Władimir Burcew

Władimir Lwowicz Burcew (ur. 17 listopada 1862 w Forcie Aleksandrowskim w obwodzie zakaspijskim, zm. 21 sierpnia 1942 w Paryżu), rosyjski ziemianin, publicysta, wydawca, działacz rewolucyjny. Znany jako demaskator agentów-prowokatorów Ochrany.

W 1882 wydalony z Uniwersytetu Petersburskiego, a w 1885 z uniwersytetu w Kazaniu za udział w demonstracjach studenckich. Jako członek Narodnej Woli uwięziony na dwa lata w Twierdzy Pietropawłowskiej i w 1886 zesłany na Syberię w rejon Irkucka. W 1888 zbiegł z zesłania i wyemigrował do Szwajcarii. Osiedlił się w Wielkiej Brytanii. Był wydawcą pism: Свободная Россия, Народоволец, Былое, Общее дело. W czasie rewolucji 1905 na krótko nielegalnie powrócił w granice Imperium Rosyjskiego. Po ponownej emigracji skupił swą uwagę na demaskowaniu agentów- prowokatorów Ochrany w środowiskach rewolucjonistów. Międzynarodową sławę i autorytet przyniosło mu zdemaskowanie Jewno Azefa z partii socjalistów-rewolucjonistów, co mógł uczynić dzięki informacjom przekazanym mu przez byłego dyrektora Departamentu Policji Aleksieja Łopuchina[1]. Publikacja Burcewa była początkiem sprawy Stanisława Brzozowskiego.

Po wybuchu I wojny światowej wrócił do Rosji, został aresztowany i zesłany do Kraju Turuchańskiego na Syberii. Uwolniony w wyniku amnestii po upadku caratu. W lipcu 1917 oskarżył bolszewików o agenturalne powiązania z Niemcami. Po przewrocie bolszewickim aresztowany w noc przewrotu, uwolniony 18 lutego 1918 na polecenie ludowego komisarza sprawiedliwości Izaaka Steinberga (lewicowy eserowiec), wyemigrował poprzez Finlandię do Francji.

Był przeciwnikiem zarówno komunizmu, jak narodowego socjalizmu i antysemityzmu. W 1938 udokumentował prowokacyjny i mistyfikacyjny charakter Protokołów Mędrców Syjonu.

Zmarł w 1942. Pochowany na cmentarzu prawosławnym w Sainte-Geneviève-des-Bois pod Paryżem.