  • Prezydent Juszczenko u grobu Petlury w Paryżu

Źródło informacji: wikipedia.org

Brak miejsc

    loading...

        ImięRodzaj relacjiData urodzeniaData śmierciOpis
        1Zeew ŻabotyńskiZeew Żabotyńskiprzyjaciel18.10.188004.08.1940
        2Antoni ListowskiAntoni Listowskiznajomy29.03.186513.09.1927
        3Nestor MachnoNestor Machnoznajomy07.11.188806.07.1934
        4Jewhen AnhełJewhen Anhełpodwładny00.00.189700.00.1919
        5Евгений  ПетрушевичЕвгений Петрушевичwyznawca tej samej idei03.06.185329.08.1940
        6Пётр  БолбочанПётр Болбочанoponent17.10.188328.06.1919
        7Danylo TerpyloDanylo Terpylooponent28.12.188600.11.1919
        8Szolem SzwarcbardSzolem Szwarcbardgwałciciel, winny18.08.188603.03.1938
        9Pēteris RadziņšPēteris Radziņšżołnierz02.05.188007.10.1930
        10Józef PiłsudskiJózef Piłsudskitowarzysz05.12.186712.05.1935

        14.12.1918 | S. Petļuras vadītie spēki ieņem Kijevu un izveido Ukrainā "Direktoriju"

        Prześlij wspomnienia

        22.01.1919 | W Kijowie ogłoszono Akt Zjednoczenia Ukrainy

        Akt Zjednoczenia - w historiografii ukraińskiej uroczyste ogłoszenie zjednoczenia URL i ZURL w zjednoczoną Ukrainę, które miało miejsce 22 stycznia 1919. Rocznica tego dnia jest świętem narodowym Ukrainy, nazywanym Dniem Jedności Ukrainy. Zjednoczenie to zostało wywołane przez utworzenie 28 listopada 1918 na terytorium Rosji sowieckiej marionetkowego sowieckiego rządu Ukrainy (Tymczasowy Robotniczo-Chłopski Rząd Ukrainy), który zwrócił się do Moskwy o pomoc wojskową. 3 stycznia 1919 Armia Czerwona wkroczyła do Charkowa, a w lutym zajęła Kijów, tworząc Niezależną Ukraińską Sowiecką Republikę Socjalistyczną.

        Prześlij wspomnienia

        14.02.1919 | Rozpoczęła się wojna polsko-bolszewicka

        Wojna polsko-bolszewicka (wojna polsko-sowiecka, wojna polsko-rosyjska 1919-1921, wojna polsko-radziecka) – wojna pomiędzy odrodzoną Rzeczpospolitą a Rosją Radziecką, dążącą do podboju państw europejskich i przekształcenia ich w republiki radzieckie zgodnie z doktryną i deklarowanymi celami politycznymi („rewolucja z zewnątrz”) rosyjskiej partii bolszewików.

        Prześlij wspomnienia

        21.04.1920 | Podpisano umowę polityczną pomiędzy polskim rządem i Symonem Petlurą, uznającą prawo Ukrainy do niezawisłości

        Umowa warszawska – międzynarodowa umowa, zawarta 21 kwietnia 1920 pomiędzy rządami Ukraińskiej Republiki Ludowej i Polski.

        Prześlij wspomnienia

        07.05.1920 | Wojna polsko-bolszewicka: wojska polskie i ukraińskie zdobyły Kijów

        Wyprawa kijowska (rzadziej operacja ukraińska) – ofensywa Wojska Polskiego i armii URL na Kijów w kwietniu 1920, podczas wojny polsko-bolszewickiej.

        Prześlij wspomnienia

        09.05.1920 | Manifestācija Kijivā par godu tās atbrīvošanai no Krievijas boļševiku karaspēka

        Prześlij wspomnienia

        25.05.1926 | W Paryżu agent radzieckiego OGPU Szolem Szwarcbard zastrzelił prezydenta Ukraińskiej Republiki Ludowej na uchodźstwie Symona Petlurę

        Prześlij wspomnienia

        Dodaj słowa kluczowe